Hóa dược tập 1 Trần Đức Hậu Nxb Y học 2007

Tên khoa hoc: Tropin ± tropat sulfat hay ± hyoscvamin sulfat.
Diêu chế:
Atropin được chiết từ rễAtropa belladuna lần đầu tiên vào năm 1833.
Trong cóng nghiệp dược, atropin được sản xuất bằng cach racemic hoá (-)
hyoscyamin chất này chiết được từ các loài Scopolia, Duboisia. Hyoscyamus
muticus...
Có thê tiến hành chiết như sau:
Tán nhỏ rễ dược liệu (Scopolia), kiềm hoá bằng amoniac rồi chiết các
alcaloid base bằng dicloethan. Chuyên các alcaloid thành muôi sulfat bàng
dung dịch acid sulfuric loãng. Trung hoà phần acid thừa bằng amoniac xuât
hiện tủa nhựa tạp, lọc loại tủa. Tiếp tục kiềm hoá bằng amoniac đê ở nhiệt độ
lạnh từ 4" đến 6"C cho tủa alcaloid base (hyoscyamin). Lọc lấy riêng tủa và tiến
hành racemic hoá (•) hyoscyamin bằng cách đun nóng vói cloroform trong sinh
hàn kín ở nhiệt độ 110°- 120°c thì được atropin. Bốc hơi dung môi, kết tinh lại
atropin bằng aceton. Hoà atropin tinh chế vào hỗn hợp cloroform-ether, cho
thêm dung dịch acid sulfuric để chuyển thành atropin sulfat, chất này cho tủa
trong dung môi cloroform-ether. Loại atropin sulfat kết tinh vỏi cloroform đun
nóng đến 120“C vẫn không tách được cloroform kết hợp vì vậy phải hoà vào cồn
và làm tủa bằng ether thì mới nhận được atropin sulfat tinh khiết.
Tinh chất:
Atropin sulfat ờ dưới dạng tinh thể không màu hay bột kết tinh tráng
không mùi, vị đắng, dễ tan trong nước và trong ethanol 96%. Thực tế không tan
trong cloroform và ether.
Nhiệt độ nóng chày ỏ khoảng 190°c, và bị phân huỳ (sau khi sấy khô ở
135°c trong 15 phút).
Atropin sulfat không có hoạt tính quang học (góc quay cực riêng phải đạt
từ -0,5° đ ế n + 0,1°).
Do có hoá chức ester trong phân tủ nên atropin có thể bị thuỷ phân (bởi
tác dụng của acid hoặc kiềm) tạo ra tropanol và acid d,l tropic.
N-CH3 V
0 H + HOOC-'
Tropanol
Acid d,l tropic
Đem oxy hoá atropin bằng nước oxy già thì được chất genatropin ít độc hơn.
169