PDF formatuan
PDF formatuan
PDF formatuan
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3. Ulertu<br />
KUTXAGUNETIK ILARGIRAINO<br />
Miren Millet. Zientziaren Kutxagunea.<br />
Miren Millet Fisikan Lizentziatua eta Hezkuntza Teknikaria da. Zientziaren Kutxaguneko<br />
Edukien Saileko arduraduna da. Bera ez da Ilargian egon, baina asko<br />
daki Ilargiari eta bizitzari buruz. Horregatik, berarekin harremanetan jarri eta<br />
elkarrizketa hau egin diogu.<br />
Biziaren sorrera. Bizia lurtarra edo estralurtarra da?<br />
Biziaren sorrera oso fenomeno konplikatua da. Badirudi duela 4.400 eta 2.700<br />
milioi urte artean sortu zela gure planetan, denbora-epe zabal horretako uneren<br />
batean. Hala ere, ez dakigu zehazki nola sortu zen bizia. Stanley Miller zientzialariak<br />
1953. urtean laborategian egindako eperimentu batean aminoazidoak<br />
sortzea lortu zuen; matraz batean garai hartan Lurraren atmosfera osatzen<br />
zuen jatorrizko zopa sortu (metanoa, amoniakoa, hidrogenoa eta ur-lurruna)<br />
eta baldintza berberak ezarri zituen horretarako. Esperimentu horren bidez<br />
bizia Lurrean sortu ahal izan zela frogatu ahal izan zen. Hainbat meteoritotan<br />
ere aurkitu dira aminoazidoak eta espazioan ere topatu izan dira molekula<br />
konplexuak. 1969. urtean eroritako Murchison meteoritoan hainbat<br />
molekula interesgarri aurkitu ziren (aminoazidoak, hidrokarburuak, alkoholak,<br />
eta abar). Gai organiko hauek guztiak Lurreko biziaren osagaiak dira, eta<br />
badakigu eguzki-sisteman ere aurki daitezkeela. Horregatik, bizia espaziotik<br />
etorri ahal izan zelako teoria ere ez dago baztertua.<br />
Ilargia. Zer eragin du Ilargiak gizakiaren bizitzan?<br />
Ilargiak gure planetan duen eragina argia da: itsasoan mareak sortzen ditu.<br />
Ilargiak jendearengan izan dezakeen eragina ere argia da, haren bizimoduaren<br />
ohituretan batez ere. Adibidez, baserrietan bizi zen jendeak (orain dela gutxi<br />
Erantzun irakurri<br />
aurretik<br />
– Badakizu Zientziaren Kutxagunea<br />
zer den? Eta bertan zer egiten<br />
den?<br />
– Gizakia Martera iristeko gai<br />
izango dela pentsatzen duzu?<br />
Zertarako joan hain urruti?<br />
– Lurretik kanpo bizitzarik badela<br />
uste duzu?<br />
11<br />
1. unitatea: Gertaera harrigarriak. Komikia
Change language