Toelichting op archeologische waarden- en ... - Belvedere

RAAP-RAPPORT 1688
SAMENVATTING
Ter ondersteuning van het gemeentelijk beleid ten aanzien van de archeologische
monumentenzorg heeft RAAP voor de gemeente Lingewaal een archeologische
waarden- en verwachtingskaart vervaardigd (kaartbijlage 1): een kaart die op perceelsniveau
inzichtelijk maakt waar bekende archeologische waarden zich bevinden en
wat de kans is deze aan te treffen. De waarden- en verwachtingskaart is, voor toepassing
op beleidsmatig, gemeentelijk niveau, vertaald naar een beleidskaart (kaartbijlage
2). Met behulp van deze kaarten kunnen op gemeentelijk niveau werkbare
en aanvaardbare keuzes gemaakt worden ter bevordering van behoud, beheer en
ontwikkeling van het bodemarchief van Lingewaal.
De archeologische waarden- en verwachtingskaart is gebaseerd op een landschappelijk
verwachtingsmodel: de verspreiding van vindplaatsen, met name nederzettingsterreinen,
is niet willekeurig, maar sterk gerelateerd aan de opbouw van het landschap.
Aan de hand van een landschappelijke analyse en een inventarisatie en analyse van
bekende archeologische vindplaatsen is een gemeentespecifiek verwachtingsmodel
geformuleerd, op grond waarvan de archeologische waarden- en verwachtingskaart
is vervaardigd. De verwachte relatieve dichtheid aan archeologische resten is hierop
vlakdekkend weergegeven. In hoeverre de verwachte archeologische waarden nog
aanwezig zijn, is mede afhankelijk van de intactheid van het landschap.
Het natuurlijke landschap van de gemeente Lingewaal wordt gekenmerkt door een
complex stelsel van voormalige actieve rivierlopen van de Rijn die hier gedurende
duizenden jaren actief waren. Pas vanaf het begin van de jaartelling concentreerde de
Rijn zich in deze omgeving in twee hoofdstromen (Linge en Waal). Het landschap van
Lingewaal is ontstaan onder invloed van zich verplaatsende holocene prehistorische
riviersystemen. Deze riviersystemen hadden voornamelijk een meanderend of anastomoserend
karakter, waarbij over korte afstand sprake was van een sterke differentiatie
in afzettingsmilieus: meandergordels, oeverzones en komgebieden. De fossiele
meandergordels waren over het algemeen gunstige locaties voor bewoning. Ook de
direct aan meandergordels grenzende oeverzones hadden gunstige fysische eigenschappen
wat betreft de bewoningsmogelijkheden, in tegenstelling tot de verder weg
gelegen oeverzones en de komgronden.
Op basis van de landschappelijke analyse en de verspreiding van archeologische
vindplaatsen is het landschap van de gemeente Lingewaal onderverdeeld in zones
met een lage, middelmatige of hoge archeologische verwachting. Aan de hand van
75