Vox Hieronymi

More documents

Recommendations

Info

14 |uit de media vox hieronymi www.usgvox.nl redactie@usgvox.nl Meer dan Homerus… De afgelopen maanden stonden de kranten vol met uitspraken van de Verkenningscommissie Klassieke Talen. NRC Handelsblad wijdde er zelfs het hoofdartikel aan - zie hieronder. Daarna reageert Hanneke Taat, rector van het USG. ‘Bijna de helft van de gymnasiasten haalt inmiddels een onvoldoende voor die ene klassieke taal die op het eindexamen verplicht is en die het schooltype onderscheidt van het atheneum. Een tussenrapport van de Verkenningscommissie Klassieke Talen spreekt van een ‘vicieuze cirkel’ van kennisgebrek en demotivatie. De commissie is nu in de verdediging omdat haar advies, een nieuw vak Griekse en Latijnse Taal en Cultuur, wordt misverstaan als een gymnasium light. Het tekst vertalen zou definitief worden verdrongen door van het ‘echte’ Grieks en Latijn allebei keuzevakken te maken. Terwijl in het nieuwe vak wordt voorgesteld om ook met tweetalige teksten te werken. Toch een beetje alsof op het seminarie de Bijbel voortaan een keuzevak wordt. De waarde van de ‘meesterproef’, de proefvertaling, wordt zo gedevalueerd. En daarmee het belang van het precieze, langzame vertalen, het ontrafelen van teksten voor álle gymnasiasten gerelativeerd. De onderwijspraktijk is echter al jaren geleden ontspoord. Het huidige gymnasium biedt in de bovenbouw nog maar één verplichte klassieke taal, waarvoor meestal niet meer dan vier lesuren per week beschikbaar zijn, de helft van wat velen vroeger gewend waren. Een moderne gymnasiast leert zo nooit werkelijk goed vertalen en leest te weinig originele teksten. De facto zijn Grieks en Latijn op het gymnasium naar de marge gedreven. Over motivatiegebrek bij de leerlingen hoeft niemand zich te verbazen. Dat de gymnasia dit lieten gebeuren wekt wel verbazing. Terwijl aan selectiviteit in het vwo-onderwijs zo’n behoefte is, verwaarloosden uitgerekend de gymnasia de vakken waarmee ze een unieke positie bekleedden. Zij droegen er zo aan bij dat de klassieke talen nu ook op categoriale gymnasia van pronkstuk in stiefkind veranderd zijn. Daarmee brachten ze schade toe aan hun eigenlijke missie: het leggen van een fundament in de talenkennis, het ontsluiten van de grondbeginselen van de westerse beschaving en het stimuleren van pubers om iets te leren waarvoor ze nooit uit zichzelf zouden kiezen. Want ook dat is een waarheid die zo oud is als het gymnasium zelf. Klassieke talen zijn slechts voor een minderheid de ware motivatie. Behalve ambitie zijn voor leerlingen en ouders ook maatschappelijke en sociale argumenten belangrijk. Dat mag: de toegang tot een elite hoort open te zijn. Maar zeker hier geldt dan ‘noblesse oblige’. Grieks en Latijn mogen overal een keuzevak zijn, behalve op een gymnasium. De commissie adviseert te investeren in klassiek onderwijs door het aantal uren stevig uit te breiden. Door het vak in onderlinge samenhang te brengen, meer schrijvers aan te bieden, ook in literaire vertaling. Prima, die modernisering is dringend nodig. Maar vooral ook die uitbreiding, in cultuur en geschiedenis. Dan krijgt de proefvertaling haar context terug. En gaat de taal weer zingen. Voor geen leerling zal dat vanzelf gaan. Maar die horde is interessant genoeg om niet weg te halen. (Hoofdredactioneel commentaar NRC Handelsblad, 25 januari 2010) Een reactie op het NRC-commentaar van de rector Meer dan Latijn en Grieks… Het commentaar in de NRC op de commotie rond het tussenrapport van de Verkenningscommissie klassieke talen is teleurstellend tendentieus. Kennelijk is hier iemand aan het woord die met plezier een traditionele, degelijke en diepgaande studie Grieks en Latijn op het gymnasium gevolgd heeft. Maar dan wel vóór de Tweede Fase. In een tijd dat er zeven tot acht uur Grieks en het zelfde aantal uren Latijn verplicht op het rooster stonden in de bovenbouw van het gymnasium. Drie verschillende schrijvers per taal moesten doorgrond kunnen worden tijdens het eindexamen. Ikzelf heb dat ook op deze manier gedaan en er veel van geleerd. Keerzijde van de medaille is dat naast al deze talen vakken In januari 2009 heeft staatssecretaris van Bijsterveld een Verkenningscommissie geïnstalleerd, die problemen bij de vakken Grieks en Latijn moest doorlichten. Aanleiding voor het onderzoek waren de eindexamenresultaten en motivatieproblemen bij de leerlingen. In september kwam de commissie onder voorzitterschap van professor dr. Caroline Kroon en professor dr. Ineke Sluiter met een tussenrapport. Dat rapport is te vinden op de <strong>Vox</strong>-website (www.usgvox.nl) en op www.slo.nl. De Verkenningscommissie raadpleegde daarna nog docenten, schoolleiders en leerlingen. Rond de zomer komt de commissie met haar eindrapport.
vox hieronymi www.usgvox.nl redactie@usgvox.nl uit de media| 15 als economie, kunst of filosofie niet aangeboden werden. Bij de invoering van de Tweede Fase is er enorm gesneden in de klassieke talen, zeer tegen de zin van de gymnasia zelf. Een beperkt aantal studielasturen en nog maar één van de twee talen verplicht: het was een harde slag, moeilijk te verteren en het was lastig om het curriculum aan te passen. Ook in de huidige onderwijspolitiek blijkt dat ‘de gymnasia’ nog niet als volwaardige gesprekspartner worden beschouwd, de groep is in verhouding gewoon te klein. Langzaam maar zeker begint dat te veranderen door een steeds professionelere organisatie (oprichting Stichting Het Zelfstandig Gymnasium in 2009) en een dringende lobby richting Den Haag en VO- Raad. Termen als ‘lieten gebeuren’ en ‘verwaarloosden’ zijn dan ook absoluut niet op zijn plaats. De gymnasia (en dat geldt ook voor gymnasiale afdelingen van scholengemeenschappen) hebben uit alle macht geprobeerd te roeien met de riemen die zij hebben. De eindtermen voor Grieks en Latijn zijn niet voldoende aangepast aan de beschikbare tijd, de inrichting en vooral de beoordeling van het eindexamen zijn onnodig veeleisend. Dat het gymnasium alleen maar bestaansrecht zou hebben door veel uren Latijn én Grieks is in de huidige tijd niet meer vol te houden. Zeer zeker zijn de klassieke talen waardevolle onderdelen van het curriculum en kenmerkend voor het gymnasium, maar een gymnasiale opleiding wordt mede bepaald door onderzoekend, breed en diepgaand onderwijs op hoog niveau in veel verschillende vakken als voorbereiding op een wetenschappelijke opleiding. Het zou jammer zijn als de discussie rondom de klassieke talen verzandt in een welles nietes spel. De Verkenningscommissie heeft veel reacties gehad van verschillende partijen. Aan een eventuele andere invulling van Latijn en Grieks zitten allerlei aspecten, die intensief onderzocht moeten worden. Het lijkt me verstandig dat er ruim de tijd genomen wordt, waardoor een genuanceerd oordeel gevormd kan worden. Met overhaaste herzieningen is nog nooit de kwaliteit van het onderwijs verhoogd. [Hanneke Taat]
Page 1 and 2: Klassieke Agenda Van de rector Nieu
Page 3 and 4: vox hieronymi www.usgvox.nl redacti
Page 13: vox hieronymi www.usgvox.nl redacti

Vox Hieronymi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?