MiHe, осы багытта, осы мэселедеАкселеу Сещцмбек улкен жумыс аткарыпKerri. Ол шеж1рею казак тарихынын дерекK03i ретшде тани бшущ теориялыкденгейге дейш кетерд1. Ещ цп ш ндетгалымньщ жазган дуниелерше алдыменмукият зер салып, содан кейш оны spiкарай дамыту болып табылады.Ол колда бар дуниелерщ жинау, реттеу,жуйелеу, жариялау деген сез. Егер,шеж1реге катысты А. Сейд]мбектщ сезьмен айтсак, тарихтын курдымына кетшкалмай турганда колда бар шеж!релерд1тугендеп алу деген сез. Сез жок, гылымушш, гылыми таным ушш эмпирикалыкденгейдщ манызы ете улкен. Б ip сезбенайтканда, эмпирикалык денгей аркылыгана теориялык денгейге етуге болады.Эмпирикалык денгейде теориялыкметодологиялыкзерттеудщ гылыми базасыжасалынады. А. Сещцмбек езш щжогарыда аталган ipreni енбепнде осыуакытка дейш казак этнографиясынакатысты терен гылыми-теориялык пайымдауларданrepi эмпирикалык материялдардын басымдау болыпкеле жаткандыгыньщ себептерш айта келе, гылым атаулыньщ азыгыэмпирикалык материялдар екещцгш, эмпирикалык материялдарсызтерен гылыми-теориялык корытындыларга кол жетюземш деу, бейнелепайтканда, адам болмысын келецкесшен тануга талпынгандайэрекет екещцгш айтып, гылым ymiH эмпирикалык материялдардынканшалыкты манызды екещцгш дэлелдей бщщ. BipaK, эмпирикалыкматериядцармен шектелш, эмпирикалык денгейде калып коюга тагыда болмайды.Шеж1рею зерттеудщ, ягни, шеж1ретанудыц турл1 жолдары бар.Шеж1реш ауыз эдебиетшщ туындысы ретшде де, фольклордыцHeri3iHiH 6ipi ретшде де карауга болдады. Дегенмен, шеж1ренщ175
ец басты ерекшелш мен мацызы оныц б1здщ тарихымыздыц дерекK03i болып табылуында. А. Сейд1мбектщ ашкан жацалыгы- ол шеж1ренщ 6ipnenie гасырлар бойы аткарган функциясынайкын KepceTin бергендт. Б1з казактыц объективта де жан-жактыжазылган жазба тарихы жок дейм1з. Ол рас. BipaK, тарихсыз ултболмайды. 0 з тарихын 6mrici келмейтш улт жэне болмайды. Булмшдетп 6ipHeuie гасырлар бой шеж1ре аткарып кeлдi. А. Сейщмбекшеж1реге, шеж1решшд1к дэстурге - казакты ц ауызша тарихыдеп аныктама 6epin, оны гылыми непзде дэлелдей бщвд. Бул оныцашкан улкен гылыми жацалыгы деп айта аламыз. Казакта тарихболган, казак езшщ тарихын жаксы бшген. Ол шеж1решщщк дэстураркылы урпактан урпакка жетш отырган. Б1зде каз1р шеж!ре бар,шеж1ре жинап жариялаушылар да бар, 6ipaK шеж1ре айтушьшар меншеж1решщщк дэстур жок.Шеж1решщщк дэстур дегешм1з не? Ол улттыц б1рнеше гасырларбойы калыптаскан, дэстурге айналган шеж1ре айту аркьшы ез тарихынтануы, 6myi, TinTi ез тарихын суки, мактаныш eryi деген сез. Эрулт езшщ тарихын e3i жасайды. Тамырсыз агаштыц болмайтындыгысиякты, тарихсыз улт та болмайды. Сол тарихты айту аркьшы эр улт63iH-e3i тэрбиелеп, езш-ез1 жетщщрш отырады. Мше, осы функцияныб1зде шеж1решшдш дэстур аткарып келгецщгш АкселеуСейд1мбек тамаша дэлелдей бщщ. Оныц айтуынша: халкымызтутас улт болып шеж1релшиццк дэстурге ынта койды; шеж1реаркылы урпактар еткен тарихын 6inin отырды; шеж1решшдшдэстур ру-тайпадан куралган казак хандыгыныц уйымдастырушырелш аткарады; казактардыц 6ip атадан тарайтындыгын, максатмудделершщ6ip екецщгш танытып, кыскаша айтканда казакултыныц Heri3ri идеологиясы функциясын аткарды; казак халкьщцашеж1ре айтатын адамдар, шеж1решшер улкен курметке, беделгеие болды; шеж1реш бую л халык болып тыцдады, сондыктанказак шеж1ресшде жансак пшрлер, ойдан курастырылган деректерболган жок; б1здщ шеж!рем1здщ баскалардан артык, шынайы болатынce6e6i осы; эр отбасыныц шеж1реа рулык, тайпапьщ децгейгекетершее, ру-тайпа шеж1реа мемлекетпк децгейге кетерщдьДемек, б1зде тарих айтылды, тарихка деген улкен курмет болды.¥лт шеж1ре аркылы езшщ шынайы тарихын бш п отырды.176
- Page 1 and 2:
и я я я я т т а я я !
- Page 3 and 4:
ББК 63.03 (2 Каз)А 90Бас
- Page 5 and 6:
непзде жазылмайтын
- Page 7 and 8:
I бел 1мДЕРЕКТАНУ ТЕ
- Page 9 and 10:
гылымыныц барлык с
- Page 11 and 12:
Казакстанныц тарих
- Page 13 and 14:
1.4 Деректанулык угы
- Page 15 and 16:
20 Уникальные источ
- Page 17 and 18:
2-m ap a yДЕРЕКТАНУ ТЕО
- Page 19 and 20:
таскыны жагдайында
- Page 21 and 22:
онда сол окига тура
- Page 23 and 24:
А.С. Лаппо-Данилевс
- Page 25 and 26:
романында 1916 жылгы
- Page 27 and 28:
(экстенсивл жол), со
- Page 29 and 30:
6api, адамзат ic-эреке
- Page 31 and 32:
практикалык тэиари
- Page 33 and 34:
казак когамтанушы
- Page 35 and 36:
Батые Еуропа жэне о
- Page 37 and 38:
3-mi кезен (1940-1956 жж.)
- Page 39 and 40:
ызба 4JI.H. Пушкаревт
- Page 41 and 42:
болуы турлер эволю
- Page 43 and 44:
3-т а р а уД Е РЕ К Т А
- Page 45 and 46:
Екшпп ден, аталган
- Page 47 and 48:
в) Деректанудын пай
- Page 49 and 50:
ректану гылымы арк
- Page 51 and 52:
Дегенмен, Батые Еур
- Page 53 and 54:
тусше бшу eHepi” - деп
- Page 55 and 56:
ше такырып ретшде к
- Page 57 and 58:
курайтын дэстурл1 к
- Page 59 and 60:
Уюметтщ 2005 жыллгы 1
- Page 61 and 62:
жан-жакты зерттеп-з
- Page 63 and 64:
4-т а р а уКАЗАК ЗИЯЛ
- Page 65 and 66:
Тертшшщен, Ш. Уэлих
- Page 67 and 68:
ды. Уппнпйден, ол ез
- Page 69 and 70:
Алаш зиялылары сия
- Page 71 and 72:
алып кедщ, екшнпден
- Page 73 and 74:
5. 2. Б1пэл Аспандияр
- Page 75 and 76:
Ец бастысы, галымда
- Page 77 and 78:
аталарымыздыц Балк
- Page 79 and 80:
жещске шынайы галы
- Page 81 and 82:
са, бугт де деректе
- Page 83 and 84:
Тертшшщен, О. Сулей
- Page 85 and 86:
Егер, адамга жад ка
- Page 87 and 88:
археологиялык казб
- Page 89 and 90:
85 б.], катып калган к
- Page 91 and 92:
Ушшппден, гылым ушш
- Page 93 and 94:
Атап айтканда, жумы
- Page 95 and 96:
Эрине, 6i3, зерттеушш
- Page 97 and 98:
тану гылымынын тал
- Page 99 and 100:
ондаган, жуздеген д
- Page 101 and 102:
а) О бъективтш к при
- Page 103 and 104:
нысты деректерд1 ке
- Page 105 and 106:
Партиялык принципк
- Page 107 and 108:
7.3 Деректермен жумы
- Page 109 and 110:
Зерттеу такырыбыны
- Page 111 and 112:
Жазба деректерд! сы
- Page 113 and 114:
б) аударма тэуелс1з
- Page 115 and 116:
кептеген киындыкта
- Page 117 and 118:
Дегенмен, непзп жаз
- Page 119 and 120:
г) Деректщ пайда бо
- Page 121 and 122:
ды. Тарихшыга койыл
- Page 123 and 124:
жэне кандай жагдай
- Page 125 and 126: жэне элеуметпк фун
- Page 127 and 128: Кейде дерек жасауш
- Page 129 and 130: жупнсек, Эб^лхайыр
- Page 131 and 132: сешмдшп артады. Дер
- Page 133 and 134: Комитетшщ пленумын
- Page 135 and 136: мен касиеттерш кер
- Page 137 and 138: II бел1мКАЗАК; ТАРИХ
- Page 139 and 140: табылады деп айтуг
- Page 141 and 142: 2004 жылдан бастап М.
- Page 143 and 144: ызынан шыккан сезд
- Page 145 and 146: арналган «Нам хан»
- Page 147 and 148: кашан, калай пайда
- Page 149 and 150: эпикалык дэстурмен
- Page 151 and 152: фольклордын тарихи
- Page 153 and 154: ста шындык пен киял
- Page 155 and 156: хи (этнографиялык)
- Page 157 and 158: машунына эсер етет
- Page 159 and 160: * } *4 СТА1»ВН ||Ыа 4 FyCCR
- Page 161 and 162: Жылнамалардьщ мацы
- Page 163 and 164: 0 з кезшде XYIII гасыр
- Page 165 and 166: а) Жылнамажазушылы
- Page 167 and 168: а) жылдары керсетшм
- Page 169 and 170: экелетни белгш еме
- Page 171 and 172: ческие. На этих пре
- Page 173 and 174: болып шыкты. Сондык
- Page 175: ну гылымыньщ дамуы
- Page 179 and 180: 4-т а р а уЕ Ж ЕЛ П ДЭ
- Page 181 and 182: Казак эдебиетшщ зе
- Page 183 and 184: Тек кана колжазбал
- Page 185 and 186: бакылаулар мен кор
- Page 187 and 188: ерекш&шгш онын ете
- Page 189 and 190: “йерген” - жирен -
- Page 191 and 192: когам кайраткерЦ э
- Page 193 and 194: димшяпаи |ке?: р^иЩц
- Page 195 and 196: 1) сырткы белгшерше
- Page 197 and 198: басылымдар газет п
- Page 199 and 200: а) саласына карай:э
- Page 201 and 202: дарды айтпаганныц
- Page 203 and 204: мэл1меттерщ толык б
- Page 205 and 206: да партиянын “куат
- Page 207 and 208: Демек, патша еюметш
- Page 209 and 210: блемалармен немесе
- Page 211 and 212: алынган мэл1меттер
- Page 213 and 214: Кедес еюметс кез1нд
- Page 215 and 216: 1997 жылы улттык басы
- Page 217 and 218: вития экономическо
- Page 219 and 220: ютап палатасыньщ к
- Page 221 and 222: матайлардьщ “Мата
- Page 223 and 224: баршага белгш бурк
- Page 225 and 226: Bi3 33ipre сезд1 осымен
- Page 227 and 228:
кыргыз езш “кыргыз
- Page 229 and 230:
Казак халкыньщ улт
- Page 231 and 232:
жаттарга, фото суре
- Page 233 and 234:
жазылады. Дегенмен
- Page 235 and 236:
0йткеш, олардыц Kefi6ip
- Page 237 and 238:
керген, езш бшген о
- Page 239 and 240:
жазгандары тугел д
- Page 241 and 242:
Ендеше, Орынборды б
- Page 243 and 244:
алгашкы кадымдарын
- Page 245 and 246:
облыстык кыргыздар
- Page 247 and 248:
С. Сейфуллин улы ез
- Page 249 and 250:
тецкерюше дешип, яг
- Page 251 and 252:
“Мшекей, келда муж
- Page 253 and 254:
энциклопедиялык бш
- Page 255 and 256:
1916 жылды жазынан ба
- Page 257 and 258:
7-т а р a yСАЯСИ ЦУГЫН
- Page 259 and 260:
топтагы кужаттарме
- Page 261 and 262:
вкшшпсе орай, 260 жыл
- Page 263 and 264:
жены, а также по адр
- Page 265 and 266:
дуниелер. Тергеу-со
- Page 267 and 268:
екен?” - деген мака
- Page 269 and 270:
80 жылдарындагы сая
- Page 271 and 272:
Хасеннщ айткандыгы
- Page 273 and 274:
1977 жылдыц 29 сэу1ршд
- Page 275 and 276:
Екшшщен, олардыц ку
- Page 277 and 278:
Fылыми максатта ара
- Page 279 and 280:
жэне калыптасуыныц
- Page 281 and 282:
жариялаган мэл1мет
- Page 283 and 284:
арасынан ез уйымын
- Page 285 and 286:
голы курдел! де, ман
- Page 287 and 288:
тарихнамасыныц да
- Page 289 and 290:
- жеке, топтык, элеу
- Page 291 and 292:
мен позициялардыц
- Page 293 and 294:
Ол зандык кужаттар
- Page 295 and 296:
комиссиялардьщ кыз
- Page 297 and 298:
ЭДЕБИЕТТЕРHerbri эдеб
- Page 299 and 300:
М А М УНЫК1Р1СПЕ .......
- Page 301 and 302:
6-тарау. ЖЕКЕ АДАМДЬ