и я я я я т т а я я

Деректщ толыктык, дэлдж жэне шынайылык децгешн сыниталдаудын нэтижесшде тарихшы келтгршген мэлшеттщ тарихишындыкпен сэйкеспгш аныктайды. Мундай сэйкестжтщ децгешдеректщ пайда болу жагдайынын каншалыкты жан-жакты да теренашалуымен, ягни сол дэу1рдеп адамдардын экономикалык, саясижэне мэдени ем1ршщ, когамдык-элеуметпк катнастар сипатыньщталдану децгешмен тыгыз байланысты. Тек, терен деректанулыкталдау жасау гана тарихшыга тарихи шындыктын гылыми реконструкциясынжасауга мумкщцш бередьTan KypeciH тарихи удер!ст1н козгаушы купп репнде караганкенеспк маркспк-лениндш тарих гылымы деректердщ таптык мэншашуга ерекше кещл бeлдi. Олар деректерге таптык позицияданкарап, деректен ен алдымен таптардын муддесш 1здед1. Эрине, дереккедеген мундай тар келемдеп касан кезкарас тарих гылымынындамуына улкен нуксан келпрд!. Казакстаннын тарих гылымы даодан тыс калган жок. Тарихи деректерге таптык тургыдын келу,деректердщ б1ржакты жиналуына алып кедщ. Мысалы, бурынгыпатшалык Ресей хальщтары тагдырында тубегешп езгерктер жылыретшде орын алган 1917 жылдын тарихына арналган «1917 год в Казахстане.Документы и материалы» атты 1977 жылы жарык кергенжинакка, тек большевиктер партиясы мен жумысшы, шаруа жэнесолдаттар кенесшщ ic-3peKerrepi бейнеленген деректер гана енген.Ал, сол партия мен кецстерден казак халкына келер Kaciperri сезш,оларга карсы жанталаса курескен Алаш зиялыларына катысты деректержинакта жок. Ал, ондай сьщаржак деректер аркылы тексьщаржак тарихтьщ гана жазылатындыгы тусйпкгъ Ic жузшде солайболып шыкты да.Дереюп зерттеу кезшдеп тарихшыньщ манызды мшдеттершщ6ipi интерпретациялау, ягни мэтшд1 тусшд1ру болып табылады.Кей деректерде автордын ойы ашык айтыла бермейдт Калыптасканжагдайдан шыга отырып кейде автор ез ойын буркемелеуге немесетуспалдап жетюзуге мэжбур болады. Бул, acipece 260 жылдан астамбодандыкта болган казактар тарихынын деректерш жасаушыларгатэн кубы лыс. Мысалы, Э. Бекейханнын 1913 жылы «Казак» газетше«Ашьшып акыл айтып жазатын катим бар ма? Кеюректе сайрап тур,колымды заман байлап тур» деу1 немесе Алаш зиялыларыньщ кебшеез макалаларын буркеШшк еЫмдермен жариялауы сонын дэл ел i.125