Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
58<br />
<strong>LİSELİ</strong> <strong>GENÇLER</strong> VE <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong>: İSTANBUL ÖRNEĞI <strong>LİSELİ</strong> <strong>GENÇLER</strong> VE <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong> ARAŞTIRMASI<br />
En çok katılım gösterilen ifade 3,25 ortalama ile “Zorbalığa maruz kalan öğrenciler için<br />
üzülüyorum”dur. Bu ifadeden sonra listeyi “Zorba tipleri sevmem” (3,20), “Zorba öğrenciler<br />
cezalandırılmalıdır” (3,18), “Zorbalar diğer öğrencilerin kendilerini kötü hissetmelerine<br />
neden olurlar” (3,09), “Zorbalık çocuklar için bir sorundur” (3,00) <strong>ve</strong> “Zorba öğrenciler<br />
diğerlerinin canını yakarlar” (2,90) ifadeleri takip etmektedir. Daha sonraki ifadeler ise<br />
zorbalığa hak <strong>ve</strong>rme, zorbalıkla empati kurma <strong>ve</strong> zorbalığın meşru olduğu düşüncelerini<br />
yansıtmaktadır.<br />
Aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere ölçeğe faktör analizi uygulandığında 3 faktörün varlığı<br />
tespit edilmiştir. Toplam açıklanan varyans %50’den fazla olduğu için faktör sayısı idealdir<br />
(%51). Faktörler <strong>ve</strong> faktör yükleri aşağıda tablolaştırılmıştır.<br />
TABLO 48. <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong> ÜZERINE KANAAT VE TUTUM TÜRLERI (FAKTÖR ANALIZI)<br />
Faktörler<br />
1 2 3<br />
Zorbalığa maruz kalan öğrenciler için üzülüyorum ,815 ,025 -,035<br />
Faktör Adları<br />
Zorbalar diğer öğrencilerin kendilerini kötü<br />
hissetmelerine neden olurlar<br />
,791 ,092 ,013<br />
Zorba öğrenciler cezalandırılmalıdır ,747 -,068 ,060<br />
Zorba öğrenciler diğerlerinin canını yakarlar ,737 ,039 ,191<br />
Zorbalığın Reddi<br />
Zorba tipleri sevmem ,723 -,047 ,066<br />
Zorbalık çocuklar için bir sorundur ,658 ,138 ,074<br />
Zorba bir çocukla arkadaş olurdum -,047 ,702 ,174<br />
Bir kişinin başka öğrencilere neden zorbalık yaptığını<br />
anlayabiliyorum<br />
Zorba kişiler esasında kimsenin canını yakmayı <strong>ve</strong>ya<br />
üzmeyi istemezler<br />
,279 ,681 -,077<br />
,036 ,642 ,105<br />
Zorbalığın Kabulü /<br />
Zorbaya Empati<br />
Zorbalığa maruz kalmak çok da önemli bir şey değil -,122 ,528 ,356<br />
Okuldaki zorba tiplerden korkarım ,188 -,074 ,677<br />
Zorba çocuklar popülerdir ,154 ,165 ,644<br />
Zorbalık pısırık, korkak çocuklar için iyidir -,069 ,275 ,621<br />
Korku Üzerinden<br />
Hayranlık<br />
Zorbalığa uğrayan insanlar genellikle bunu<br />
hakediyorlardır<br />
,032 ,445 ,467<br />
İlk faktör olan “Zorbalığın reddi”, zorbalığın olumsuzlandığı, maruz kalanların mağdur<br />
oldukları <strong>ve</strong> zorba öğrencilerin cezalandırılmaları gerektiği gibi düşünceleri yansıtırken<br />
gençlerin akran zorbalığı ile aralarına koydukları mesafeyi göstermektedir. İkinci faktör,<br />
“Zorbalığın kabulü/Zorbaya empati” ise zorbaya <strong>ve</strong> zorbalığa hak <strong>ve</strong>rme noktasında ortaya<br />
çıkmaktadır. “Zorbalığın reddi” <strong>ve</strong> “Zorbalığın kabulü/Zorbaya empati” birbirini dışlayan<br />
faktörler değil, bilakis gençlerin her ikisine birden yakınlık gösterebildikleri faktörlerdir.<br />
Son faktör olan “Korku üzerinden hayranlık” ise zorba gençlere yönelik geliştirilen korkuyla<br />
karışık hayranlığı, kendilerinden korkulduğu halde zorba gençlerin popüler olduklarını<br />
<strong>ve</strong> bunun “pısırık/korkak” çocuklar için olumlu bir tarafı olduğunu göstermektedir. Birçok<br />
öğrenci şiddetten uzak kalabilmek için zorba gençlerin çemberinde yer almak <strong>ve</strong> onlara<br />
sempati beslemek zorunda kalabilmektedir (Smith &Sharp, 1994). Cinsiyet temelinde akran<br />
zorbalığı üzerine kanaat <strong>ve</strong> tutumlar ölçeğinin kırılımları aşağıda <strong>ve</strong>rilmiştir.
Change language