La Protseso kontraw Jesuo el Nazaret - Universala-esperanto.net
La Protseso kontraw Jesuo el Nazaret - Universala-esperanto.net
La Protseso kontraw Jesuo el Nazaret - Universala-esperanto.net
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Estis tie kaj nur tie, ke normale eblis deklari mortverdikton. En tio la juda<br />
traditsio estas unuanima. “Kiam oni <strong>el</strong>iras la salonegon Gazit” diras la<br />
Talmudo de Babilono, “neniu ajn rajtas iun ajn alian kondamni al morto.”<br />
Aldonas sin la “Klarigoj” de Rabeno Salomon, dirante: “Mortverdiktoj ne<br />
pronontseblis ie ajn, sed nure kiam la Sanhedrin siedžadis en la Salonego de<br />
Tajlitaj Štonoj.” — Kaj fine, jen la atesto de Maimonides: “Kondamno al<br />
morto ne povis okazi ol se la Sanhedrino kunsidis en sia {destinita} loko.”<br />
Tiu ofitsala kutimo, pronontsi mortkondamnon solnure en la salonego de<br />
tajlitaj ŝtonoj, aperis nur en la lasta epoko de la juda historiko, proksimale<br />
unu jartsenton avan <strong>Jesuo</strong>. Troveblas neniu spuro pri ti<strong>el</strong> stranga arandžo,<br />
nek en la Tempo de la Judžistoj, nek en la Tempo de la Redžoj. Avane, kiam<br />
justitso tion postulis, oni rajtis verdikti al morto en iu ajn loko. Sufitŝas malfermi<br />
la Tenaxon por sin konvinki pri tio. Tiu postulo, kiu ti<strong>el</strong>dire enŝlosis la<br />
rajton pri vivo aw morto en la salonego de tajlitaj ŝtonoj, diris ni, naskidžis<br />
nur en la lasta fazo de la hebrea popolo. Kiu tion ekpensis aw initsiatis ?<br />
Neniu awtoro stias. Oni konas nur la motivon, kiu kondukis al tiu strangažo:<br />
Dewteronomo 17,8 ordonas: “Kiam prezentas sin iu komplikita afero (�) iru<br />
al la loko kiun la Sinjoro vua Dio estos <strong>el</strong>ektinta (�) vu faros tŝion kion<br />
dirinta estos tiuj kiuj prezidas en la loko kiun la Sinjoro estos <strong>el</strong>ektinta.”<br />
Tiamaniere, la synagogaj estroj, kiuj vivadis unu jartsenton avan <strong>Jesuo</strong>,<br />
troigante la influon de tiu ordono, konvinkis sin mem — por resti rigore<br />
fid<strong>el</strong>a al la ledžo ke oni devis iri al la loko kiun JHWH estis <strong>el</strong>ektinta, tŝiufoje<br />
kiam aperis iu grava afero. Sekfe, kio estas ege grava, se ne afero en kiu oni<br />
devas detsidi pri kondamno al morto ? Kaj kio estus loko <strong>el</strong>ektita de la<br />
Eternulo se ne la Templo ?<br />
Ekirante de tiu-tŝi rezono, kfankam tro strikta kaj kruda, la tŝefoj de la Synagogo<br />
venis al plu ne apliki sian rajton pri vivo aw morto de akuzito esepte<br />
en spetsiala salonego de la Templo. Jen la origino de la fikskutimo organizi<br />
tŝefprotsesojn en la salonego de tajlitaj ŝtonoj. Ki<strong>el</strong> oni vidas, la fimoro de<br />
talmudistoj {law farisaja mod<strong>el</strong>o} *dolmetŝi tekstojn apsolute lawvorte,<br />
komentsis jam tiam. En postaj tempoj ili puŝis tiun kutimon džis ekstremaj<br />
limoj {enkartserigante sian popolon en trudokit<strong>el</strong>o}.<br />
Estas do ekster dubo ke, en la tempo de <strong>Jesuo</strong>, la kutimo apliki judžverdikton<br />
pri vivo aw morto en la Salonego de Tajlitaj Štonoj havis la valoron<br />
de nepra ledžo. Pro tiu fakto tŝiu verdikto pronontsita ekster tiu ejo estis<br />
nula kaj senvalora. Jen treege grava konstato, ki<strong>el</strong> demonstros la sekfo de<br />
nia ekspono.<br />
16