Babad Tanah Djawi

Pamanggèné Tuwan P. Both ana ing Ambon. Ana ing Moloko P. Both klakon
bisa nggedhèkaké panguwasa, gawé kapitunané wong Sepanyol lan
Portegis.
Ing tahun 1613 P. Both bali menyang tanah Walanda nanging ana pasisiré
pulo Mauritus prauné Kèrem, P. Both dadi lan tiwasé.
G. Reynst jumeneng gumanti GG. kapilih ing para Bewindhebber, ing tahun
1615 digentèni L. Real.
Dhèk samono VOC. lagi karépotan awit wong Inggris saya katon enggoné
mungsuh VOC.
Ana ing Banten panguwasané wong Inggris tansah mundhak.
Yan Pieterszoon Coen, Liding Raad van Indie banget sumelangé bok
manawa jajahan VOC. bakal direbut ing wong Inggris.
Ing tahun 1616 wong Inggris ngejègi pulo Run, jajahané VOC. ing Moloko.
Ing nalika iku JP. Coen katetepaké nguwasani sakèhing prakarané VOC. ing
Tanah Jawa.
Coen enggal tumandang merangi wong Inggris.
Kang iku ndadèkaké banget panasé wong Inggris sarta Pangéran
Ranamenggala ing Banten.
Bareng ing tahun 1618 ana kabar yèn loji ing Jepara dirusak déning
kawulané Panémbahan Mataram, lan tetéla banget, wong Inggris, wong
Banten lan wong Mataram ayon nedya numpes wong Walanda, JP. Coen
nuli ngalih saka Banten menyang Jakarta, loji ing kono didadèkaké bètèng.
Ora lawas JP. Coen ditetepaké dadi Gouverneur Generaal, tahun 1619.
Ing tahun iku wong Inggris lan Walanda enggoné memungsuhan padha
déné ngedhèng.
Kantoré wong Inggris kang adhep adhepan bètèngé wong Walanda ing
sapinggire kali Ciliwung iya nuli disentosani.
Kapalé wong Walanda siji dibeskup Sir Thomas Dale, panggedhéning
èskader Inggris.
Coen sandika njaluk baliné, nanging wong Inggris malah mangsuli sugal.
Bètèng Inggris enggal ditempuh, nganti kena obong, tahun 1618.
Ora antara lawas bètèng Walanda dikepung ing mungsuh.
54