Pernicibus ignea plantis:sicut celeritas pinnarum est, ut (Virg. Aen. 3,243):Celerique fuga sub sidera lapsae.[212] Piger, quasi pedibus aeger. Est enim tardus ad incedendum: quod nomen per usum transiit ad animum. Pernox,pervigilans nocte. [Perseverans.] Pertinax, inpudenter tenens, quasi pertinens.[213] Petulans nunc quidem pro audace et inprobo ponitur: olim autem acerbi flagitatores et proprie argentariorum[coactorum] pueri, quod pretia rerum crebrius et asperius exigebant, a petendo petulantes vocati. [214] Procax, proprieidem quod petax. Nam procare est petere; unde et petitores nuptiarum proci dicuntur. [215] Prodigus, sumtuosus atqueconsumtor, qui omnia porro agit et quasi proicit. Profugus proprie dicitur qui procul a sedibus suis vagatur, quasi porrofugatus. Peregrinus, longe a patria positus, sicut alienigena. [216] Proiectus, quasi longe et procul iactatus; sicut etproduxit, quasi porro illum duxit; et provocavit, quasi porro illum vocavit. Proiectus, porro eiectus ac proiactatus, undeet (Virg. Aen. 3,699):Proiectaque saxa;id est porro iactata. [217] Proscriptus, cuius bona palam et aperte scribuntur. Praescriptus ordinem significat, sicut etpraescriptiones apud iurisconsultos. [218] Procinctus, expeditus et armatus; unde et 'in procinctuÂ', id est cum bellicausa arma sumebant. Praecinctus, eo quod ante se ponat aliquid, quo praecingitur. Vnde et de Domino dictum est(Iohann. 13,5): 'Praecinctus est linteo, et lavit pedes discipulorum suorum' [219] Praedo est qui populando alienamprovinciam invadit: praedo ab abigendo praedas dictus; et praedo qui praedam habet. Praedator, hoc est cui de praedadebetur ahiquid.[220] Plagiator, APO TOU PLAGIOU, id est oblico, quod non certa via grassatur sed pelliciendo dolis. Piratae suntpraedones maritimi, ab incendio navium trans<strong>eu</strong>ntium quas capiebant dicti. Nam PURA ignis est. [221] Pugillator, quide manu in manu nummorum aliquid subtrahit. Peculator, pro eo quod sit pecuniae publicae defraudator. Proditor, proeo quod detegit. Item proditor perditor, ut (Virg. Aen. 1,252):Vnius ob iram prodimur.[222] Perfidus, quia fraudulentus est et sine fide, quasi perdens fidem. Periurus, quia perpere iurat, id est male iurat.Periurus autem in verbo R non habet. Nam peiuro et deiero dicimus. [223] Praevaricator, malae fidei advocatus, et quivel in accusando nocitura, vel in defendendo profutura praetereat aut inutiliter dubieque ponat mercedis gratia licetcorruptus. Cicero: 'Quid enim tam praevarum?Â' id est valde varum. [224] Pellax, dolosus et fallax, a pelle, id est vultu.Foris enim, ut fallat, arridet, sed nequitiam intus gerit. Profanus, quasi porro a fano. Sacris enim illi non licet interesse.[225] Parricida proprie dicitur interfector parentis, quamvis quidam veteres hunc parenticidam dixerunt, quoniamparricidium et homicidium quocumque intellegi possit, cum sint homines hominibus pares. [226] Persecutor nonsemper pro malo intellegitur; unde et persecutus, perfecte secutus. [227] Publicanus est qui vectigalia publica exigit.Vel qui per publica negotia saeculi lucra sectantur, unde et cognominati sunt. [228] Peccator a pelice, id est meretricevocatus, quasi pelicator; quod nomen apud antiquos tantum flagitiosum significabat, postea transiit hoc vocabulum inappellationem omnium iniquorum. [229] Prostitutae, meretrices a prosedendo in meritoriis vel fornicibus. Pelex apudGraecos proprie dicitur, a Latinis concuba. Dicta autem a fallacia, id est versutia, subdolositate vel mendacio. [230]Procurvus, quasi per longum curvus. Pavidus est quem vexat trepidatio mentis. Habet cordis pulsationem, cordismotum. Nam pavere ferire est, unde et pavimentum.[231] Petro autem et rupex a duritia saxorum nominantur. Pusillanimis, pusillo animo. Petulcus dictus ab adpetendo;unde etiam et meretrices petulcas vocamus. [Productus.] [Pisinnus.]Q[232] Quaestor a quaerendo dictus, quasi quaesitor. Quaestuosus. Querimoniosus. Querulus, quia querellam infert.[233] Quietus, quod sit ipse sibi animo securus, neminem tangens.R[234] Religiosus ait Cicero (Deor. Nat. 2,72) a relegendo appellatus; qui retractat et tamquam relegit ea quae ad cultumdivinum pertineant. Hi sunt dicti religiosi ex relegendo, tamquam ex elegendo elegentes, ex diligendo diligentes, exintellegendo intellegentes. [235] Rationator dictus vir magnus; quia de omnibus rebus, quas esse mirabiles constat,possunt reddere rationem. Retractator, repetitor; nam retractare est repetere quod omiseras. [236] Resipiscens, eo quodmentem quasi post insaniam recipit, aut quia resapit qui sapere desierat. Castigat enim se ipsum dementiae, et confirmatanimum suum ad rectius vivendum, cavens ne iterum corruat. [237] Repentinus, a repente. Repens autem et adverbiumet nomen potest esse. Robustus, fortis, validus; a fortitudine roboreae arboris appellatus. Rapidus, velox pedibus.Raptor, eo quod corruptor. Inde et rapta eo quod corrupta. [238] R<strong>eu</strong>s a re, de qua obnoxius est, et reatum a reo [est]nuncupatum. R<strong>eu</strong>s maiestatis primum dictus qui adversus rempublicam aliquid egisset, aut quicumque hostibus
consensisset. Dictus autem r<strong>eu</strong>s maiestatis, quia maius est laedere patriam quam civem unum. Postea etiam et ii reimaiestatis dicti sunt qui adversus maiestatem principis egisse viderentur, vel qui leges inutiles reipublicae detulerant,vel utiles abrogaverant. [239] Rixosus a rictu canino dictus. Semper enim ad contradicendum paratus est, et iurgiodelectatur, et provocat contendentem. Rusticus dictus quod rus operetur, id est terram.S[240] Sapiens dictus a sapore; quia sicut gustus aptus est ad discretionem saporis ciborum, sic sapiens ad dinoscentiamrerum atque causarum; quod unumquodque dinoscat, atque sensu veritatis discernat. Cuius contrarius est insipiens,quod sit sine sapore, nec alicuius discretionis vel sensus. [241] Studiosus. Sanctus a veteri consuetudine appellatus eoquod hi, qui purificari volebant, sanguine hostiae tangebantur, et ex hoc sancti nomen acceperunt. [242] Sincerus, quasisine corruptione, cui contrarius insincerus, vitiatus, corruptus. Supremus, summus, ab eo quod superemineat. Vnde et'Supreme PaterÂ' dicimus. [Suavis.] Sublimis ab altitudine vocatus honoris. Nam proprie sublime dicitur quod in altoest, ut (Virg. Aen. 1,259):Sublimemque feres ad sidera caeli.[243] Speciosus, ab specie vel aspectu; sicut formosus a forma. Sollers, quod sit sollicitus in arte et utilis. Sollers enimapud antiquos dicebatur, qui erat omni bona arte instructus. Terentius (Eun. 478):Adulescentem sollertem dabo.[244] Superstitiosos ait Cicero (Nat. Deor. 2,72) appellatos 'qui totos dies precabantur et inmolabant, ut sibi sui liberisuperstites essent' Sollicitus, quia sollers et citus atque inrequietus. Sedulus familiare verbum Terenti; hoc est sine dolo:alias adsiduus. [245] Sodales dicuntur qui ad symbolum convenire consueverunt, quasi suadentes. Ipsi et socii dicunturpropter periculi aut operis societatem, quasi in una caliga et in uno vestigio manentes. [246] Stultus, hebetior corde,sicut quidam ait (Afran. 416):Ego me esse stultum existimo: fatuum esse non opino,id est obtunsis quidem sensibus, non tamen nullis. Stultus est qui per stuporem non movetur iniuria; saevitiam enimperfert nec ultus est, nec ulla ignominia commovetur dolore. [247] Segnis, id est sine igni, ingenio carens. 'SeÂ' autemsine significat, ut sedulus sine dolo. Securus, quasi sine cura; id est frigidus, per quod inutiles accipimus. [248]Stupidus, saepius stupens. Superbus dictus quia super vult videri quam est; qui enim vult supergredi quod est, superbusest. [249] Susurro de sono locutionis appellatus, quia non in facie alicuius, sed in aure loquitur de altero detrahendo.[250] Seditiosus, qui dissensionem animorum facit et discordias gignit, quam Graeci DIASTASIN dicunt. Severus,quasi saevus verus; tenet enim sine pietate iustitiam. [251] Simulator dicitur a simulacro; gestat enim similitudinemeius, quae non est ipse. [252] Suasor [a suadendo quem vult decipere]. [Studiosus.] Scrupulosus, animi minuti et asperi.Scrupo est enim arena durior. Sacrilegus dicitur ab eo quod sacra legit, id est furatur. Sicarius vocatur quia adperpetrandum scelus telis armatus est. Sica enim gladius est, a secando vocatus. [253] Scaevus, sinister atque perversus,APO TOU SKAIOU. Est enim pessimi et crudelis animi. Scenicus, qui in theatro agit. Theatrum enim scena est. Scorta,quod a Graecis quoque SKUTE vocabantur: quo defricantur pelles quibus corruptela fit. [254] Spurcus, quod sitinpurus. Scelerosus, sceleribus plenus; ut lapidosus locus et arenosus. Plus est autem scelerosus quam sceleratus. [255]Sator, seminator vel pater, a semine. Scurra, qui sectari quempiam solet cibi gratia. A sequendo igitur inde scurrasappellatos. Idem assecla, a sequendo. Satelles, quod adhaereat alteri, sive a lateris custodia. [256] Suffectus, in locoalterius soppositus, quasi suffactus. Vnde et consulem suffectum dicimus <strong>eu</strong>m qui pro alio substituitur. [257] Secundus,quia secus pedes: et tractus est sermo a sequentibus servis pedisequis. Vnde et secunda fortuna dicitur, quod secundumnos est, id est prope nos. Inde et res secundae, id est prosperae. Secundae autem a sequendo sunt dictae. [258]Stipulator, promissor. Stipulare enim promittere est, ex verbis iurisperitorum. [259] Sanus, a sanguine, quia sine palloreest. [260] [Sospes.] Subtilis ab extenuatione dictus. Sequester dicitur qui certantibus medius intervenit, qui apudGraecos O MESOS dicitur, apud quem pignera deponi solent. Quod vocabulum ob sequendo factum est, quod eius, quielectus sit, utraque pars fidem sequatur. [261] Sessilis, quod non videtur stare, sed sedere. Surdus, a sordibus humorisaure conceptis; et quamvis multis casibus accidat, nomen tamen aeger ex praedicto vitio retinet. [262] Siccus, quod sitexsucatus; sive per antiphrasin, quod sit sine suco. Sepultus dictus est eo quod sit sine palpatione, vel sine pulsu, id estsine motu. [263] Saio ab exigendo dictus. Sutor a suendis pellibus nominatus. Subulcus, porcorum pastor; sicutbubulcus, a cura boum.T[264] Tutor, qui pupillum tuetur, hoc est intuetur; de quo in consuetudine vulgari dicitur: 'Quid me mones? Et tutoremet paedagogum olim obrui' [265] Testes dici quod testamento adhiberi solent; sicut signatores, quod testamentumsignent. [266] Tetricus, mons in Sabinis asperrimus. Vnde et tristes homines tetricos dicimus. Taciturnus, in tacendodiuturnus. [267] Trutinator, examinator, ex iudicii libra perpendens recta; translatione a trutina, quae est geminaponderum lances. Tristis. [268] Tenax, nummi cupidior, quod teneat. Interdum et pertinax. [269] [Truculentus.] Torvus,terribilis, eo quod sit torto vultu et turbulento aspectu, ut: 'torva leaena,Â' et (Virg. Aen. 3,677):
- Page 1 and 2:
Etymologiarum sive Originumlibri XX
- Page 3 and 4:
enim ibi sonus eius. [8] V quoque l
- Page 5 and 6:
duo sunt: grammaticorum atque rheto
- Page 7 and 8:
Molossum, Â- | Â- Â-Tribrachym,
- Page 9 and 10:
obolo ad ea ponitur quae ad aliquid
- Page 11 and 12:
diminutionem, utputa "funemÂ' masc
- Page 13 and 14:
XXXV. DE METAPLASMIS. [1] Metaplasm
- Page 15 and 16:
[18] Hirmos est sententia continuat
- Page 17 and 18:
extulerat.Vbi non solum puppis, sed
- Page 19 and 20:
Congrua enim est similitudo de spec
- Page 21 and 22:
vitem et ad rubum; quod totum utiqu
- Page 23 and 24:
VI. DE TRIPERTITA CONTROVERSIA. [1]
- Page 25 and 26:
XV. DE GENERIBVS QVAESTIONVM. [1] G
- Page 27 and 28:
[18] Aliae responsivae, ut "illinc,
- Page 29 and 30:
Dialecticam et Rhetoricam. Dicta au
- Page 31 and 32:
dedicativum per reflexionem, ut: "O
- Page 33 and 34:
Mortaline manu factae inmortale car
- Page 35 and 36:
V.DE PRIMA DIVISIONE PARIVM ET INPA
- Page 37 and 38:
sol ipse distaret, et usque ad vert
- Page 39 and 40:
Adhibebatur autem non solum in proe
- Page 41 and 42:
XXXVIII. DE CARDINIBVS CAELI. [1] C
- Page 43 and 44:
LXIII. DE STELLARVM CVRSV. [1] Side
- Page 45 and 46:
versa, quae Graece ARKTOS appellatu
- Page 47 and 48:
thoracem vel pulmonem, PTUSIS dicit
- Page 49 and 50:
[3] Incensum dictum quia igne consu
- Page 51 and 52:
XVIII. DE PRIVILEGIIS. [1] Privileg
- Page 53 and 54:
suo deiecerit vel expugnaverit. [6]
- Page 55 and 56:
loquendi ecclesiasticus procedit. T
- Page 57 and 58:
consules, adhuc aera nondum erat. E
- Page 59 and 60:
haeresis abdicatur. [VMDCCXXII]. Iu
- Page 61 and 62:
Ezechielem Spiritus sanctus signifi
- Page 63 and 64:
in cera mucroneque aremus osseo.Gra
- Page 65 and 66:
[5] CYCLVS PRIMVS DECEMNOVENALIS.Lu
- Page 67 and 68: XI. Kal. Mai. XVIII.[7]TERTIVS CYCL
- Page 69 and 70: IV. Kal. April. XXI.E.III. Idus Apr
- Page 71 and 72: C.VI. Idus April. XVIII.B.C. III. K
- Page 73 and 74: quietis illius mysterium confirmare
- Page 75 and 76: aliquo fuerimus opere detenti, ipsu
- Page 77 and 78: Deo dicta sunt, ad totam pertinent
- Page 79 and 80: quibus Dominus singulariter appella
- Page 81 and 82: et vocati Throni quia illis condito
- Page 83 and 84: Deum, sed secundum suam voluntatem.
- Page 85 and 86: quod canit (Luc. 1,72): 'Memorare t
- Page 87 and 88: Sacerdos autem nomen habet conposit
- Page 89 and 90: contenti, vel ex eis geniti, dum re
- Page 91 and 92: adstruunt Deos esse, contra illud q
- Page 93 and 94: [3] Itaque haec vanitas magicarum a
- Page 95 and 96: nominis invexit. [15] Daemonas a Gr
- Page 97 and 98: Propterea et virgines ei servire di
- Page 99 and 100: Hebraei et Syri. Omnes mediterranea
- Page 102 and 103: [90] Daci autem Gothorum soboles fu
- Page 104 and 105: Nam fastum regium non benivolentia
- Page 106 and 107: unius familiae habitaculum est, sic
- Page 108 and 109: [16] Adoptione quoque, quod humana
- Page 110 and 111: Conubium autem non a nupta, sed a n
- Page 112 and 113: consilium. [40] Constans dictus quo
- Page 114 and 115: Ira enim inflammat. Frendens, quod
- Page 116 and 117: Labere pinnis.[159] Cursu enim laps
- Page 120 and 121: Cernimus adstantes nequiquam lumine
- Page 122 and 123: Aut quia vocem ipsam Graeci AUDEN v
- Page 124 and 125: concava vertebra vocantur, quia in
- Page 126 and 127: Laudatur primo prole puerpera [nato
- Page 128 and 129: meretrices fuerunt, quae transeunte
- Page 130 and 131: Ruminatio autem dicta [est] a ruma,
- Page 132 and 133: [22] Ipsi sunt et fibri, qui etiam
- Page 134 and 135: arenis, nec ullum indicium sui prae
- Page 136 and 137: aut aeris, aut carnium, aut frondiu
- Page 138 and 139: nominatur, propter quod circumcisa
- Page 140 and 141: vocibus dolentes vel suam mutatione
- Page 142 and 143: cur potius nomen non dedit uva mihi
- Page 144 and 145: occidit, appellaturque Boreus; alte
- Page 146 and 147: contrarius est. [16] Duo sunt autem
- Page 148 and 149: tractu vocari dicit, quod omnia ad
- Page 150 and 151: nuncupavit, ex qua ortus procedit;
- Page 152 and 153: Iudaeam et Arabiam, et surgens ab E
- Page 154 and 155: fluvium magnum Erimanthum; asbeston
- Page 156 and 157: centum viginti passibus divisa, qua
- Page 158 and 159: promuntorium Siciliae respiciens Aq
- Page 160 and 161: I. DE CIVITATIBVS. [1] De auctoribu
- Page 162 and 163: eam Capuam dictam, quod eius terra
- Page 164 and 165: de tenebris eius ad lucem venire in
- Page 166 and 167: calcentur atque extortae exprimantu
- Page 168 and 169:
[9] Conpascuus ager dictus qui a di
- Page 170 and 171:
virtutem salis et similiter oritur
- Page 172 and 173:
excedat; unguentis et ipse aptus. [
- Page 174 and 175:
[8] Cinaedia invenitur in cerebro p
- Page 176 and 177:
accensis permixta arena litoris, tr
- Page 178 and 179:
lapis concordiam habet; sola enim h
- Page 180 and 181:
[15] Medimna mensura est quinque mo
- Page 182 and 183:
earum natura flexibilis, quae quasi
- Page 184 and 185:
malorum flores Graeci BALAUSTION ap
- Page 186 and 187:
eius una parte sunt alba, altera vi
- Page 188 and 189:
IX. DE HERBIS AROMATICIS SIVE COMMV
- Page 190 and 191:
herba asperrima et spinosa. Struthi
- Page 192 and 193:
causa nomen illi dedit. Volvi appel
- Page 194 and 195:
Bucina cogebat priscos ad arma Quir
- Page 196 and 197:
XI. DE ARIETE. [1] Arieti nomen spe
- Page 198 and 199:
XXVIII. DE CIRCO. [1] Circus Soli p
- Page 200 and 201:
LI. QVID QVO PATRONO AGATVR. [1] Et
- Page 202 and 203:
praebet. Portemia navicula Syriatic
- Page 204 and 205:
infossos terra substernant, et lapi
- Page 206 and 207:
sit rubra et sanguineo proxima. Hae
- Page 208 and 209:
iuvenes, qui nudi exercentur in cam
- Page 210 and 211:
pallium muliebris vestis, deductum
- Page 212 and 213:
licet et segmentatas vestes dicamus
- Page 214 and 215:
sufficiat. [10] Iantaculum est prim
- Page 216 and 217:
expressa, a caelo vocata, quod est
- Page 218 and 219:
ostendere ad pronuntianda vada port