Koloniaal Verslag van 1916 - Koninklijke Bibliotheek

More documents

Recommendations

Info

KOLONIAAL VERSLAG ÏOIO. 8] Hoofdstuk C, S 16. 88 De politieke toestand was minder gunstig dan in 1914. De eente drie maanden van 1915 verliepen voor het recbtstreeks bestuurd gedeelte van liet, gewest vrij rustig; in dat tijdvak vallen slechts drie rampokpartijen in de onderafdeeling Takalar (aid. ICakasser) en. een gelijk aantal in Net regentschap Bangkala van de onderafdeeling Djeneponto (afd. Bonthain) te vernielden. Daarna nam liet aantal rooverijen onrustbarend toe tot in de maand Angustus. De rooverbenden stonden voornam (dijk onder nanvoering van den uit het voormalige landsofaap öowa geboortigen, reeds vele jaren het rooversbedrijf met' goed gevolg uitoefenenden en deswege zeer berechten bandiet Tol o en diens eveneens gevleesde onderbevelhebbers Basareng, Basopatjivo daeng Mapata (een lid van de Go\vas
32,/ ' Hoofdstuk 0, 8 10. minden beteekenii gezocht, maar bet moven komt nu sinds September vrijwel niet meer voor in liet rechtstreeks liestuurd gebied van Zuid-('elel>es. Het onderzoek naar de medeplichtigheid van de voornamen des lands aan de rooverheweging iiad onder meer tot gevolg, dat Lompo daeng Radja, recent van Hinnnioe (onderat'd. Djeneponto, afd. Bonthain), uit zijn ambt werd ontslagen. Nadat' voldoende aanwijzing was verkregen omtrent liet aandeel, dat de Gown-adellijken Karaeng Batoa Poete en Karaeng Barombong in de roofbeweging luidden gehad, werden deze heide vorstentelgeil den Mden Mei 1916 gevangen genomen en naar Java overgehraeht. Als gevolg van de voorstellen van den RogecringSOOmmissaris, die in Octoher weder naar Java vertrok, had hij Gouv. Bt. 27 April 191(5 n°. 49 (Ind. St. n°. 362) — vgl. hoofdst. J, afd. I — eene nieuwe administratieve indeeling van liet gewest plaats. De in het zelfbestuursgebied plaats gehad hebbende;ongeregeldheden vielen voor in de onderafdeeling Palopo der afdeeling Loewoe en in de afdeelingen Mandar en Oost- Celebes. Begin Mei 1915 werd een Europeesche sergeant op + fl UUT afstand van Palopo door de bende van Pang Simpi (zie K. V. 1915, kol. 33) uit een hinderlaag doodgeschoten. Aan patrouilles van militairen en gewapende politie, die Pang Simpi rusteloos achtervolgden, gelukte het wel eenige bendeleden gevangen te nemen, doch de hoofdleider ontkwam. Nadat ten slotte het zelfbestuur van Loewoe en meer in 't bijzonder de Opoe Patoenroe, echtgenoot wan de bestuurster, verantwoordelijk was gesteld voor zijne uitlevering kwam de geheele bende met inbegrip van den hoofdleider vóór den daarvoor gestelden uitersten termijn van 15 Deceml>er in onze handen. In Juni brak eene oproerige beweging uit in de zuidelijke districten Larompong en Soeli van de onderafdeeling Palopo (afd. Loewoe). De onmiddellijke ooizaak zou zijn ontevredenheid over het ruw optreden van een inlandschen bestuursambtenaar en over het ei&chen van zware heerendiensten. Als hoofd van het verzet trad op zekere Pong Timbang. Het verzet was eerst lijdelijk en bepaalde zich tot het niet opkomen voor den belastingaanslag en tot weigering om lieerendiensten te verrichten, doch geleidelijk kwamen geheel Larompong en Soeli in opstand, met als middelpunt de kampongs Pedo, Topoka en Soeli. Den 2den Juni 1915 trok de assistent-resident met eene macht gewapende politie naar • Itedo, met het gevolg dat op gewapenden, die weigerachtig waren de wapens neer te leggen en zich over te geven, moest worden geschoten, waarbij 15 personen sneuvelden. Op den 4den Juni werd eene patrouille onder den lste-luitenant P.-H. GhtntUCM in het bivak te Soeli aangevallen door eene bende van 150 a 20(1 man ; de overval werd afgeslagen met een verlies min onze zijde van 1 doode en 4 gewonden, terwijl volgens herichten de vijand G dooden en eenige gewonden bekwam. Denzelfden avond werd den vijand door de. genoemde patrouille, die zich op weg naar Topoka had begeven, nog eenige gewonden en dooden toegebracht; bij aankomst te Topoka bleek dat deze kaffiponP verlaten was. Bij eene óp 11 Juni naar die kampong gemaakte tocht, waarbij 19 man werden neergelegd, scheen een gedeelte der bevolking te zijn teruggekeerd. Pong Timhang werd korten tijd daarna gevangen genomen en de onruststokers werden tot dwangarbeid veroordeeld. Verzet op groote schaal vond in Juli 1915 plaats in het district Walinrang (onderafd. Palopo, afd. Loewoe). Half KOLONIAAL VERSLAG IttlO. Juli kwam het bericht, dal een mandoer van de triangulatie, die in Juni mat een koelie naar den Boontoe Poeang geaon* den was om aldaar werkzaamheden te verrichten, vermoord zou zijn, evenals zijn koelie en een bode, die niet een brief naar dien ïuandoer gestuurd was. De goederen van den mandoer, waaronder een revolver, werden geroofd en de weg naar Lemo-Lewandi werd met boomstammei) en steenen versperd. Pong Taddoe bleek het hoofd van de verzetspartij te zijn. No Taddara, gewezen kaniponglioofd van Sanipewoong, en ± 700 gewapenden stonden gereed om naar Palopo te trekken. Aanvankelijk werden van Palopo en Kante Pao patrouilles gewapende politie er heen gezonden, welke later door 2 brigades militairen, die den 24s.ten Juli van Makasser waren aangekomen, werden vervangen. Deze troep ontmoette vrij groeten tegenstand op den weg naar Sanipewoong en Lemo. Na den vijand een verlies te hebben toegebracht van 29 dooden — waaronder Pong Taddoe — en tal van gewonden was het verzet gebroken. De personen, die den mandoer van de triangulatie hadden vermoord, zooiuede diens geroofde revolver en klewang werden uitgeleverd, evenals Ne Taddara en meer hoofden van het verzet. Uit het gehouden onderzoek bleek, dat de plaats gehad hebbende ongeregeldheden moesten worden geweten aan het drijven van eene bepaalde verzetspartij in Palopo, waarvan de Opoe Patoenroe met name La Batjo To Sapila de*hoofdleider was en welke voorts bestond uit de- naaste bloed- en aanverwanten van dezen. Na ver- W ij dering van de vijandelijke elementen, die allen, voor zoover zij niet onschadelijk waren gemaakt, werden gevangen genomen en door de inheenische rechtbank veroordeeld, traden rust en orde weder in. In de af deeling Mandar werden vele nioeielijkheden ondervonden, doordat de bendehoofden Daeng Palana en Poea Sela het Toradja-gebied onveilig maakten. Beiden hadden deelgenomen aan het verzet van Daeng Matande (broeder van Daeng Palana) in September 1914 (zie K. V. 1915, kol. 33) en waren sindsdien voortvluchtig gebleven. Ondanks een onafgebroken patrouilleeren door militairen en gewapende politie mocht het niet gelukken hen gevangen te nemen. In Juni overvielen de booswichten met eene bende van + 'M man eene patrouille van 5 gewapende politiedienaren te Boentoe Sika, nadat zij eerst het huis van het kaniponglioofd van Boeangin hadden beschoten, waarbij 2 politiedienaren sneuvelden en hunne wapens met uitrustingstukken en kleeding verloren gingen. Den 12den Augustus werd de woning van den ('liiistengoeroe te Baroeng bij Mnmnsa gedurende, den nacht beschoten. Op het bericht, dat te Tatale in Boven- Binoeang weder' eene versterking was opgericht, rukte 25 Augustus 1915 eene militaire patrouille derwaarts; bij eene mislukte poging om die versterking te nemen bekwamen wij 4 gewonden. Xadat de vijand de benting heimelijk had vei - - laten, mocht het eindelijk (2 December) gelukken de bende van Poea Sela te overvallen en dit bendehoofd met zijne voornaamste volgelingen Tapoli en Poea Taloe neder te leggen. Als buit vielen ons in handen .'5 voorlaadgewereu, 3 kokers kruit, benevens 2 Beaumont-karabijnen, G9 Beaumontpatronen, '-i patroontasschen en 2 veldzakken, afkomstig van de gewapende politiedienaren, die bij den overval op Boentoe Sika waren gesneuveld. Xadat achtereenvolgens verscheidene bendeleden waren neergelegd of gevangen en eenigen hunner, het zwerven moede, zich vrijwillig hadden gemeld, gelukte het ten slotte den 12den Februari 1916 aan eene patrouille gewapende politiedienaren van Kante Pao in vereeniging met eene bevolkingspatrouille uit Boven-Binoeang om het Ha ndelingen der Staten-Generaal. Bijlagen. 191G—19T7. 5. " Ned.-Indië. 1
Page 1 and 2: KOLONIAAL VERSLAG VAN 1916. I. NEDE
Page 3 and 4: Hoofdstuk 0. s 2. ö Legioen van^fa
Page 5 and 6: i) Hoofdstuk C, § 3 § .'{. AU Kil
Page 7 and 8: 13 Hoofdstuk C, §§ 5 en 8. lijkv
Page 9 and 10: KOLONIAAL VERSLAG 1916. 17 Hoofdstu
Page 11 and 12: \ KOLONIAAL VERSLAG lUHi. 21 Hoofds
Page 13 and 14: gebracht, toonde zich niet deze reg
Page 15: » 29 • Hoofdati k 0, | r>. go li
Page 23 and 24: 41 Hoofdstuk C, § 20. uit de lands
Page 25 and 26: 45 Hoofdstuk D, § 1. Ter vervangin
Page 27 and 28: 49 • Hoofdstu k D, | I. 50 gepasp
Page 29 and 30: KOLONIAAL VERSLAG I«M«. 58 Hoofdl
Page 31 and 32: 7 Hoofdstuk D, S 5. 5. KONINKLIJK K
Page 33 and 34: KOLONIAAL VERSLAG l!»H». Al Hoofd
Page 35 and 36: 66 Hoofdstuk E, §§ 4 en 5. Havend
Page 37 and 38: KOLONIAAL VERSLAG l!M«. 69 Hoofdst
Page 39 and 40: Hoofdstuk P, ss , 7 en 8, 6. MILITA
Page 41 and 42: verpleging van de werklieden was ov
Page 43 and 44: Hl Hoofdstuk H. Mei ingang van 8 De
Page 45 and 46: 85 Hoofdstuk J, afd. I. n'. 565) is
Page 47 and 48: 80' Ordn. in tyd. St. 1915 aöi. 46
Page 49 and 50: KOLONIAAL VERSLAG l!MO. 98 Hoofdstu
Page 51 and 52: •> 97 Hoofdstuk Ontginning door i
Page 53 and 54: 101 Hoofdstuk .1, afd. IV en V. huu
Page 55 and 56: 105' • • Hoofdstuk .1, afd. Vil
Page 57 and 58: ÏD'.I Hoofdstuk K, afd. I. (onder
Page 59 and 60: KOLONIAAL VERSLAG 191». L18 Hoofds
Page 61 and 62: 117 Hoofdstuk K, afd. I. - De ïior
Page 63 and 64: 121 Hoofdstuk K, afd. n. n. KUNSTEN
Page 65 and 66: 125 Van de mededeelingen op Mohanii
Page 67 and 68:
Sedert uit. pecember 1911 zijn, het
Page 69 and 70:
KOLONIAAL VERSLAG l«M«. |:;:l Hoo
Page 71 and 72:
137 Hoofdstuk ]., afd. I. L. KOLONI
Page 73 and 74:
UI • Hoofdstuk llintns en reeden.
Page 75 and 76:
u r» Voor het grondverzet van den
Page 77 and 78:
I KOLONIAAL VERSLAG 1916. 149 Hoofd
Page 79 and 80:
158 Hoofdstuk M, afd. | .'. lAXUSKA
Page 81 and 82:
1.77 . Hoofdstuk Het aantal aanhali
Page 83 and 84:
Jfil Hoofdstuk M. afd Belasting op
Page 85 and 86:
166 Hoofdstuk in liet vorige jaar,
Page 87 and 88:
I(S« Bij Gouv. Bt. 80 Mei 1916 n°
Page 89 and 90:
V KOLONIAAL VERSLAG 1916. 17!! Hoof
Page 91 and 92:
177 . » ' Hoofdstuk onderging, als
Page 93 and 94:
181 Hoofdstuk Volpens eene ruwe sch
Page 95 and 96:
l«r> Hoofdstuk en de iu liijbl. In
Page 97 and 98:
KOLONIAAL VERSLAG 191Q. 18!) Hoofds
Page 99 and 100:
KOLONIAAL VERSLAG I!>!«>. 193 Hoof
Page 101 and 102:
197 Hoofdstuk 0, iifd. I en II Do g
Page 103 and 104:
201 Aan den groothandel wen! op sta
Page 105 and 106:
KOLONIAAL VERSLAG 1910. 205 Hoofdst
Page 107 and 108:
20» Hoofdstuk 0,;0M. V. geen enkel
Page 109 and 110:
213 Hoofdstuk O, afd. V en VI. KOLO
Page 111 and 112:
'217 Hoofdstuk O, afd. VI. JTedoA-k
Page 113 and 114:
221 Hoofdstuk dan 1' 50 u f 51. Toe
Page 115 and 116:
226 Hoofdstuk- ton, tegen 1353 ton
Page 117 and 118:
229 •' , Hoofdstuk O, afd. VI. 38
Page 119 and 120:
238 De coprahandel in liet genoemde
Page 121 and 122:
237 Hoofdstuk O, afd. VJ. voer van
Page 123 and 124:
041 Hoofdstuk V, afd. I. GOUVERNEME
Page 125 and 126:
KOLONIAAL VERSLAG 1916. 24b Hoofdst
Page 127 and 128:
if 249 Hoofdstuk I', afd. I. ' Uulv
Page 129 and 130:
KOLONIAAL VERSLAG ÏOIÖ. 258 Hoofd
Page 131 and 132:
ajöf '• Hoofdstuk omstreken (met
Page 133 and 134:
KOLONIAAL VERSLAG 11*16. 2fil Hoofd
Page 135 and 136:
üCf> Hoofdstuk P, afd. III. zamen
Page 137 and 138:
'MiU Hoofdstuk P, afd. III ra IV. I
Page 139:
Kol. 7, regel 40 v. I>., staat: bou
show all

Koloniaal Verslag van 1916 - Koninklijke Bibliotheek

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?