You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>LİSELİ</strong> <strong>GENÇLER</strong> VE <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong> ARAŞTIRMASI <strong>LİSELİ</strong> <strong>GENÇLER</strong> VE <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong>: İSTANBUL ÖRNEĞI<br />
57<br />
Gençler hanelerinde en çok sözel <strong>ve</strong>ya duygusal şiddete maruz kalmışlar <strong>ve</strong> şahit<br />
olmuşlardır (%16,4). Fiziksel şiddet %7,4; hırsızlık vakası %6,7; silah <strong>ve</strong>ya bıçakla tehdit<br />
edilmek <strong>ve</strong> yaralanmak da azımsanmayacak oranlardadır. Bu soru setine cevap <strong>ve</strong>rmemeyi<br />
tercih eden %7,9 ila %8,7 oranındaki gençlerin ise cevap <strong>ve</strong>rmeme tercihleri de ayrıca<br />
hesaba katılmalıdır. Şunu da belirtmek gerekir ki, anne-babanın eğitim <strong>ve</strong> meslek<br />
durumlarıyla hanede uygulanan şiddet arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Özetle,<br />
hane içi şiddet her eğitim <strong>ve</strong> çalışma durumunu kapsayan <strong>ve</strong> bu kriterlerden bağımsız<br />
işleyen bir olgudur. Dolayısıyla şiddeti önlemede eğitimin öne çıkarılmasının analitik<br />
düzlemde tek çıkar yol olmadığını söylemek gerekir. Toplumun hemen her kesimi şiddete<br />
başvururken, eğitimle birlikte şiddetin sadece tür değiştirdiği söylenebilir. Fakat hanede<br />
şiddete maruz kalan ya da şahit olan gençlerin okulda da şiddet gördükleri belirtilmelidir.<br />
Uygulanan korelasyon analizinde akran zorbalığının türlerine maruz kalma düzeyinin,<br />
hanede maruz kalınan ya da şahit olunan şiddetle birlikte arttığı tespit edilmiştir.<br />
2.5. <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong> ÜZERİNE KANAAT VE TUTUMLAR<br />
Akran zorbalığı üzerine kanaat <strong>ve</strong> tutumlar ölçeği akran zorbalığı algısının kırılımlarını<br />
tespit edebilmek <strong>ve</strong> akran zorbalığının kırılımlar etrafında açıklanabilmesine izin <strong>ve</strong>rmesi<br />
motivasyonuyla oluşturulmuştur. Ayrıca deneyim haricinde akran zorbalığını özne<br />
perspektifinden görmek açısından tutum ölçeği karşılaştırılabilirlik <strong>ve</strong> mevcut durum<br />
tespiti açısından önem kazanmaktadır. Gençlerin akran zorbalığını ele alma biçimleri,<br />
zorbalığın nedenleri, sonuçları <strong>ve</strong> süreçleriyle bir tutumun ürünüdür. Tutum, deneyimlerle<br />
örgütlenerek bir öğrenme sürecine dayanır; bu süreçte özneler gerek birbirlerinden gerekse<br />
sistemlerden etkilenerek yahut birbirlerini <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya sistemleri kurarak tutumları var eder.<br />
Tutum, örtülü <strong>ve</strong> güdüleyici bir kanaat (Doob, 1967) olabilirken bu kanaat tepki göstermeye<br />
hazırlık durumuna da evrilebilir (Sanford, 1961).<br />
Akran zorbalığı üzerine kanaat <strong>ve</strong> tutumlar ölçeği 14 sorudan oluşmaktadır. Gençlerin bu<br />
ölçek ifadelerine 4 üzerinden <strong>ve</strong>rdikleri cevaplar aşağıda tablolaştırılmıştır.<br />
TABLO 47. <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong> ÜZERINE KANAAT VE TUTUMLAR ÖLÇEĞI İFADE ORTALAMALARI<br />
Sayı Ortalama S.Sapma<br />
Zorbalığa maruz kalan öğrenciler için üzülüyorum 1541 3,25 1,036<br />
Zorba tipleri sevmem 1545 3,20 1,171<br />
Zorba öğrenciler cezalandırılmalıdır 1529 3,18 1,088<br />
Zorbalar diğer öğrencilerin kendilerini kötü hissetmelerine neden olurlar 1520 3,09 1,123<br />
Zorbalık çocuklar için bir sorundur 1538 3,00 1,187<br />
Zorba öğrenciler diğerlerinin canını yakarlar 1535 2,90 1,134<br />
Bir kişinin başka öğrencilere neden zorbalık yaptığını anlayabiliyorum 1524 2,26 1,161<br />
Zorba çocuklar popülerdir 1551 1,74 1,038<br />
Zorba kişiler esasında kimsenin canını yakmayı <strong>ve</strong>ya üzmeyi istemezler 1521 1,71 ,933<br />
Zorbalığa uğrayan insanlar genellikle bunu hakediyorlardır 1575 1,63 ,869<br />
Okuldaki zorba tiplerden korkarım 1528 1,56 ,870<br />
Zorba bir çocukla arkadaş olurdum 1506 1,55 ,864<br />
Zorbalık pısırık, korkak çocuklar için iyidir 1522 1,49 ,904<br />
Zorbalığa maruz kalmak çok da önemli bir şey değil 1543 1,44 ,837