Koloniaal Verslag van 1916 - Koninklijke Bibliotheek

KOLONIAAL VERSLAG 1910.
15 • . Hoofdstuk C, SS 7 on 8. ( Ki
Buiten il»' hoofdplaats Telokbetong liet de veiligheid van
personen en goederen over liet geheel niets te wenschen over.
Door een krachtiger bestuur en den aanleg van eene telefoon*
lijn naar Koto Agoeng is de toestand in de eertijds berucbte
Poegoeng-streek beter geworden. Ook ter hoofdplaats viel
eenige rerbetering te bespeuren.
Van de op een zestal plaatsen in dit gewett Instaande
Barekat Islani-vereeiiigingen werd in 1915.weinig bespeurd.
Na een eerste vleugje is de belangstelling gedaald, niet liet
minst doordal de leden geen of weinig uitkomsten zien van
, het werk der besturen, die, niet uitzondering van dat ter
gewestelijke hoofdplaats, weinig vertrouwen wisten te wekken.
Veel lust om aan de vereenigingen geldelijk te blijven
bijdragen bestond er niet. De verhouding van de vereenigingen
tot het Europeesch en inlandseh bestuur was goed.
De gezondheidstoestand liet te wenschen over. Koortsen,
vooral malaria, zoomede dysenterie en niijnwormziekte,
kwamen zeer veel voor. In de onderafdeelingen Telokbetong
De veiligheid van personen en goederen was in 191") over
bet algemeen niet zoo bevredigend als in de twee voorafgegane
jaren.
Hoewel de bestuursambtenaren in de Koeboestreken zicb
voortdurend veel moeite geven om bet schoolbezoek te bevorderen,
is de belangstelling voor bet onderwijs aldaar nog
niet groot. In liet overige gedeelte van het gewest blijven de
hoofden en ambtenaren het nut van eene goede opvoeding
van liunne kinderen inzien : enkele zonen van ambtenaren bezoeken
thans onderwijsinrichtingen op Java.
De Islam breidde zich, als gevolg van de Sarekat Islambeweging,
onder de heidensche bevolking in vele streken van
Lematang Oeloe (afd. Palembhngschë Bovenlanden) en in de
Kisamstreek (afd. Ogan en Komering Oeloe) gestadig uit.
In de Pasemahlanden der eerstgenoemde afdeeling* namen
zelfs gebeele streken, welke tot dusver zuiver heidensch waren,
bet Mohammedanisme aan.
De Sarekat Islam-bewegiiig vond door den democratiscben
geest der bevolking en baar solidariteitsgevoel een vrucht»'
baren bodem, als gevolg waarvan, na de in Maart 191") van
bestuurswege verleende vergunning tot het oprichten van
Sarekat Islam-vereenigingen in de bovenlanden van Palembang
(zie K. V. 1915, kol. 18), in alle onderafdeelingen zoodanige
vereenigingen werden opgericbt. Aan de hulp van
ijverige propagandisten, die veelal eigen voordeel beoogden
en de bevolking bij toetreding tot de Sarekat Islam gouden
bergen voorspiegelden, als vrijdom of' verlichting van belastingen
en heerendiensten, beeft het daarbij niet ontbroken.
Deze en andere verkeerde begrippen omtrent de bedoelingen
van de Sarekat Islam, gevoegd bij den minder gunstigen
econoniischen toestand van de bevolking, o.a. tengevolge van
den slechten rijstoogst, 'welke samenviel met de inning van
de in 1914 ingevoerde nieuwe inkomstenbelasting, gaven op
verschillende plaatsen van bet gewest aanleiding tot botsingen
met het bestuur en kleine rustverstoringen, waarvan enkele
met bloedig' veVloop. Door het krachtig optreden van het hestuur
waren rust en orde bij bet einde van 191") weder geheel
hersteld. Dij de inning van de belasting werd echter nog veel
moeite ondervonden.
De gezondheidstoestand was betrekkelijk gunstig. In alle
onderafdeelingen der Palembangsehe Deneden landen kwamen
echter pokken voor, aan welke ziekte 430 personen stierven,
(luk in de onderafdeelingen Lematang Oeloe, Lematang Hilir
eif Tebingtinggi der afdeeling Palembangsehe Bovenlanden
en in de onderafdeeling Ogan Oeloe der afdeeling Ogan
en Komering Oeloe vertoonde de ziekte zich, docb niet in
8 7. LAMPONGSCHE DISTRICTEN.
§ 8. PALEMBANG.
EMBAXG.
en Kalianda vertoonden zich nog enkele gevallen van pokken
(vgl. K. V. 1015, kol. 16). Op het kolonisatieterrein werd de
niijnwormziekte krachtig en met goed gevolg bestreden, Van
besmettelijke veeziekten werd niets vernomen.
Inzonderheid in de zuidelijke afdeeling waren de uitkomsten
van den rijstoogst goed, in Kalianda en Koto Agoeng
zelfs overvloedig. In gedeelten van de afdeeling Sepoetihi
Toelangbawang is de oogst echter grootendeels mislukt, zoodat
door invoer van rijst in de behoefte moest worden voorzien.
Het aantal sawahs vermeerderde eenigszins.
De uitvoer van peper bleef vrijwel gelijk.
De klapperteelt onderging geregeld uitbreiding.
De oogst van tweede gewassen was ruim.
De uitkomsten van de zeevischvangst waren goed.
De algenieene toestand van den handel, die onmiddellijk
verband lioudt met de uitkomsten van de peperteelt, was, als
gevolg van de booge peperprijzen en den over bet geheel
niooien oogst, zeer lievredigend.
zoo hevige mate. De betrekkelijk groote uitbreiding van de
pokken moet worden toegeschreven aan onvoldoend inenten,
hetgeen wederom liet gevolg is van bet gebrekkige toezicht
op de vaccinateurs, waarom eene reorganisatie van de vaccinedistricten
in voorbereiding is. In het laatst van 1915
kwamen in de marga Kebon Djati (Pasemahlanden) gevallen
van waterpokken voor, waarvan 7 met doodelijken afloop. In
de gevangenis te Tebingtinggi bezweken 4 personen aan
meningitis, terwijl in de onderafdeelingen Lematang Oeloe
en Moesi Oeloe (afd. Palembangsehe Bovenlanden) en Moearodoeo
(afd.'Ogan en Komering Oeloe) koorts en buikziekte
heerschten; in de laatstgenoemde onderafdeeling bezweken
daaraan 302 lijders. Ter hoofdplaats Palembang kwam beriberi
voor, aan welke ziekte, waarvan de oorzaak moet worden
gezocht in het gebruik van slechte rijst, 3G9 personen overleden.
' -
< bider het vee in de onderafdeeling Rawas der afdeeling
Palembangsehe Benedenlanden heerschte miltvuur, waaraan
72 dieren stierven. (Jok ter hoofdplaats Palembang.l>ezweken
enkele dieren aan die ziekte. In de Pasemahlanden (afd:
Palembangsehe Bovenlanden) en in de afdeeling Ogan en
Komering Oeloe kwam een goedaardig soort fan mond- en
klauwzeer voor.
De handel ging in 1915, gedeeltelijk als gevolg van den
oorlogstoestand, gedeeltelijk door de geringere koopkracht van
de bevolking tengevolge van de ongunstige uitkomsten van
den oogst in 1914, achteruit. AVel> is waar werd nu en dan eene
kleine stijging van de prijzen van verschillende goederen —
en daardoor opleving van den uitvoerhandel — waargenomen,
doch al spoedig daalden de prijzen weer en was de
handel slap. De binnenlandsche handel leed door 'dezelfde
oorzaken.
Over het algemeen lieten de uitkomsten van den rijstoogst,
hoewel gunstiger dan in 1914. nog veel te wenschen over.
A"ooral in de onderafdeeling Eawas (Palembangsehe Benedenlanden)
en in Ogan Oeloe (afd. Ogan en Komering Oeloe)
was de (Hipst slecht. Op verschillende plaatsen verleende het
bestuur zijne tusschenkomst voor het^ verstrekken van rijst
en saadpadi.
De koffieteelt werd allerwegen uitgebreid, zoodat, ook als
een gevolg van de gunstige weersgesteldheid, een goede oogst
verkregen werd.
De uitkornsten van de katoenteelt waren beter dan in 1914.
De klapperaanplant is slechts van beteekenis in de streek
langs de Lematang-rivier (Palembangsehe Bovenlanden) en
in de afdeeling Ogan en Komering Oeloe.