You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
erria larunbata, 2010eko irailaren 4a<br />
BA AL DAKiZU...?<br />
Egutegia errepikatzen<br />
dela 28 urtean behin?<br />
A<br />
urten 1982. urteko egutegia erabil dezakegu, eta egun guztiak<br />
bat datoz. Izan ere, 28 urtean behin egutegiak errepikatu egiten<br />
dira. Hori nola da posible? Bada, asteko zazpi egunetako batean<br />
has daiteke urtea; hortaz, zazpi egutegi izango genituzke aukeran.<br />
Baina kontuan hartu behar da urte batzuk bisurteak direla,<br />
eta 14 lirateke egutegi ezberdinak. Baina bisurteak lau urtean<br />
behin errepikatzen badira eta egutegi normalak 7 aldiz, 28 dira guztira.<br />
Gainera, bisurtea lau urtean behin denez, ziklo bakoitzean behin baino ez<br />
da erabiliko bisurteko egutegia; gainontzekoak, hiru aldiz, 5, 6 edo 11 urtean<br />
behin. Egutegi eta egunen harira bada beste bitxikeriarik, ohiko<br />
urte bat asteko egun batean hasi eta egun berean amaitzen da. Eragiketak<br />
egin ala ez, egunen nahas-mahasa ulertu ala ez, jakin ezazue aurtengo<br />
egutegia gordez gero hemendik 28 urtera erabili ahal izango duzuela.<br />
mantangorri<br />
Aurten ongi konponduko ginateke 1982ko egutegiarekin. BERRIA<br />
7<br />
Zergatik asmatu zuten<br />
margarina?<br />
Gurina ordezkatzeko sortu zuen kimikari batek. BERRIA<br />
Diotenez, XIX. mendean produktu oso<br />
garestia zen gurina, eta Frantziako Gobernuak<br />
diru sari bat eskaini zuen gurina<br />
ordezkatuko zuen antzeko produktu<br />
merkeago bat asmatzen zuenarentzat.<br />
Izan ere, asmoa zen gizarte maila apaletako<br />
biztanleei eta armadari horrelako<br />
zerbait jateko aukera ematea.<br />
Gobernuaren deiari erantzunez, garai<br />
hartako kimikari batek, Hippolyte Mege-<br />
Mouries izenekoak, oleo margarina izenez<br />
bataiatu zuen sustantzia asmatu<br />
zuen. Horretarako, landare koipea hartu,<br />
presio eginez likidoa atera, eta gogortzen<br />
utzi zuen, eta hala sortu zuen gurinaren<br />
ordezko izan zitekeena.<br />
II. Mundu Gerran egin zuen asmakizuna,<br />
eta, orduan, Alemanian batez ere,<br />
oso garrantzitsua izan zen margarinaren<br />
ekoizpena.<br />
Klase apalekoentzako elikagai gisa<br />
sortu zenak garrantzia hartu zuen, eta<br />
mundu osoko negozio bihurtu zen aurrerago.<br />
Gaur egun, margarina mota ugari<br />
aurkitu daitezke janari denda txikietan<br />
zein merkataritza gune handietan.<br />
MUNDUKO ERREKORRAK<br />
Munduko igerilekurik handiena San Alfonso del Mar-eko (Txile) hotel<br />
batean dago. Puntatik puntara kilometro bateko luzera du, eta 8 hektareako<br />
eremua hartzen du, hau da, neurri ertaineko 6.000 igerilekuren adinakoa da. Haren<br />
barruan traineruan edo belaontzian ibiltzeko aukera dago; hain da handia!<br />
Hartz itxurako gozoki handiena. Hartzatxo irudiko gomazko gozokiak<br />
ohikoak dira, baina hain handiak gutxik ikusi ditu. Izan ere, hau hartza da, hartzatxoa<br />
baino gehiago. Ohikoa baino 1.400 aldiz handiagoa da, 25 zentimetro garai<br />
da, eta 2 kiloko pisua du. Jateko astuna izan daiteke oso, 12.600 kaloria baititu.
Change language