PDF formatuan

ORTOGRAFIA
Gidoia
Gidoiaren erabilera: marratxoarekin eta bereiz.
– Unitate honen hasierako komikian ikusi duzu hitz biren artean marratxoa
ageri dela. Marratxoa hitz biren artean jarrita, hitz elkartuak sortzen ditugu.
– Hitz elkartuak osatzerakoan, letra batzuk aldatzeaz gain, beste elementu
batzuk ezkutatu egiten dira, beti ere esanahi berria hartuz. Adibidez: “gutunaren
azala” adierazteko, “gutun-azala” hitza esandakoan -REN ezkutatu
da. Gehien ezkutatzen diren elementuak honako hauek dira: ETA,
DUEN / DITUEN, -REN/-KO.
– Hitz-elkarketak arau batzuk bete behar ditu eta batzuetan hitz bakarra izatera
heltzen dira. Horrela, hitz elkartuak hiru modutan idatz daitezke: bereiz,
marratxoaz edo loturik. Noiz bata eta noiz bestea?
Marrarekin idaztekoak
• Hitz bera errepikatzen denean: alfer-alferrik, gaur-gaurkoz, poliki-poliki,
zuzen-zuzen(ean), ikusi-makusi, zehatz-mehatz, apurka-apurka,
astero-astero.
• Bikote osagarriak biltzen dituztenean: seme-alabak, senar-emazteak,
joan-etorri, zeru-lurrak, ikus-entzunezko.
Bereiz idaztekoak (marratxorik gabe)
• Aditz hauetan: lo egin, su eman, negar egin, min hartu, ihes egin, hitz
egin.
• Bigarren osagaia bila, eske edo falta denean: ur bila, diru eske, lo falta.
Ikus Euskaltzaindiaren 25. araua: Hitz elkartuen osaera eta idazkera
20. Zuzendu esaldi okerrak
– Seme alaba guztiak elkartu ziren bazkarian.
– Alfer-alferrik etorri naiz hain goiz.
– Tximeleta baten antzera lore-bila dabil.
– Diru-eske ari da kalean.
– Euria barra-barra ari zuen.
21
1. unitatea: Gertaera harrigarriak. Komikia