Bloed Zweet & Tranen

Fietsers ervaren de Dam niet, zoals de buitenruimteontwerpers
een strookje geasfalteerd fi etspad op
de drukste oost-west fi etsverbinding
in de stad niet eens te zien zijn. Laat
staan de kleur van dat asfalt wat vaak
een heikele ontwerpbeslissing is.
Fietsers maken nu vaak gebruik van
de 30 centimeter brede natuurstenen
band en marmeren wegmarkering van
10 centimeter – het smalste fi etspad
van Amsterdam – om zo nog enigszins
comfortabel de Dam over te kunnen
steken.
Het zou de ontwerpers van de openbare
ruimte sieren wanneer ze zich niet
langer blind staren op de materialisatie.
Wat er mooi uit ziet op een plankaart,
werkt in de praktijk vaak toch net even
anders. Probeer zo te ontwerpen dat
ongewenst gedrag van weggebruikers
zoveel mogelijk wordt gereduceerd.
Vooral voor langzaam verkeer zou dit
moeten gelden. Dus niet eerst een
onlogische verkeersstroom bedenken,
hiervoor vervolgens het verkeerde materiaal
gebruiken en dan raar opkijken
als er veel klachten over het ontwerp
binnenkomen.
Maar, hier wordt aan gewerkt. Vanaf
2004 is door de stadsdelen en centraal
stedelijke diensten de ‘Puccinimethode’
ontwikkeld. Deze methode bestaat uit
aanbevelingen voor het materiaal van
het wegdek om de kwaliteit van de
openbare ruimte te verbeteren, zodat
er weer een gezamenlijke en logische
traditie en cultuur ontstaat over de
� Fietsers zoeken hun weg, zo ook op de Dam.
dat wél doen, als een serene, homogene vloer.
inrichting van het Amsterdamse
straatbeeld.
Eigen ‘Hoofdnetje Fiets’
Fietsen op de rijbaan, tegen de richting
in op het vrijliggende fi etspad of op de
stoep: het zijn allemaal manieren van
fi etsers om de vaart er enigszins in te
houden. Zou de fi etsende Amsterdammer
zich ook bewust zijn van het
bestaan van een Hoofdnet Fiets, het
gemeentelijk vastgestelde netwerk van
belangrijke fi etsroutes door de stad? Iedereen
met een beetje stadskennis heeft
al snel zijn eigen ‘Hoofdnetje Fiets’
samengesteld, lijkt me. En, hoe meer
stadskennis, hoe beter deze mental map
van de fi etser ontwikkeld is, hoe minder
hij waarschijnlijk gebruik maakt van
het Hoofdnet Fiets. Om dit te illustreren
heb ik de routes van vier werkdagen
fi etskoerieren in kaart gebracht en vergeleken
met het Hoofdnet Fiets en een
kaart met het aantal fi etsbewegingen.
Op deze spaghettikaarten (bladzijde
34-35) is goed te zien waar de routes van
de fi etskoerier en die van het Hoofdnet
Fiets elkaar overlappen en waar niet.
Uit de kaarten blijkt dat de bottleneck
de oude stad, binnen de Singelgracht, is
waar veel ‘gedwongen’ routes zijn, met
weinig alternatieven. Het lijkt erop dat
de fi etskoerier zich buiten het centrum
niet al teveel aantrekt van het Hoofdnet
Fiets, maar juist parallelle, minder
drukke wegen uitzoekt om zijn routes
Bloed, zweet & tranen | 31