Gebrekkige indicatiestelling en samenwerking bedreiging voor ...

Gebrekkige indicatiestelling en samenwerking bedreiging voor kwaliteit van zorg voor licht verstandelijk
gehandicapten | november 2010
2 Conclusies
Dit hoofdstuk bevat antwoorden op de vraagstelling van het onderzoek. Alle hieronder
vermelde conclusies hebben betrekking op de risico’s voor het leveren van
verantwoorde zorg (onderzoeksvraag 1). De laatste conclusie gaat in op de vraag
hoe de risico’s beperkt kunnen worden (onderzoeksvraag 2).
2.1 Algemene conclusie: Knelpunten rond indicatiestelling en regievoering
bedreiging voor verantwoorde zorg aan ambulant begeleide volwassen
LVG-cliënten
Indicaties zijn te weinig gebaseerd op de complexe problematiek van de volwassen
LVG-ers. Zij bieden geen mogelijkheden voor begeleiding van de LVG-cliënt in
crisissituaties, maar ook niet voor preventieve activiteiten om escalaties te voorkomen.
Het is vaak onduidelijk wie de regie voert, waardoor de samenwerking
tussen de instellingen binnen het netwerk veelal ongestructureerd verloopt.
Bovendien ontbreekt meestal een gemeenschappelijk gedragen visie. Bestuurders
en medewerkers leggen afspraken over samenwerking slechts in beperkte mate
vast. Evaluatie vindt nauwelijks plaats. Hulpverleners en begeleiders geven de
voorkeur aan mondelinge communicatie. Een gemeenschappelijk begeleidingsplan of
dossier ontbreekt.
2.2 Indicatiestelling geeft onvoldoende ruimte en houvast voor de begeleiding
van LVG-cliënten
Het gebruik van verschillende definities voor het begrip LVG leidt tot problemen met
de indicatiestelling. Daarnaast hechten indicatiestellers (te) veel waarde aan de
hoogte van het IQ dat bij de cliënt is vastgesteld. De kern van de LVG-problematiek
zit echter niet zozeer in hun beperkte intellectuele vermogen, maar veel meer in
hun beperkte sociaal aanpassingsvermogen en het feit dat zij langdurig, namelijk
hun gehele leven, afhankelijk zijn van ondersteuning en begeleiding.
Het geïndiceerde zorgzwaartepakket (zzp) is vaak te laag. Dit komt doordat de
behoefte aan structuur en context niet meetelt bij de vaststelling van de zorgzwaarte
terwijl LVG-ers structuur en context juist hard nodig hebben om goed te
kunnen functioneren. De afgegeven indicaties bieden verder onvoldoende aanknopingspunten
voor de samenstelling van het netwerk. Een goede diagnostiek
ontbreekt vaak waardoor de LVG-cliënt niet de juiste begeleiding krijgt.
Doordat de indicatiesteller geen mogelijkheid heeft om een gezinsindicatie af te
geven bestaat het risico dat LVG-ouders en hun kinderen indicaties krijgen die niet
op elkaar aansluiten. Hij kan evenmin ‘preventief handelen’ in de indicatie opnemen.
Dit beperkt de mogelijkheid om problemen te voorkomen door de begeleiding
tijdelijk op te schalen. Hierdoor kunnen problemen onnodig escaleren.
2.3 Gebrek aan regie maakt positie LVG-er kwetsbaar
Van de zorgaanbieders zegt 55% niet te weten wie de regie voert in het netwerk,
terwijl 32% aangeeft überhaupt weinig invloed te hebben op het functioneren van
het netwerk. Vaak springt de VG-instelling in het gat en regelt de ambulante
begeleider het zorgaanbod direct rond de cliënt. In complexere situaties eisen
Jeugdzorg (wanneer kinderen betrokken zijn) of de gemeente (multiproblem
systemen) de regie op. Dit maakt de situatie voor de LVG-er erg onoverzichtelijk en
dus moeilijk beïnvloedbaar en kwetsbaar. In overgangssituaties tussen verschillende
vormen van zorg is het gemis aan regievoering vooral risicovol in relatie tot de
overdracht van gegevens.
Pagina 13 van 72