You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2010eko irailaren 4a, larunbata <strong>berria</strong> 17<br />
Mundua ‹ Harian<br />
Beste batasuna D<br />
Korapiloa oraindik ez da askatu<br />
Belgikan estatuaren<br />
erreformari buruz<br />
negoziatzen jarraitzen<br />
dute indar politiko<br />
flandriar eta valoniarrek<br />
Allande Sokarros<br />
Belgikako Legebiltzar Federalean<br />
ordezkariak dituzten zazpi indar<br />
politikoen arteko negoziazioen<br />
kate luzean amore eman du<br />
Elio Di Rupo sozialista frantseshiztunak.<br />
Iragan ekainaren 13ko<br />
hauteskundeen ondotik, hark<br />
zuen flandriar eta frantses hiztunen<br />
artean estatu federalaren<br />
erreformari buruz eta gobernu<br />
akordio bat egiteko asmoz abiatutako<br />
negoziazioen ardura. Ahalegin<br />
horretan porrot eginik, lehen<br />
aldi batez, kargua uzteko asmoa<br />
azaldu zion Albert II.a erregeari<br />
joan den agorrilaren 29an. Erregeak,<br />
baina, ahaleginei eusteko<br />
eskaturik, Di Rupok bilerak egiten<br />
jarraitu du joan den aste honetan.<br />
Baina atzoko bilera hastean,<br />
«azken aukera» izango zela ohartarazi<br />
zuen. Ados jartzeko bidean<br />
aurreratzerik ikusten ez zuelakotz,<br />
erregeari dimisioa aurkeztu<br />
zion berriro. Prentsan zabaldu diren<br />
informazioen arabera, ekaineko<br />
bozetan hirugarren geratu<br />
zen alderdiko presidenteak, MR<br />
Mugimendu Erreformatzaileko<br />
Didier Reynders frantses hiztun<br />
liberalak, hauteskundeen irabazle<br />
N-VA Flandriako Aliantza Berriari<br />
proposamenak egin dizkio<br />
arazo gehien sortzen duten auzietan<br />
ados jartzeko.<br />
Iragan ekainaren 13ko hauteskundeetan,<br />
PS Alderdi Sozialista<br />
bigarren geratu zen, 27 hautetsirekin.<br />
Lehena N-VA independentista<br />
izan zen, sozialista frantseshiztunek<br />
baino diputatu bat<br />
gehiago erdietsi baitzuen. MR valoniar<br />
liberalak 18 legebiltzarkide<br />
lortu zituen; bost jarleku galduta,<br />
haatik.<br />
Bozak irabazi arren, Belgikako<br />
Alderdi Sozialistako buru Elio Di Rupo, prentsaurreko bat ematen, Bruselan, artxiboko irudi batean. JOHN THYS / EFE<br />
Eskualdeei eskuduntza<br />
gehiago uztea onartu<br />
dute frantses hiztunen<br />
indar politikoek<br />
Finantza Legearen eta<br />
BHV zatitzearen auziek<br />
dituzte negoziazioak<br />
porrot egitera eraman<br />
estatu federala egun batean desagertzea<br />
helburu duen indar politiko<br />
baten logikari eutsita, N-VAko<br />
presidente Bart De Weverrek argi<br />
esan zuen gobernu federalaren<br />
buru jartzeko asmorik ez zuela.<br />
Hortaz, Albert II.a erregeak bigarren<br />
indar politikoko buru Elio Di<br />
Ruporen gain jarri zuen gobernu<br />
federalaren osaketarako akordio<br />
politiko bat lortzeko ahaleginak<br />
bideratzea. Alabaina, horrelakorik<br />
ezin da gauzatu flandriarrak<br />
eta frantses hiztunak estatu federalaren<br />
erreformatzeaz ados jarri<br />
gabe.<br />
Belgikako egituraketa instituzionala<br />
oso korapilatsua da, eta<br />
jokoan dagoena azaltzea zaila<br />
bada ere, esan daiteke flandriarrek<br />
autonomia handiagoa eskuratu<br />
nahi dutela oraingoz aginte<br />
federalaren esku dauden arloetan.<br />
Frantses hiztunek, aldiz,<br />
horrelakorik ez dute nahi, eta<br />
flandriarrei «elkartasun federala»<br />
amaitzeko edo behintzat<br />
ahultzeko nahia sumatzen diete.<br />
Valonia eta BHV Brusela-Halle-<br />
Vilvoorde barrutian gehienak<br />
frantses hiztunak dira, baina ez<br />
Belgikan oro har. Hortaz, eskualdeei<br />
eta erkidegoei eskuduntza<br />
gehiago eskualdatzearekin herritarren<br />
bizkar geratuko diren<br />
gastu publikoak nabarmen haziko<br />
diren beldur dira frantses hiztunak.<br />
Bruselako aurrekontuak, gora<br />
Haatik, iragan ekaineko hauteskundeetako<br />
emaitzen ondorioz,<br />
estatu federalaren erreforma<br />
atzeraezina dela oharturik, alderdi<br />
valoniarrek eskualde eta erkidegoei<br />
eskuduntza gehiago emateaz<br />
hitz egitea onartu behar izan<br />
dute. Ekaineko hauteskundeen<br />
biharamunetik, beraz, Elio Di<br />
Rupok zituen negoziazioak<br />
zuzentzen, zazpi indar politikoren<br />
ordezkariekin; zehazki, hiru<br />
alderdi flandriarrekin eta lau<br />
frantses-hiztunekin.<br />
Ados jartze osorik ez badu lortu<br />
ere, Elio Di Rupok eskuduntza<br />
arlo andana eskualde eta erkidegoen<br />
ardurapean jartzea onarrarazi<br />
die alderdi frantses-hiztunei,<br />
hala nola enplegua, osasuna, gizarte<br />
segurantza eta turismoa.<br />
Eskualdatze hauek onartzearen<br />
truke, frantses hiztunek eskatu<br />
dute Brusela-Halle-Vilvoorde eskualdearen<br />
aurrekontuak 250 milioi<br />
eurotan haz daitezen hasiera<br />
batean, eta 500 milioi eurotan geroago.<br />
Alabaina, Finantza Legea<br />
birmoldatzea eta BHV barruti<br />
mistoa zatitzea jarri zuten flandriarrek<br />
hori onartzeko baldintza<br />
gisa. Bi auzi horien inguruan<br />
dute, beste behin ere, negoziazioek<br />
porrot egin.<br />
Hauteskunde<br />
sistema<br />
erreformatzea<br />
aztertzen ari dira<br />
Eskozian<br />
Azken bozetan<br />
38.000 botopaper<br />
baliogabetu zituzten,<br />
eta ez dute nahi hori<br />
berriro gertatzerik<br />
Erredakzioa<br />
Urtebete oraindik Eskoziako Legebiltzarrerako<br />
hauteskundeetarako,<br />
baina denbora gutxi da hori<br />
hauteskunde sistema erreformatu<br />
nahi dutenentzat. 2007ko bozetan<br />
egin ziren hutsak saihestea<br />
da horren helburua. Orduan,<br />
38.000 botopaper baliogabetu zituzten,<br />
huts horien ondorioz. «Aldaketa<br />
hauekin, azken hauteskundeetan<br />
gertatutakoa berriro<br />
ez gertatzea nahi dugu. Oinarrizkoa<br />
da Eskoziako administraziorako<br />
bozak sendoak eta era egokian<br />
egitea», nabarmendu du<br />
Bruce Crawfordek, Legebiltzarreko<br />
Ekonomia idazkariak.<br />
Hauteskunde Batzordea, ordea,<br />
ez dago gustura prozesuarekin.<br />
Taldeak ohartarazi die Eskoziako<br />
agintariei aldaketak motelegi<br />
egiten ari direla.<br />
Batzordearen arabera, oraindik<br />
erabakitzeke dituzte 2011ko Legebiltzarrerako<br />
bozetarako eta<br />
2012ko gobernurakoetarako oinarrizko<br />
egiturak. Halako erabakiei<br />
dagokienez, Eskoziako agintariek<br />
maiz salatzen dute erabakiak<br />
Londresek berretsi behar dituela<br />
eta hark bigarren mailan<br />
jartzen dituela zuzenean Ingalaterrari<br />
eragiten ez dioten auziak.<br />
Horiek hala, Hauteskunde Batzordeak<br />
presio egin die Londresi<br />
eta Edinburgori egin beharreko<br />
erreformak «ahalik eta azkarren»<br />
egin ditzaten. Crawforden esanetan,<br />
ordea, beraiek eman dituzte<br />
eman beharreko pausoak, eta<br />
orain David Cameronen gobernuari<br />
dagokio lanaren bere zatia<br />
egitea.
Change language