naar publicatie - KBA

te zwart worden stappen autochtone ouders naar andere scholen.
De school komt dan in een ‘neerwaartse spiraal’.
In scholen in nieuwbouwwijken speelt: Oppassen, niet verkleuren! Als
je in een nieuwbouwwijk een zwarte school bent, word je afgestraft. In
oude wijken is het juist andersom. Daar is het: Hoe trek ik nog autochtone
kinderen naar mijn school?
Ook worden ouders, volgens een van de geïnterviewden, afgeschrikt
door kinderen die weinig Nederlands spreken.
Ad 3) Het publiceren van ranglijsten, waarop de kwaliteit van scholen
gepubliceerd wordt, heeft soms een averechts effect en kan leiden
tot druk van ouders om selectiever te worden in de toelating,
zo blijkt uit het volgende relaas:
De ranglijst waarmee de wethouder de kwaliteit van basisscholen inzichtelijk
wil maken heeft als gevaar in zich dat scholen op de verkeerde
manier worden afgerekend. De school heeft de afgelopen jaren steeds
haar maatschappelijke verantwoordelijkheid genomen en kinderen opgenomen
die bij de andere scholen in de wijk geen plek kregen. Deze
‘ontheemde’ kinderen beïnvloeden de schoolprestaties helaas niet altijd
even positief. Een groep ouders van deze basisschool adviseert de school
dan ook “om alsjeblieft geen ‘ontheemde’ kinderen meer aan te nemen”.
De school onderschrijft op haar website de reactie van de ouders.
Positieve ontwikkelingen
Naast de genoemde overwegingen om toelating te belemmeren,
zien bestuurders ook ontwikkelingen die bevorderen dat scholen
en schoolbesturen minder selectief worden in hun toelatingsbeleid.
Zo heeft in sommige wijken een krimp van leerlingenaanbod
plaats, waardoor scholen – noodgedwongen - minder gaan selecteren.
Dit gegeven toont eens te meer aan dat in het verleden wel
degelijk geselecteerd werd.
Ook afspraken die gemaakt worden om de scholen qua samenstelling
een afspiegeling van de wijk te maken, werken stimulerend
op een ‘te witte’ school om meer migrantenkinderen toe te laten.
De bijbehorende monitoring zorgt voor externe druk en houdt de
scholen bij de les.
4.4 Visie schoolbesturen op het opleggen van
toelatingsbeleid aan locatiedirecteuren
In de interviews komt naar voren dat de meeste individuele scholen,
binnen de wettelijke mogelijkheden, de ruimte van het bestuur
krijgen om hun eigen toelatingsbeleid te bepalen. Besturen
geven scholen hierin een hoge mate aan vrijheid. Scholen krijgen
bijvoorbeeld de ruimte om te kijken naar hun eigen populatie, als
ze qua samenstelling een afspiegeling willen zijn van de wijk, of
een bepaald maximum percentage migrantenkinderen willen toelaten.
Ook het gebruiken van dubbele wachtlijsten is aan de school
zelf, geeft een bestuurder aan. Het wordt pas een bestuursaangelegenheid
als we als gezamenlijke besturen dit als probleem zien.
Er is één schoolbestuurder die voor àlle scholen onder haar (openbare)
bestuur een transparant centraal systeem van aanmelding
en loting heeft ingesteld. Uit andere bronnen kan worden opgemaakt
dat dit uitzonderlijk is. Het doorvoeren van een transparant
toelatingsbeleid met heldere criteria en eigen schoolzones
heeft volgens dit bestuur bijgedragen tot betere spreiding. Helaas
is daarmee niet voorkomen dat veel scholen steeds meer overaanmeldingen
hebben en er geloot moet worden. De loting is echter
wel controleerbaar en transparant, waardoor discriminatie op
grond van etnische afkomst is uitgesloten.
Dat scholen van bestuurders meestal de ruimte krijgen voor eigen
toelatingsbeleid wil niet zeggen dat bestuurders zich er niet
mee bemoeien. Er vinden bijvoorbeeld wel gesprekken plaats als
60 etnische afkomst en toelatingspraktijken in het onderwijs Directies, schoolbestuurders en gemeente ambtenaren 61