Eucaristia in san Tommaso Dottore Eucaristico. Teologia, mistica e ...
Eucaristia in san Tommaso Dottore Eucaristico. Teologia, mistica e ...
Eucaristia in san Tommaso Dottore Eucaristico. Teologia, mistica e ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
carità, che è il v<strong>in</strong>colo della perfezione» (STh, III, 73, 3,<br />
3m) 20 — egli scrive —: ma non si tratta solo della carità<br />
<strong>in</strong>dividuale, ma della carità che costituisce la Chiesa:<br />
«L'<strong>Eucaristia</strong> è il sacramento dell'unità ecclesiastica»<br />
(STh, III, 82, 2, 3m) 21 .<br />
L'affermazione ricorre: «effetto di questo sacramento<br />
è l'<strong>in</strong>gresso alla vita eterna (<strong>in</strong>troitus ad vitam aeternam)» ;<br />
«è l'unione del popolo cristiano a Cristo (unto populi christiani<br />
ad Christum)» (STh, III, 74, 6, e); o «popolo congiunto<br />
con Cristo (populus adunatus Christo)» (ibid., 7, e);<br />
il suo significato quanto al presente è «l'unità ecclesiastica,<br />
alla quale gli uom<strong>in</strong>i sono associati grazie a questo<br />
sacramento, per cui viene denom<strong>in</strong>ato comunione o<br />
s<strong>in</strong>assi» (STh, III, 73, 4, e.) 22 ; nell'<strong>Eucaristia</strong> «il popolo<br />
viene <strong>in</strong>corporato a Cristo (populus Christo <strong>in</strong>corporatur)»<br />
(STh, III, 74, 8, 2m) - e lo simboleggia nel rito la<br />
mistione dell'acqua col v<strong>in</strong>o —.<br />
Ricorrendo alla dist<strong>in</strong>zione tra il «sacramento» (sacramentum)<br />
e la «realtà del sacramento» — noi diremmo tra il<br />
rito (signum) e il suo risultato o la sua riuscita -, <strong>Tommaso</strong><br />
asserisce: «La realtà (res) del sacramento è l'unità<br />
del corpo mistico, senza la quale non ci può essere salvezza<br />
(unitas corporis mystici, s<strong>in</strong>e qua non potest esse salus): a<br />
nessuno, <strong>in</strong>fatti, è aperta la porta della salvezza fuori<br />
dalla Chiesa, come fuori dall'arca, che significa la Chiesa,<br />
Eucharistia diàtur sacramentum caritatis quae est v<strong>in</strong>culum perfectionis (STh, III,<br />
73, 3, 3m).<br />
n Eucharistia est sacramentum unitati* ecclesiasticae (STh, III, 82, 2, 3m).<br />
22 Aliam significationem habet respectu reipraesentis, scilicet ecclesiasticae unitati*, cui<br />
hom<strong>in</strong>es congregantur per hoc sacramentum et secundum hoc nom<strong>in</strong>atur communio ve! synaxis<br />
(STh, III, 73, 4, e).<br />
39