Aaneenschrijfregelkennisbegripsbeïnvloeding - Igitur - Universiteit ...

Aaneenschrijfregelkennisbegripsbeïnvloeding
te zetten, uit te voeren en te verwerken is meer tijd nodig dan voor dit onderzoek beschikbaar
is. Daarnaast is dit onderzoek het eerste in zijn soort, en kunnen de hoofdvragen ook
beantwoord worden met behulp van slechts leestijden als afhankelijke variabele. Indien de
resultaten van dit onderzoek daarom vragen, kan eventueel vervolgonderzoek wel
gebruikmaken van oogbewegingsregistratietechnieken.
3.2.1 Materialen
Het onderzoek is op te splitsen in twee delen: een leesexperiment en een afsluitende
vragenlijst. Allereerst zal ingegaan worden op de materialen die voor het leesexperiment
gebruikt zijn: de stimuli. Daarna wordt de vragenlijst besproken.
3.2.1.1 Leesexperiment
Het leesexperiment bestaat uit een dertigtal zinnen, waarvan er 20 gemanipuleerd zijn en 10
dienen als filler (zie bijlage 2 voor een overzicht van alle zinnen). De gemanipuleerde zinnen
hebben allemaal een bepaalde samenstelling als basis. Deze samenstelling wordt gespatieerd
of niet gespatieerd, wat in deze context correct of incorrect kan zijn. Er is hier dus sprake van
een 2x2-onderzoeksontwerp met als onafhankelijke variabelen de schrijfwijze van de
samenstelling en correctheid:
Correctheid
Een voorbeeld uit het corpus:
Samenstelling
Vast Los
Correct Zinversie 1 Zinversie 3
Incorrect Zinversie 2 Zinversie 4
Prijsstijging
1. Zodra de prijsstijging plaatsvindt, neemt het aantal klanten af.
2. *Zodra de prijs stijging plaatsvindt, neemt het aantal klanten af.
3. Zodra de prijs stijging vertoont, verkoop ik al mijn aandelen.
4. *Zodra de prijsstijging vertoont, verkoop ik al mijn aandelen.
Deze vier zinnen bevatten door de spatiemanipulatie een mogelijke ambiguïteit. De
verwachting is dat één bepaald segment in de incorrecte zinnen (versie 2 en 4) daardoor voor
begripsproblemen gaat zorgen. Dit segment zal vanaf nu als het kritieke segment worden
aangeduid. Tijdens het parsen van de zin komt men erachter dat de betekenis van het kritieke
segment niet aansluit op hetgeen eerder werd gelezen. Als gevolg hiervan zullen de leestijden
van dit segment toenemen. In alle gevallen betreft dit het segment dat direct na de al dan niet
gemanipuleerde samenstelling voorkomt. In het bovenstaande voorbeeld worden
respectievelijk plaatsvindt en vertoont als kritiek segment beschouwd.
Deze studie zal zich slechts toeleggen op één soort nominale samenstelling, en wel de
endocentrische N+N-samenstelling. Hiervoor is gekozen omdat de beschikbare literatuur en
onderzoeken voornamelijk handelen over nominale samenstellingen, het te ver voert om alle
soorten samenstellingen uitgebreid in dit onderzoek te behandelen en omdat de spatiefout zich
voornamelijk in dit type samenstelling lijkt te manifesteren.
Er zijn een paar eisen waaraan iedere onderzoekszin moet voldoen, zodat uitgesloten
kan worden dat de leestijden beïnvloed worden door effecten die niets met de spatiëring van
samenstellingen te maken hebben. Ten eerste moet er na het lezen van iedere zin sprake zijn
van een afgesloten geheel, zodat duidelijk wordt dat iedere volgende onderzoekszin op
zichzelf staat. Daarnaast moeten de zinnen handelen over neutrale onderwerpen, aangezien
een zekere mate van opwinding de leessnelheid ongewenst kan doen veranderen.
Verwijzingen die mogelijk naar de lezer kunnen leiden (zoals ik, mijn) worden om dezelfde
9