турю жазбаларын окудыц ерекшелштер1 туралы К^. Сарткожаулы:“Терт кырлы тас бетандеп кене TypKi 6iTirrepi тек оцтустак-шыгысжактан бастал кала жазылады. Сондыктан да оны оку рщхщ эуел1тастьщ оцтустак-шыгыс жак бейн тауып алу керек. Сол купияныбшмейтандер баска жактан бастал окыл, шатастырыл жатады” дейдкОрхон-Енисей жазбаларынын ез ерекшел1ктер1 бар. Б1ршлпден,баска кене жазулармен салыстытырганда булардыц деректанугылымынын аса 6ip манызды лроблемаларыньщ 6ipi тулнускалыкжагынан артыкшылыкка не болуында. Ойткеш ежелп жазбаескертюштердш басым Kenmmiri тулнускалык жагынан кептегенезгерюке ушыраган, сондыктан гылым yuiiH олардын бастапкытекстш калпьша келтару аса киын да, курдел1 ic, ал бул жырлар болсатаска ойылып жазылгандыктан ешкандай бурмалаусыз, коспасызтаза тупнускалык калпында сакталган. Сондыктан онын гылымиманызы аса зор.Мундай бага жетпес кунды ескертк1шт1 кай халыкболса да езшщ улттык байлыгы, улттык мурасы ретанде мактантутуга кукылы.Екшшщен, тастардагы жазылган уакыты, авторы (атрибуция),максаты, оныц басты каЬармандардын аты-жеш, когамдык орны, icэрекететкен жылдары т.б. мэтметтердщ дэл де анык айтылуы булескертюшт1ц гылыми мацызын тарихи деректану тургысынан арттыратуседьУшшшщен, жырларды зерттеушшер “Култегш”,“Бтге каган”,“Тоныкек” ескертюш жырларыныц тали дыбыстык жагынан да,лекциялык жагынан да, морфологиялык тургыдан да казак тшшежакын екещцгш дэлелдеп отыр. Мысалы, жырлардагы сездердщKenmmiri дерлш аударма жасалмай-ак сол жазылган калпына Ka3ipriказак окырманына жаксы TyciHiKTi. Бутан Култегш ecKepTKimiHiHKimi жазуы мен улкен жазуындагы мына мысалдар дэлел: «Ол йерерубарсар. TypiK бдан eлтeчiciceн». Мазмунды мынандай: «Ол жергебарсац. TypKi халкы, сен Шпмппсщ». Ондагы “flip” - жер, “ол” - ол,“барсар - барсац». «1шм Култегш ер ат болты». Мазмуны: «iHiMКултегш ер атагын атанды». Бул елец жолындагы: “iHiM” - iHiM, “ер”- ер, “ат болты” —атанды. Осы сиякты “кыз” - кыз, “келш” —келш:“ел” —ел, халык, “ок” - ок,“бай” —бай, “буйрук” - буйрык, “бш г”- бшм, “куц” - кун, “йагы” - жау, “куч” - куш, “куг” - кут, бакыт,187
“йерген” - жирен - жасыл т,б. Кептеген сездер Kajipri казак тш н щтамыры сол кене турю тш нде жаткандыгын керсетедьТертшшщен, Орхон жырларынынказак халкына да катысты туындыекендш туралы М. Жолдасбеков:«Жоктау елецдерш, шешендш арнаусездерд1 казак эдебиетшш ен кенетурлерш1ч 6ipi деп есептесек, солулгшерщ Орхон ескертюштершенде кездестшп отырамыз. Муныц ез!Орхон жырларынын казак халкынакатысты туынды eкeндiгiн тагы дадэлелдей туседЬ> дей келе, казактынбатырлар жырына тэн булжымасортак касиеттер1н1н Ke6iH Орхон жыр-Мырзатай Жолдасбековларынан кездеспруге болатындыгынжырларды казактын Кобыланды, Алпамыс эпостарымен салыстыраотырып дэлелдейщ. Олар мыналар:Бшге каган, Култепн, Тоныкек ескертк1штер1Б1ршпдцен, Орхон ескерткшггершщ де, казак эпостарыньщ даHeri3ri идеясы 6ip. О л-ез елш, ез жерш шет баскыншылардан, сырткыжаулардан коргау идеясы. Екшппден, солардын кай-кайсысында да188
- Page 1 and 2:
и я я я я т т а я я !
- Page 3 and 4:
ББК 63.03 (2 Каз)А 90Бас
- Page 5 and 6:
непзде жазылмайтын
- Page 7 and 8:
I бел 1мДЕРЕКТАНУ ТЕ
- Page 9 and 10:
гылымыныц барлык с
- Page 11 and 12:
Казакстанныц тарих
- Page 13 and 14:
1.4 Деректанулык угы
- Page 15 and 16:
20 Уникальные источ
- Page 17 and 18:
2-m ap a yДЕРЕКТАНУ ТЕО
- Page 19 and 20:
таскыны жагдайында
- Page 21 and 22:
онда сол окига тура
- Page 23 and 24:
А.С. Лаппо-Данилевс
- Page 25 and 26:
романында 1916 жылгы
- Page 27 and 28:
(экстенсивл жол), со
- Page 29 and 30:
6api, адамзат ic-эреке
- Page 31 and 32:
практикалык тэиари
- Page 33 and 34:
казак когамтанушы
- Page 35 and 36:
Батые Еуропа жэне о
- Page 37 and 38:
3-mi кезен (1940-1956 жж.)
- Page 39 and 40:
ызба 4JI.H. Пушкаревт
- Page 41 and 42:
болуы турлер эволю
- Page 43 and 44:
3-т а р а уД Е РЕ К Т А
- Page 45 and 46:
Екшпп ден, аталган
- Page 47 and 48:
в) Деректанудын пай
- Page 49 and 50:
ректану гылымы арк
- Page 51 and 52:
Дегенмен, Батые Еур
- Page 53 and 54:
тусше бшу eHepi” - деп
- Page 55 and 56:
ше такырып ретшде к
- Page 57 and 58:
курайтын дэстурл1 к
- Page 59 and 60:
Уюметтщ 2005 жыллгы 1
- Page 61 and 62:
жан-жакты зерттеп-з
- Page 63 and 64:
4-т а р а уКАЗАК ЗИЯЛ
- Page 65 and 66:
Тертшшщен, Ш. Уэлих
- Page 67 and 68:
ды. Уппнпйден, ол ез
- Page 69 and 70:
Алаш зиялылары сия
- Page 71 and 72:
алып кедщ, екшнпден
- Page 73 and 74:
5. 2. Б1пэл Аспандияр
- Page 75 and 76:
Ец бастысы, галымда
- Page 77 and 78:
аталарымыздыц Балк
- Page 79 and 80:
жещске шынайы галы
- Page 81 and 82:
са, бугт де деректе
- Page 83 and 84:
Тертшшщен, О. Сулей
- Page 85 and 86:
Егер, адамга жад ка
- Page 87 and 88:
археологиялык казб
- Page 89 and 90:
85 б.], катып калган к
- Page 91 and 92:
Ушшппден, гылым ушш
- Page 93 and 94:
Атап айтканда, жумы
- Page 95 and 96:
Эрине, 6i3, зерттеушш
- Page 97 and 98:
тану гылымынын тал
- Page 99 and 100:
ондаган, жуздеген д
- Page 101 and 102:
а) О бъективтш к при
- Page 103 and 104:
нысты деректерд1 ке
- Page 105 and 106:
Партиялык принципк
- Page 107 and 108:
7.3 Деректермен жумы
- Page 109 and 110:
Зерттеу такырыбыны
- Page 111 and 112:
Жазба деректерд! сы
- Page 113 and 114:
б) аударма тэуелс1з
- Page 115 and 116:
кептеген киындыкта
- Page 117 and 118:
Дегенмен, непзп жаз
- Page 119 and 120:
г) Деректщ пайда бо
- Page 121 and 122:
ды. Тарихшыга койыл
- Page 123 and 124:
жэне кандай жагдай
- Page 125 and 126:
жэне элеуметпк фун
- Page 127 and 128:
Кейде дерек жасауш
- Page 129 and 130:
жупнсек, Эб^лхайыр
- Page 131 and 132:
сешмдшп артады. Дер
- Page 133 and 134:
Комитетшщ пленумын
- Page 135 and 136:
мен касиеттерш кер
- Page 137 and 138: II бел1мКАЗАК; ТАРИХ
- Page 139 and 140: табылады деп айтуг
- Page 141 and 142: 2004 жылдан бастап М.
- Page 143 and 144: ызынан шыккан сезд
- Page 145 and 146: арналган «Нам хан»
- Page 147 and 148: кашан, калай пайда
- Page 149 and 150: эпикалык дэстурмен
- Page 151 and 152: фольклордын тарихи
- Page 153 and 154: ста шындык пен киял
- Page 155 and 156: хи (этнографиялык)
- Page 157 and 158: машунына эсер етет
- Page 159 and 160: * } *4 СТА1»ВН ||Ыа 4 FyCCR
- Page 161 and 162: Жылнамалардьщ мацы
- Page 163 and 164: 0 з кезшде XYIII гасыр
- Page 165 and 166: а) Жылнамажазушылы
- Page 167 and 168: а) жылдары керсетшм
- Page 169 and 170: экелетни белгш еме
- Page 171 and 172: ческие. На этих пре
- Page 173 and 174: болып шыкты. Сондык
- Page 175 and 176: ну гылымыньщ дамуы
- Page 177 and 178: ец басты ерекшелш м
- Page 179 and 180: 4-т а р а уЕ Ж ЕЛ П ДЭ
- Page 181 and 182: Казак эдебиетшщ зе
- Page 183 and 184: Тек кана колжазбал
- Page 185 and 186: бакылаулар мен кор
- Page 187: ерекш&шгш онын ете
- Page 191 and 192: когам кайраткерЦ э
- Page 193 and 194: димшяпаи |ке?: р^иЩц
- Page 195 and 196: 1) сырткы белгшерше
- Page 197 and 198: басылымдар газет п
- Page 199 and 200: а) саласына карай:э
- Page 201 and 202: дарды айтпаганныц
- Page 203 and 204: мэл1меттерщ толык б
- Page 205 and 206: да партиянын “куат
- Page 207 and 208: Демек, патша еюметш
- Page 209 and 210: блемалармен немесе
- Page 211 and 212: алынган мэл1меттер
- Page 213 and 214: Кедес еюметс кез1нд
- Page 215 and 216: 1997 жылы улттык басы
- Page 217 and 218: вития экономическо
- Page 219 and 220: ютап палатасыньщ к
- Page 221 and 222: матайлардьщ “Мата
- Page 223 and 224: баршага белгш бурк
- Page 225 and 226: Bi3 33ipre сезд1 осымен
- Page 227 and 228: кыргыз езш “кыргыз
- Page 229 and 230: Казак халкыньщ улт
- Page 231 and 232: жаттарга, фото суре
- Page 233 and 234: жазылады. Дегенмен
- Page 235 and 236: 0йткеш, олардыц Kefi6ip
- Page 237 and 238: керген, езш бшген о
- Page 239 and 240:
жазгандары тугел д
- Page 241 and 242:
Ендеше, Орынборды б
- Page 243 and 244:
алгашкы кадымдарын
- Page 245 and 246:
облыстык кыргыздар
- Page 247 and 248:
С. Сейфуллин улы ез
- Page 249 and 250:
тецкерюше дешип, яг
- Page 251 and 252:
“Мшекей, келда муж
- Page 253 and 254:
энциклопедиялык бш
- Page 255 and 256:
1916 жылды жазынан ба
- Page 257 and 258:
7-т а р a yСАЯСИ ЦУГЫН
- Page 259 and 260:
топтагы кужаттарме
- Page 261 and 262:
вкшшпсе орай, 260 жыл
- Page 263 and 264:
жены, а также по адр
- Page 265 and 266:
дуниелер. Тергеу-со
- Page 267 and 268:
екен?” - деген мака
- Page 269 and 270:
80 жылдарындагы сая
- Page 271 and 272:
Хасеннщ айткандыгы
- Page 273 and 274:
1977 жылдыц 29 сэу1ршд
- Page 275 and 276:
Екшшщен, олардыц ку
- Page 277 and 278:
Fылыми максатта ара
- Page 279 and 280:
жэне калыптасуыныц
- Page 281 and 282:
жариялаган мэл1мет
- Page 283 and 284:
арасынан ез уйымын
- Page 285 and 286:
голы курдел! де, ман
- Page 287 and 288:
тарихнамасыныц да
- Page 289 and 290:
- жеке, топтык, элеу
- Page 291 and 292:
мен позициялардыц
- Page 293 and 294:
Ол зандык кужаттар
- Page 295 and 296:
комиссиялардьщ кыз
- Page 297 and 298:
ЭДЕБИЕТТЕРHerbri эдеб
- Page 299 and 300:
М А М УНЫК1Р1СПЕ .......
- Page 301 and 302:
6-тарау. ЖЕКЕ АДАМДЬ
Change language