Deeltijddidactiek in wording - Universiteit Utrecht

D. Onderwijs dat inhoudelijk en methodisch aansluit bij volwassenen
D1. Het onderwijs sluit inhoudelijk aan bij het werk, de interesse, het ingangsniveau en
de actualiteit. Deeltijdstudenten vragen om rekening te houden met hun kennis en ervaring.
Bijna alle eerstejaars hebben al ervaring met het formuleren van een probleemstelling, driekwart
van de studenten met het houden van een referaat, de helft met het schrijven van een essay en
bijna de helft met het ontwerpen van een onderzoeksopzet. Twee op de drie eerste- en tweedejaars
deeltijdstudenten hebben echter weinig of geen ervaring met het analyseren van juridische
teksten en juridische debat- en discussievaardigheden. Bij de ouderejaars heeft iets minder dan
de helft geen of weinig ervaring met het analyseren van juridische teksten, het ontwerpen van
een onderzoeksopzet of juridische debat- en discussievaardigheden. Overigens vindt driekwart
van de eerstejaars dat de opdrachten voldoende aansluiten op het eigen beroep of de eigen
interesse. De meeste studenten waarbij dat niet aansluit vinden dat geen probleem. Een student
merkt op: "Ik lees graag de actualiteiten. Veel gebeurtenissen hebben ook met recht te maken",
Een andere student: "in mijn eigen vak is de intellectuele uitdaging totaal verdwenen. Hier moet
ik weer echt nadenken. Leuk toch?"
Een docent: in ons vak is het gemakkelijk voorbeelden uit de actualiteit te nemen. Soms kan ook het
voorbeeld van een student uit het eigen werk aan bod komen. Als het erg persoonlijk is kan het toch
weer beter zijn om dat niet plenair te doen.
Een andere docent: de inhoudelijke aansluiting gaat in het eerste jaar vanzelf: studenten komen met
werkgerelateerde vragen. Gezien de uiteenlopende arbeidssituaties lijkt mij voorstructurering niet
wenselijk.
Voorbeelden uit het eigen werk van studenten die erg specifiek of persoonlijk zijn, kan man beter niet
plenair behandelen.
Ook is het aan bod laten komen van de eigen belangstelling of werkervaring in werkstukken voor de
docent soms arbeidsintensief.
D2. Een ervaren docent is nodig om goed op vragen van de deeltijders te kunnen ingaan.
De voorbeelden van 'good practices' die studenten noemen, zijn: “onderwijs zéér stimulerend
door enthousiaste houding", "docent gaf mooie 'rijtjes' om stof goed tot je te nemen” of
"docent geeft geen 'hoorcollege' van de stof maar als je vragen hebt dan worden die beantwoord.
Het gevolg is dat de stof moet worden voorbereid. De docent koppelt de te behandelen stof aan
de praktijk en laat studenten onderling discussiëren. Perfecte methode!"
Enkele docenten noemen als voorbeeld van 'good practice' het geven van een interactief college'
waarin het hoorcollege en werkgroep zijn geïntegreerd: eerst wordt plenair een casus besproken die
thuis is voorbereid waarbij er veel wisselwerking is met het publiek, waarna de discussie wordt afgerond
door de docent met een korte samenvatting waarna wat extra uitleg over de achtergronden van
de casus volgt.
Een ander voorbeeld van 'good practice', die docenten noemen, is het inbrengen van de actualiteit in
het college: de krant en de televisie bieden daartoe veel aanknopingspunten.
D3. De docent kan door enthousiasme en gedrag motiveren, maar door rommeligheid,
autoritair gedrag, starheid en bureaucratie ook demotiveren. Eerstejaars vinden dat een
docent kan zorgen dat ze effectief studeren door de juiste onderwerpen te behandelen en te
relateren aan praktijkvoorbeelden en door de actualiteit in te brengen. Verder zijn er allerlei
individuele wensen van studenten: additionele informatie, ruimte voor discussie, antwoorden
meegeven ter controle, meer focus op het proces en hoe je dingen aanpakt, onduidelijkheden in
19