Deeltijddidactiek in wording - Universiteit Utrecht

4. Conclusies en discussievragen
4.1 Conclusies
a) Herkenbare checklist 'in progress'. Bij gesprekken met enkele docenten van andere
deeltijdopleidingen bleek dat de hier gepresenteerde checklist met 18 punten heel herkenbaar
was: ‘als je de namen van de vakken verandert zou je deze lijst zo bij ons kunnen toepassen’
werd bijvoorbeeld gezegd. Ook kwamen hier en daar verschillen aan het licht, bijvoorbeeld over
het verlenen van vrijstellingen, of ‘witte’ plekken, bijvoorbeeld “hoe geef je op een goede manier
feedback?” De checklist is daarom ook op te vatten als ‘in progress’, al doende kan deze binnen
een bepaalde opleiding verder aangevuld en toegespitst worden. Ze kan dan werken als een
stimulans voor het overleg van docenten over de didactische benadering van deeltijdstudenten en
zo de ontwikkeling van een eigen deeltijddidactiek voor hun opleiding vorm geven. Overigens is
voor ‘intern gebruik’ een checklist gemaakt waarin de achttien checkpunten korter staan weergegeven
(zie Christenhuis et al., 2004).
b) Eigen accenten in de deeltijd. Hoewel veel punten in de checklist in principe ook voor
voltijdstudenten van belang zijn, liggen de accenten bij deeltijdstudenten anders: ze zijn vaak
gemotiveerder, stellen meer vragen, komen met meer ervaring binnen, doen de studie naast het
werk i.p.v. omgekeerd, hebben maar zeer beperkt tijd voor contactonderwijs en zelfstudie en ze
verwachten dat de contacttijd goed georganiseerd is zowel qua rooster, didactisch als inhoudelijk.
Verder hebben een aantal deeltijders moeite om groepsopdrachten buiten contacturen te realiseren,
ook verwachten ze flexibiliteit als ze door drukte op het werk of in het gezin of anderszins
even minder kunnen studeren, ze moeten veel langer studeren om een diploma te halen, hebben
vaak al een hoog beginniveau (HO-niveau), beschikken vaak al over een aantal algemene vaardigheden,
studeren veelal primair uit interesse en in de tweede plaats pas voor een diploma,
sommige zijn het studeren ontwend en moeten er weer ‘in‘ komen, enz. Didactisch gezien lijken
een aantal eisen voor deeltijdonderwijs net wat scherper te liggen dan voor voltijdonderwijs.
c) Commitment ook bij deeltijd belangrijk. Commitment is ook een voor de deeltijdopleiding
een relevant begrip. De (deels verplichte) aanwezigheid van studenten bij de contactbijeenkomsten
en het maken van tussentijdse opdrachten en toetsen betrekt studenten meer bij het
onderwijs. Vooral tussentijdse toetsen en opdrachten stimuleren volgens de studenten het
regelmatig studeren. Wel vinden studenten aanwezigheidsplicht zonder dat dat in hun beleving
functioneel is, niet reëel. Ze vragen ook van de deeltijdopleiding een groot commitment door het
opstellen van een goed rooster voor deeltijders, door een goede verzorging van het onderwijs,
door flexibiliteit en door het inspelen op de behoeften van de deeltijdstudent. Vooral bij dit
laatste ligt een knelpunt als deze flexibiliteit een aanzienlijke extra tijdsinvestering vraagt van de
kant van de opleiding.
d) Uitvalrisico. Een punt van zorg is het hoge uitvalrisico voor deeltijdstudenten. Dat vraagt
misschien wel om een andere benadering van de deeltijdstudent, een andere inrichting van de
studie, kortere trajecten, en een deels andere certificering en diplomering dan nu gebruikelijk is.
22