MEVZUAT

Araştırma
B
Bilanco .
bursa
Vilayeti Davavekilleri Cemiyeti’nin (Bursa Barosu)
başkanlığını yaptı. 1937’de Havuzlu Park’ı düzenleyip
işletmeye açtı. 1950’de de Beden Terbiyesi İl
Müdürlüğü’ne bağışladı. Oturduğu evi Pembe Köşk
satıldı, aile büyüklerine ait Ahmet Baba Dergâhı’nın
yerinde de Vakıf İşhanı inşaatı yapıldı. 30 Ağustos
1954’te öldü, ağabeylerinin yanına Emirsultan’a
gömüldü.
Ancak bu çalışmaları dönemin Bursa Vali Gümülcineli
İsmail Hakkı Bey tarafından pek hoş karşılanmadı.
Konya’ya sürgüne gönderildi. 27 Haziran
1919’da Albay Bekir Sami Bey Bursa’ya 56. Tümen
Komutanı olarak girmesinden ve Gümülcineli İsmail
Hakkı Bey’in İstanbul’a kaçmasından sonra Bursa’ya
döndü.
YEŞİLORDU KURUCUSU…
Muhittin Baha bu dönüş sonrası Redd-i İlhak ve
Müdafaa-i Hukuk cemiyetlerinde öncü görevler üstlendi.
Kurtuluş Savaşı döneminin efsaneye dönüşen
örgütü Yeşilordu Cemiyeti’nin de kurucu 14 Genel
Merkez yöneticisi arasına girdi. 22 Şubat 1920’den,
Bursa’nın Yunan işgaline uğradığı 8 Temmuz 1920’ye
kadar, Bursa Müdafaa-i Hukuk merkez kurulunun
maddi açıdan desteklemesiyle Millet Yolu isimli bir
gazete çıkardı. Muhittin Baha, Kuvayı Milliye’den
yana tavır takınan gazetesinde üyesi olduğu
Yeşilordu’nun görüşlerini de savundu. Gazete bu
tavrıyla İngiliz haber alma raporlarına ‘Bolşevik propagandası
yaptığı’ iddiasıyla girdi, Yunan işgalinden
önce de kapatıldı.
Muhittin Baha Bey, 1. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne
Bursa Milletvekili olarak girdi. Yeşilordu, 1920’lerin
sonuna doğru Mustafa Kemal’in talimatıyla kapatıldı.
O da, Mahmut Celal Bey (Bayar) ile birlikte ‘resmi’
Türkiye Komünist Fırkası’nda görev aldı.
İlk Meclis’te Mustafa Kemal’in görüşleri doğrultusunda
oluşturulan Müdafaa-i Hukuk Grubu’nda yer
alan Muhittin Baha Bey, ikinci dönemden sonra bir
süre siyasetin dışında kaldı. Cumhuriyet Halk Partisi
listelerinden 5’inci dönemde Ordu, 6, 7 ve 8’inci dönemlerde
ise Bursa milletvekili seçildi. 1950 seçimlerinde
yine CHP’den Bursa adayıydı ancak Demokrat
Parti’nin ülke genelindeki üstünlüğünün Bursa’da da
hakim olması nedeniyle seçilemedi.
Muhittin Baha, 1920’de Yunan işgaline kadar, 1922-
1923 yılları arasında da ikinci kez Hüdavendigar
ŞİİR KİTABI VAR, YARIŞMAYA O DA GİRDİ AMA…
Muhittin Baha Pars’ın Gün Doğarken (1934) başlıklı
bir şiir kitabı var. 1921’de açılan İstiklal Marşı
yarışmasına o da katıldı. Hatta yazdığı şiir en beğenilen
son 7 yapıt arasına kaldı, Türkiye Büyük Millet
Meclisi’ne sunuldu. Ancak 12 Mart 1921 tarihli oturumda,
bu konuyla ilgili olarak bir ‘yarışma’ düzenlenmesini
eleştiren Mehmet Akif Ersoy’un yarışma dışı
şiiri ‘Milli Marş’ olarak kabul edildi.
Muhittin Baha Pars’ın şiiri, İstiklal Marşı’mız olabilir
miydi?
Tabii ki olabilirdi ancak Mehmet Akif bu tavrı sergilemeseydi…
Akif böyle davranmasaydı belki de ‘İstiklal’
ateşini güçlendirmek için Muhittin Baha Pars tarafından
yazılmış sözler için saygı duruşunda bulunuyor
olabilirdik…
Bakın şiirin tamamı nasıl;
Altı bin yıl efendilik yaptın,
‘Kahraman türk’ idi cihanda adın
Bir ateşten siperdin İslam’a
Sönmeyen bir güneş gibi yaşadın
Ey büyük, ünlü milletim ileri!
Hasma çiğnetme, koş bu şanlı yeri!
Düşmanın bir cihansa, dostun Hak
Hakkın elbette müstakil yaşamak.
Atıl, ez, vur, senindir istiklal,
Ebedi parlasın şu al bayrak…
Ey benim şanlı milletim ileri;
Ele çiğnetme koş bu ülkeleri!
Yeni devletin simgesi yapmak, Kurtuluş Savaşı’nı
ateşlemek, askerin ve halkın işgal ordularına karşı
direnişini güçlendirmek amacıyla açılan Milli Marş
yarışmasına gönderilen tüm şiirler elbette değerliydi.
Bursalı bir ismin yazdığı şiir de milli marşımız olabilirdi
aslında.
Fakat eminiz ki; Emirsultan’da yatan Muhittin Baha
Pars da, Akif’in şiiri mezartaşının üzerinde yankılandıkça
sonsuz uykusunu huzurla sürdürüyordur…
Kaynak:
Yakın Geçmişten Üç Kardeşin Portresi: Mehmet Baha,
Hakkı Baha, Muhittin Baha.
Yılmaz Akkılıç, Bursa Defteri, 2. Sayı, Haziran 1999
MART/NİSAN 2013
45