Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>LİSELİ</strong> <strong>GENÇLER</strong> VE <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong> ARAŞTIRMASI <strong>LİSELİ</strong> <strong>GENÇLER</strong> VE <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong>: İSTANBUL ÖRNEĞI<br />
67<br />
“İdeal yaklaşım” faktörü ise ilişkinin destekleyici, cesaretlendirici <strong>ve</strong> fikirlere saygı duyan<br />
bir yapısı olup olmadığını sorgulamaktadır. İlginçtir ki, genç kızlar flört şiddetine yoğun<br />
şekilde maruz kalmalarına rağmen bu faktörde de en yüksek ortalamaya sahiptir. Yine<br />
ilginçtir ki, flört şiddetine neredeyse yok denecek kadar az maruz kalan genç erkekler,<br />
bu faktör ifadelerine genç kızlarla aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark yaratacak<br />
kadar düşük yanıtlar <strong>ve</strong>rmişlerdir. Bahsedilen ilişki biçiminin rasyonel temellerden<br />
uzaklaşabilir bir yapısı olduğunu unutmamak gerekmektedir. Duyguların yoğunlaştığı <strong>ve</strong><br />
gençlerde kimlik <strong>ve</strong> akranlar arası statü oluşumunu destekleyen flört, çelişkili yaklaşımları<br />
bünyesinde barındırırken sevgililer arasında bu çelişkilerin normalleştirildiği de<br />
gözlemlenmektedir. Öyle ki, birçok genç kız bir taraftan tehdit edildiğini söylerken, diğer<br />
taraftan “İsteklerime, fikirlerime saygı duyuyor” ifadesine de katılım göstermiştir. Flört<br />
şiddetinin belki de en tehlikeli yönü bu noktada ortaya çıkmaktadır. Duygusal temeller,<br />
şiddeti çok kolay gizleyebilmekte <strong>ve</strong> ilgili eylemlerin şiddet içermediği düşünülüp şiddet<br />
normalleşebilmekte <strong>ve</strong> bunlar “ilişkinin olmazsa olmazı”, belki de bir “sevgi göstergesi”<br />
olarak kabul görmektedir.<br />
Elde <strong>ve</strong>ri olmamasına karşın, flörtün çoğunlukla aynı lisede okuyan gençlerin arasında<br />
başladığı varsayımıyla flört şiddeti lise kümesi <strong>ve</strong> cinsiyet ekseninde de okunmaya<br />
çalışılacaktır. Lise kümeleriyle birlikte cinsiyet temelinde flört şiddeti incelendiğinde çok<br />
temel farklılıkların olduğu görülmektedir.<br />
Anadolu İmam Hatip Lisesi’ne devam eden genç kızlar, “Fiziksel/Sözel şiddet” <strong>ve</strong> “Değersiz<br />
hissettirme” flört şiddet türlerine diğer lise kümelerine devam eden genç kızlara göre<br />
daha fazla maruz kalmaktadır. Özellikle “Fiziksel/Sözel şiddet”te bariz bir yoğunluk söz<br />
konusudur. “Hayat kontrolü” <strong>ve</strong>rileri incelendiğinde ise Endüstri-Ticaret-Çok Programlı-Kız<br />
Teknik <strong>ve</strong> Meslek Lisesi’nde okuyan genç kızların hayatlarının sevgilileri tarafından daha<br />
çok kontrol edildiği görülmektedir. “İdeal yaklaşım” faktörünün ortalaması ise Anadolu-<br />
Anadolu Öğretmen-Sosyal-Özel Lise kümesinde görece fazla çıkmış durumdadır. Genç kızlar<br />
<strong>ve</strong> genç erkeklerin maruz kaldığı flört şiddeti lise kümelerine göre incelendiğinde, Anadolu<br />
İmam Hatip Lisesi’ne devam eden genç kızların, aynı liseye devam eden genç erkeklere göre<br />
daha fazla flört şiddetine maruz kaldığı görülmektedir.<br />
2.7. SANAL ZORBALIK<br />
Cep telefonu <strong>ve</strong> internetin gençlerin dünyasına hızla girmesiyle zorbalığın yeni bir türü<br />
ortaya çıkmaktadır: sanal zorbalık. Sanal zorbalık, teknoloji üzerinden bir diğerine zarar<br />
<strong>ve</strong>rme eylemi olarak tanımlanabilir. Telekomünikasyon ya da internet üzerinden kişinin<br />
istemediği bilgilerinin yayınlanması, kişinin itibarını ya da imajını zedeleyecek eylemlere<br />
geçilmesi, taciz ya da hakarete uğraması sanal zorbalık altında toparlanabilecek<br />
aktivitelerden birkaçıdır. Yüz yüze iletişimin belli düzeyde internet <strong>ve</strong> telekomünikasyona<br />
taşınması şiddetin form değiştirmesine neden olmuştur. Mağdurla fiziksel iletişimin<br />
azalmasıyla zorbalığın daha az sıklıkla ya da daha az zararlı olduğu çıkarımı<br />
yapılamamaktadır (Patchin&Hinduja, 2006).<br />
Sanal zorbalığın dört özelliği zorbalığın kontrol edilmesini güçleştirmektedir. İlki, sanal<br />
ortam üzerinden şiddet uygulayanların anonim özellikleridir. Gizli kimlikle uygulanan<br />
şiddetin etki alanı sadece sanal ortamı değil fiziksel ortamı da kapsamaktadır. Bilinmez<br />
kimliğin yarattığı korku, kişinin sanal dışı dünyasını da travmatize etmektedir. Sanal<br />
zorbalığın ikinci özelliği sınırsız izleyiciye sahip olmasıdır. Şiddet bir nevi büyük bir kitle<br />
önünde gerçekleşmiş olmaktadır. Ayrıca sanal zorbalıkta izleyici kitlesinin mağdur<br />
yerine şiddet uygulayıcılarının yanında konumlandıklarını da not etmek gerekmektedir.<br />
Dolayısıyla şiddet kolektif hale gelebilmekte <strong>ve</strong> taraftar toplayabilmektedir. Sanal<br />
zorbalığın üçüncü özelliği kişinin fotoğraf ya da videolarının rızası dışında sanal ortamda<br />
yer alması <strong>ve</strong>ya bu tehditle karşılaşmasıdır. İnternete yüklenen bir fotoğraf ya da videonun<br />
sınırsızca kez kopyalanabilme özelliği kişiyi çok güç duruma sokabilmektedir (Shariff, 2005).
Change language