naar publicatie - KBA

echte) gesteld: “Als u de activiteitenbijdrage niet kunt betalen
kunt u hier niet terecht.”
3. Religieuze gebruiken niet respecteren.
Bij het aanmeldingsgesprek op een openbare school wil de streng
islamitische vader de hand van (vrouwelijke) schooldirecteur niet
schudden vanwege zijn geloofsovertuiging. Hierna is de relatie
verstoord en melden de ouders hun kind niet meer aan.
4. Ouders moeten flinke protocollen doorwerken om tot aanmelding
over te kunnen gaan. Websites van scholen blinken
niet uit in helderheid.
Mechanismen na de aanmelding
1. Geen transparantie over de loting.
Er wordt geloot, maar controle over de loting is er vaak niet. De
notaris zegt: ”Ik krijg de lijst, zet er nummers achter en doe die
in een pot”. Maar klopt die lijst zelf? Staan de namen erop van
alle ouders die hebben aangemeld? Dat controleert de notaris niet.
Ook is er geen controle over wat er daarna richting ouders gebeurt.
2. Dubbele wachtlijsten: voor migrantenkinderen en autochtone
kinderen.
Twee professionals (uit verschillende steden) vermoeden dat
er scholen zijn die binnen de wachtlijst voor migrantenkinderen
nog extra selectiecriteria hanteren. Zo schijnt een school
een “grijs schriftje onder de tafel” te hanteren waarin bepaalde
migrantenkinderen staan die wél op school mogen worden
toegelaten. Een andere school gebruikt als extra criterium,
binnen de wachtlijst van migrantenkinderen, de opleidingsachtergrond
van de migrantenouders. Dit vermoeden van de
informant wordt bevestigd, doordat de toegelaten migrantenkinderen
bijna allemaal hoog opgeleide ouders hebben.
3. Pas kort voor 4e verjaardag duidelijkheid geven over plaatsing.
Er zijn scholen die ouders lang in onzekerheid houden over
plaatsing: pas 2 maanden voor het kind 4 jaar is krijgen ze
te horen of er plaats is. Dan is het te laat om hun kind aan te
melden voor een andere populaire school.
In welke mate komt selectief toelatingsbeleid voor?
Over de mate van voorkomen zijn door de geïnterviewden moeilijk
cijfers te geven. Bij een stedelijke instantie, waar klachten van
ouders worden geregistreerd, ontvangen ze minimaal één keer
per week een melding met betrekking tot problemen met de toelating
in het basisonderwijs, waarvan 60-70% afkomstig is van migrantenouders.
Dat komt neer op om minimaal enkele tientallen
(30-35) klachten per jaar. Deze meldingen vertegenwoordigen een
(beperkt) deel van het aantal werkelijke gevallen. Uit het onderzoek
blijkt dat het overgrote deel van de ouders niet besluit tot het
indienen van een klacht en/of de mogelijkheden daartoe niet kent.
5.2 Welke rol spelen de verschillende actoren?
Welke overwegingen zitten erachter?
Schooldirecteuren zijn, volgens de professionals, een belangrijke
actor in het belemmeren van migrantenkinderen in de toelating
tot een basisschool. Schooldirecteuren hebben veel mogelijkheden
om hun eigen gang te gaan en doen dat ook.
Directeuren vinden dat ze zelf mogen beslissen, zijn gewend om eigen
baas te spelen. Ze zeggen wel ja tegen het beleid (gezamenlijk
inschrijven en plaatsen), maar doen toch wat ze zelf willen. Scholen
laten bijvoorbeeld een quickscan doen (een onderzoek naar de beginsituatie
van een school die een gemengde bevolking wil), maar
als de conclusies uit de scan ze niet aanstaan, gaat het rapport in de
prullenbak.
70 etnische afkomst en toelatingspraktijken in het onderwijs Professionals van ondersteuningsorganisaties 71