2081–4852

Standardy ochrony praw człowieka
należytej równowagi między wymogiem lojalności dziennikarza wobec pracodawcy, a zawodowymi obowiązkami i odpowiedzialnością
dziennikarzy za sprawy społeczne
– Wyrok etPcz w sprawie Wojtas-Kaleta przeciwko Polsce z dnia 16.10.2009 r., skarga nr 20436/02
• Naruszenie kryterium proporcjonalności ingerencji z racji uznania relacji prasowych z postępowania karnego toczącego się przeciwko
lokalnemu politykowi za znieważenie osoby publicznej i pociągnięcia dziennikarza do odpowiedzialności karnej. Nie
uwzględnienie interesu, jakim było zapewnienie i istnienie wolności prasy. Brak rozróżnienia pomiędzy stwierdzeniem faktów,
a sądami wartościującymi
– Wyrok etPcz w sprawie Dąbrowski przeciwko Polsce z dnia 19.12.2006 r., skarga nr 18235/02
• Naruszenie kryterium proporcjonalności i uznanie reakcji państwa (uznanie naruszenia dóbr osobistych i nakazanie publikacji
przeprosin, wpłaty na cele charytatywne i zwrotu kosztów postępowania) na publikację satyrycznego rysunku będącego częścią
krytycznej publikacji o kampanii reklamowej producenta żywności (chipsów) kierowanej głównie do dzieci za niewspółmierną
do celu, jakiemu miała służyć, tj. „ochrona praw innych osób”. Sądy krajowe nie uwzględniły faktu, że prasa ma obowiązek
przekazywania informacji i idei w kwestiach będących przedmiotem społecznego zainteresowania, a czyniąc to może odwoływać
się w pewnym stopniu do przesady a nawet prowokacji, czy też innymi słowy – posługiwać się stwierdzeniami o nieco
nieumiarkowanym charakterze
– Wyrok etPcz w sprawie Kuliś-Różycki przeciwko Polsce z dnia 06.10.2009 r., skarga nr 27209/03
Odpowiedzialność karna dziennikarzy za znieważenie osoby kandydującej w wyborach samorządowych
(osoby publicznej)
• Naruszenie kryterium proporcjonalności ingerencji ze względu na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za znieważenie osoby
publicznej. Nieuwzględnienie interesu społeczeństwa demokratycznego i konieczności zapewnienia wolności prasy w kontekście
wolności wyborów
– Wyrok etPcz w sprawie Długołęcki przeciwko Polsce z dnia 24.02.2009 r., skarga nr 23806/03
Wymóg zachowania należytej równowagi pomiędzy ochroną praw polityków a zagwarantowaniem
wolności wypowiedzi w debacie publicznej
• Brak zachowania przez sądy należytej równowagi pomiędzy ochroną praw polityków a wolnością debaty publicznej. Brak rozróżnienia
pomiędzy stwierdzeniem faktów a ocenami (sądami wartościującymi): istnienie faktów można wykazać, prawdziwość
ocen nie podlega udowodnieniu. Uwzględnienie przez sądy tylko generalnego kontekstu publikacji. Zobowiązanie do zapłaty
nawet niewielkiej sumy pieniędzy nie umniejsza faktu, że sądy krajowe oparły się na zasadach odbiegających od zasad art. 10
ekPcz. Nie odzwierciedlały one odpowiednich i wystarczających powodów naruszenia art. 10 ekPcz
– Wyrok etPcz w sprawie Kita przeciwko Polsce z dnia 08.10.2008 r., skarga nr 57659/00
• Brak zachowania pomiędzy zastosowanymi środkami a celem proporcjonalności w rozstrzygnięciach merytorycznych sądów krajowych
oraz w nałożeniu sankcji na skarżącego. Brak odpowiednich i wystarczających powodów tych rozstrzygnięć. Pominięcie przez
sądy faktu, iż stroną jest polityk, wobec którego granice dopuszczalnej krytyki powinny być szersze niż te stosowane w odniesieniu
do osób prywatnych. Brak rozróżnienia pomiędzy stwierdzeniem faktów a ocenami (sądami wartościującymi): istnienie faktów
można wykazać, prawdziwość ocen nie podlega udowodnieniu. Brak dostatecznego zbadania dowodów w sprawie. Brak zasadności
prowadzenia postępowania w trybie wyborczym: wyrok został wydany jeden dzień po wyborach lokalnych
– Wyrok etPcz w sprawie Kwiecień przeciwko Polsce z dnia 09.01.2007 r., skarga nr 51744/99
• Naruszenie kryterium proporcjonalności ingerencji ze względu na nie zachowanie rzeczywistej równowagi między ochroną
praw polityka, a prawem do wolności wypowiedzi i ochroną ogólnego interesu w popieraniu tej wolności w sprawach, które
dotyczą interesu publicznego, szczególnie w kontekście wolnych wyborów. tymczasem wolność debaty publicznej w społeczeństwie
demokratycznym jest istotą idei społeczeństwa demokratycznego, która przenika cała konwencję. W jej trakcie
dopuszczalne są ostre słowa krytyki, zwłaszcza wobec znanego polityka, w stosunku do którego granice dopuszczalnej krytyki
są szersze niż w odniesieniu do osoby prywatnej. Ważny jest również rodzaj i dolegliwość wymierzonej kary albowiem
okoliczności sprawy – znieważenie polityka w kontekście gorącej debaty politycznej – nie uzasadniały wymierzenia kary
pozbawienia wolności. Sądy krajowe przekroczyły wąski margines swobody oceny, jakie państwo ma w sferze ingerencji
w debatę publiczną
– Wyrok etPcz w sprawie Malisiewicz-Gąsior przeciwko Polsce z dnia 06.07.2006 r., skarga nr 43797/98
• Naruszenie kryterium proporcjonalności w związku z pociągnięciem do odpowiedzialności karnej za znieważenie osoby publicznej
wobec braku wystarczającej podstawy faktycznej oraz z racji natury i surowości wymierzonej kary (możliwość zastąpienia
kary grzywny karą zastępczą pozbawienia wolności)
– Wyrok etPcz w sprawie Sokołowski przeciwko Polsce z dnia 29.03.2005 r., skarga nr 75955/01
XXV
Na wokandzie
7(10)/ 2011