Bloed Zweet & Tranen

‘En dan knokken. Wat wil je: er was verder niks. Geen TV, geen radio,
geen sport. Vechten, dat was onze afl eiding.’
‘Met een ploeg van een man of tien,
allemaal bootwerkers. Dan zochten we
ruzie met een ploeg mariniers, of met
matrozen, of met Wittenburgers die er
ook toevallig liepen. En dan knokken.
Wat wil je: er was verder niks. Geen tv,
geen radio, geen sport. Vechten, dat was
onze afl eiding.’ Ook deze primitieve
sportbeoefening kende volgens mijn
opa zijn regels: ‘Alles ging met de blote
hand, we gebruikten geen wapens.
Had er eentje een boksbeugel of een
mes dan sloegen we hem helemaal de
vernieling in.’
Met deze vorm van vermaak was het
afgelopen zodra de korfbalvereniging
svk werd opgericht, de sportvereniging
Kattenburg. ‘Toen hoefden we niet
meer naar de Zeedijk: we gingen naar
de korfbalclub. Je rende je een ongeluk
en je kwam nog mooie meiden tegen
ook.’ De korfbalclub was ook een prima
manier om als groep andere groepen
te lijf te gaan. ‘We vochten niet meer
letterlijk met de Wittenburgers, maar
fi guurlijk, op het korfbalveld met een
scheidsrechter erbij. Er werd toch nog
weleens geknokt bij de wedstrijden
natuurlijk, maar door de toeschouwers,
nooit in het veld. Wij hadden het te
druk met korfballen.’
In de twintigste eeuw, de eeuw waarin
Amsterdam qua inwonertal explodeerde,
kwam de sportbeoefening tot grote
bloei. Overal ontstonden korfbal-, voet-
bal- en handbalverenigingen, vaak met
een buurtkarakter. De jongeren konden
hun agressie op vreedzame wijze kwijt,
de ouderen werden scheidsrechter of
gingen in de kantine staan.
In de stad van nu is het buurtkarakter
van sportverenigingen vrijwel verdwenen.
Mensen blazen stoom af in
fi tnesscentra of ze rennen zich een
ongeluk als voorbereiding op de Dam
tot Damloop. In een moderne stad is
een grote behoefte aan trainingsfaciliteiten
om stomweg de agressie eraf te
sporten. Maar, ook de georganiseerde
sport is aan een opmars bezig. In de
stad zal steeds ook een grote behoefte
zijn aan sporten in teamverband, want
dat voldoet aan een andere wens van
het sociale dier mens. De wens om met
de eigen groep een andere, vijandige
groep te verslaan. Aan die behoefte kan
je voldoen door oorlog te gaan voeren
of door op de Zeedijk matrozen in
elkaar te meppen. Maar je kan er ook
aan voldoen door bij de Volewijckers te
gaan en tegen dwv te voetballen.
Zonder sport in al zijn verscheidenheid
kan de stad nooit zoveel mensen in
zulke extreme dichtheden herbergen als
hij nu doet. Zonder sport geen stad. �
Remco Daalder
Bloed, zweet & tranen | 9