LİSELİ GENÇLER ve AKRAN ZORBALIĞI İstanbul Örneği

LİSELİ GENÇLER VE AKRAN ZORBALIĞI ARAŞTIRMASI LİSELİ GENÇLER VE AKRAN ZORBALIĞI: İSTANBUL ÖRNEĞI
63
Zorbalığı reddetmekle şiddet türlerine maruz kalma arasında anlamlı bir ilişki
bulunmamıştır. Fakat zorbalığı kabul eden/zorbaya empati duyan gençler her üç şiddet
türüne de maruz kalmaktadır. Zorbaya ve zorbalığa korku üzerinden hayranlık geliştiren
gençler ise daha çok şiddete maruz kalmaktadır. Kısaca, gençler zorbalığa maruz
kaldıkça zorbalık kabul edilebilir, empati duyulabilir ve hayranlık beslenebilir bir özellik
kazanmaktadır.
2.6. FLÖRT ŞİDDETİ
Flört şiddeti, ilişki içerisinde fiziksel, psikolojik ve cinsel yönden kontrol ve baskı kurarak
karşı tarafa zarar verme olarak tanımlanabilir (Wolfe vd., 1996). Flört şiddeti, ileriki yıllarda
yaşanacak olası hane içi şiddetin bir nevi “idman alanı” olarak düşünülebilir. Hane içi şiddet
konusunda, yöntemleri ve etkileri oldukça tartışmalı olmakla birlikte, hukuki kanallar açık
olmasına karşın flört şiddeti, toplumsal belirlenmişlikle mağdur kişi tarafından daha fazla
gizlenmektedir. Dahası, hem şiddet mağduru hem de şiddet uygulayıcısı gençler, ilişkinin
barındırdığı “duygusallık” temelinde şiddeti normalleştirebilmekte ya da söz gelimi “sesini
yükselterek konuşma” ya da “kıskanma”yı bir şiddet türü olarak kabul etmemektedir.
Örneğin anketin sonunda “Soru formunda yer bulamadığınız ve paylaşmak istediğiniz
konular nelerdir” sorusuna bir gencin “Erkek arkadaşım böyle ve onu çok seviyorum”
yazması üzerine düşünmek gerekmektedir. Duygusallık temelinde şiddet normalleştirilirip
adı konulmayan şiddete bir nevi teslim olunmaktadır.
Özellikle gençlerin arkadaş gruplarının kendi ya da mitleşmiş deneyimlerini birbirlerine
aktarmaları ile ilişki konusundaki deneyimsizlikleri birleştiğinde kontrol, baskı, hakaret,
fiziksel şiddet gibi unsurlar flörtün kuralları şeklinde algılanabilmektedir. Ayrıca gençlik
döneminde, kişinin bir sevgilisi olduğunda toplumsal kimliğini tamamlayacağı algısı da
şiddetin tolere edilmesine örnek gösterilebilir. Bir başka örnek olarak bir gencin “Sizin
yaptığınız bu ankette erkek arkadaşı olmayan bizler ezik durumuna düştük” demesi de
flörtün gençler için bir kimlik olduğunu ve tüm olumsuzluklarının kabullenildiğini de
göstermektedir. Buna ek olarak, hakim toplumsal yaklaşımın evlilik öncesi yakınlaşmayı
tasvip etmemesi ve bunun ebeveynlerce destek görmemesi şiddetin görünür hale
gelmesini de zorlaştırmaktadır. Yine bir gencin “Siz buraya sevgili olaylarını yazmışsınız
ama ailemiz bu konuda ne düşünür?” demesi de gençlerin flört etrafında gelişen
şiddet eylemlerinde yalnız olduklarını göstermektedir. Özetle, gençler flört esnasında
şiddete maruz kaldıklarında başvurabilecekleri ya da yardım isteyebilecekleri kimseyi
bulamayabilmektedir.
Gençlerin şiddet yaşadıkları ilişkiden daha zor ve daha uzun vadede uzaklaşmalarının
iki nedeni bulunmaktadır. İlki, flörtün gençler için bir statü olması sebebiyle, ilişkiden
uzaklaşmanın bu statüden feragat etmek anlamına gelmesidir. İkinci neden ise gençlerin,
ilişkiyi sonlandırma ve sonlanan ilişki sonrası şiddet uygulayıcısı tarafından gelecek olası
taciz ve ısrar konularında sınırlı bilgiye sahip olmalarıdır (Söztutar, 2006). Bu iki nokta
sebebiyle, gençler için flört “sonlandırılamaz” ya da “sonlandırılması düşünülemez” bir
karaktere kavuşabilmektedir.
Gençlere 26 ifadeden oluşan bir dizi soru yöneltilmiş ve “hiçbir zaman”, “arada sırada”,
“sık sık” ve “her zaman” seçeneklerinden birini seçmeleri istenmiştir. “Hiçbir zaman” için
1; “arada sırada” için 2; “sık sık” için 3; “her zaman” için 4 puanı kullanılmıştır. Daha sonra
faktör analiziyle flört şiddeti ifadelerinin 4 faktörde toplandığı tespit edimiştir. Faktörler ve
faktör yükleri aşağıda tablolaştırılmıştır.