Eucaristia in san Tommaso Dottore Eucaristico. Teologia, mistica e ...
Eucaristia in san Tommaso Dottore Eucaristico. Teologia, mistica e ...
Eucaristia in san Tommaso Dottore Eucaristico. Teologia, mistica e ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
3. Per l'<strong>in</strong>telligenza dell'<strong>Eucaristia</strong> <strong>in</strong> <strong>Tommaso</strong><br />
d'Aqu<strong>in</strong>o importa anzitutto rilevare a che punto dell'orbo<br />
discipl<strong>in</strong>ae la collochi o dove la <strong>in</strong>nesti nel disegno<br />
teologico della sua Somma di <strong>Teologia</strong>, dalla quale<br />
parte questa nostra presentazione della dottr<strong>in</strong>a eucaristica<br />
dell'Angelico.<br />
Com'è ovvio, tra i sacramenti, i quali, a loro volta,<br />
vengono considerati dopo la cristologia, e significativamente<br />
dopo la teologia dei misteri di Cristo: i sacramenti,<br />
<strong>in</strong>fatti, «ricevono la loro efficacia dallo stesso Verbo <strong>in</strong>carnato»<br />
{STh, III, 60, <strong>in</strong>tr.)\ al quale hanno il compito di<br />
<strong>in</strong>corporare: «Coi sacramenti della legge nuova l'uomo<br />
viene <strong>in</strong>corporato a Cristo» {STh, III, 62, 1, e.) 4 .<br />
Essi «fluiscono dallo stesso Cristo, ereditandone una<br />
certa somiglianza» {STh, III, 60, 6, 3m) 5 ; anzi «i sacramenti<br />
operano <strong>in</strong> virtù della passione di Cristo, che <strong>in</strong><br />
certa misura viene congiunta agli uom<strong>in</strong>i {applicatur)<br />
mediante i sacramenti» {STh, III, 61, 1, 3m) 6 . <strong>Tommaso</strong><br />
lo va ripetendo: «I sacramenti della Chiesa <strong>in</strong> maniera<br />
speciale derivano la loro efficacia dalla passione di Cristo,<br />
la cui energia viene come <strong>in</strong>nestata <strong>in</strong> noi {nobis copulatur),<br />
quando riceviamo i sacramenti» {STh, III, 62, 5, l) 7 ; «La<br />
passione di Cristo si collega — unisce — con noi attraverso<br />
3 Ab ipso Verbo <strong>in</strong>carnato efficaciam habent (STb, III, 60, <strong>in</strong>tr.).<br />
Per sacramenta novae legis homo Christo <strong>in</strong>corporatur (STh, III, 62, 1, e.)<br />
Sacramenta novae legis {...} ab ipso Christo effluunt et quandam similìtiid<strong>in</strong>em ipsìus<br />
<strong>in</strong> se habent (STh, III, 60, 6, 3m).<br />
Sacramenta {...} operantur <strong>in</strong> virtute passionis Chrìsti, et passio Christi quodammodo<br />
applicatur hom<strong>in</strong>ibus per sacramenta, secundum illud Apostoli, Rom 6, [3]: Quìcumque<br />
baptizati sumus <strong>in</strong> Christo lesu, <strong>in</strong> morte ipsius baptizati sumus (STh, III, 61, 1, 3m).<br />
7 Sacramenta Ecclesiae specialiter habent virtutem ex passione Christi, cuius virtus<br />
quodammodo nobis copulatur per susceptionem sacramentorum (STh, III, 62, 5, 1).<br />
11