Deeltijddidactiek in wording - Universiteit Utrecht

Een aantal tweedejaars studenten, die al meer ervaring hebben met studeren in deeltijd, merken
dat ze achterstand kunnen oplopen door: de roostering (werkgroepen te snel na tentamen waardoor
ze onvoldoende voorbereidingstijd hebben, de overlap van vakken, de aanwezigheidsplicht
bij het hoorcollege en werkgroep tegelijkertijd), door te veel stof/literatuur in korte tijd, zakken
voor het tentamen, geringe herkansingsmogelijkheden, te laat aanbieden van opdrachten en
grote groepsopdrachten.
De organisatie en opzet van het onderwijs kan er naar de mening van een aantal tweedejaarsstudenten
voor zorgen dat ze bij blijven. Zij noemen: een betere planning/roostering, goede
dosering stof/literatuur, tussentijdse toetsen en gespreide beoordeling.
Sommige doctoraalstudenten lopen achterstand op door extra opdrachten, wijzigingen in en te
late bekendmaking van het onderwijsrooster en door ingangseisen voor een vak. Zij geven de
volgende tips om 'bij' te blijven: niet teveel extra opdrachten, meer thuisopdrachten en minder
groepsopdrachten en tot slot: tijdig en volledig informeren.
● Docenten krijgen signalen over het achterblijven van deeltijdstudenten met de studie en het
eventueel uitvallen door afwezigheid, het controleren van het huiswerk, tussentijdse toetsingen,
resultaten zelfstudie en de tentamenresultaten. Extra opdrachten geven kan ook een negatief effect
hebben. Groepsopdrachten blijken nogal eens plannings- en vergaderproblemen op te leveren.
● Niet alleen de tutor kan een student op studieachterstand en vermijdingsgedrag aanspreken maar
ook de docent tijdens een werkgroep.
C2. Gespreide beoordeling stimuleert regelmatige studie en is nodig als er geen herkansing
is. Gespreide toetsing is in de huidige bachelor verplicht. Praktisch alle studenten
vinden dat tussentijdse opdrachten en toetsen, die meetellen voor het eindresultaat, het regelmatig
studeren bevorderden (één student merkt op dat deeltijders al erg gemotiveerd zijn!).
Bijna de helft vond dat de feedback van de docent op de opdrachten die ingeleverd moesten
worden hun leerproces in zekere mate stimuleerde. Voorwaarde is wel dat deze feedback positief
gegeven moet worden en de docent ook geloofwaardig moet zijn, bijvoorbeeld als het over 'presenteren'
gaat. Ruim tweederde van de studenten heeft de indruk met een goede inzet een
cursus in één keer te kunnen halen. Wel worden hierbij kanttekeningen geplaatst zoals: drukke
baan, niet achterlopen is belangrijk, een achterstand is bijna niet meer in te halen.
Een docent merkt op dat het hard werken voor een tussentoets de student soms kan afhouden van de
voorbereiding van een werkcollege. Een suggestie van een andere docent: naar mijn idee werkt
gespreide toetsing goed, maar moet het wel binnen de vakken worden afgestemd. Nu doen we
allemaal wat we het mooiste vinden, en dat kan in werklast wel eens teveel zijn voor de student of
gewoonweg in tijd niet in te plannen. Verder: coulant zijn met deadlines opdrachten bij deeltijders.
Overigens betekent veel opdrachten geven voor de docent veel nakijken en feedback geven.
C3. Efficiënte 'reparatiemogelijkheden'. Binnen het Utrechtse onderwijsmodel zijn herkansingen
afgeschaft maar kunnen studenten die actief hebben deelgenomen aan een cursus en bijna
voldoende hebben gescoord hun manco 'repareren'. Meestal na afloop van de cursus voor de
studenten die een '5' hebben gehaald een apart tentamen over de hele stof. Op die manier lopen
een aantal van deze studenten niet teveel achterstand op.
Soms zijn er in individuele gevallen praktische oplossingen die tijdsbesparend voor de docent
werken. Zo kunnen soms de betreffende deeltijders meedoen met de tussentijdse toetsingen van
een andere groep studenten die om wat voor reden dan ook later in het jaar de cursus alsnog
moeten inhalen; of, een ander idee, bij het herhalen van de cursus studenten een vrijstelling
17