Voorlichting in ziekenhuizen - Centre d'éducation du Patient

40
Historie van patientenvoorlichting
Al in de jaren zeventig was er belangstelling voor Gezondheids- en Patiënten
voorlichting. Er werd een Commissie Nationaal Plan GVO ( Gezondheidsvoorlichting
en –opvoeding ) ingesteld welke aanzet gaf tot diverse activiteiten.
De politieke druk die daaraan vooraf ging was aanzienlijk. Politieke
pressiegroepen, waaronder patiëntengroeperingen zetten het parlement aan de
voorlichting aan patiënten te verbeteren, maar vooral de rechten van de patiënt.
In verschillende nota’s en beleidsstukken werden patiëntenrechten en in het
bijzonder het recht op informatie onderstreept. Het belang van
patiëntenvoorlichting werd door het betreffende ministerie snel ingezien en er
kwam een stimuleringsbeleid. In de jaren tachtig werd onder andere het Landelijk
Centrum GVO opgericht. Dit instituut had een landelijk ondersteunende functie
op het terrein van preventie en patiëntenvoorlichting. Inmiddels is dit instituut van
naam veranderd in NIGZ (Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en
Ziektepreventie ). Het Nationaal Ziekenhuis Instituut zag al vroeg in wat verbetering
van patiëntenvoorlichting voor de kwaliteit van zorg zou kunnen betekenen en
zette zich daar gedurende vele jaren voor in.
Een ander initiatief was de aanstelling van vijf experimentele coördinatoren voor
patiëntenvoorlichting in evenveel ziekenhuizen. Het succes van dit laatste
experiment zorgde ervoor dat binnen relatief korte tijd zo goed als alle Nederlandse
ziekenhuizen coördinatie van patiëntenvoorlichting een plaats hadden gegeven
door middel van een speciale medewerker daarvoor. Hoewel de experimentele
ziekenhuizen op een subsidie van het rijk konden rekenen is het indicatief voor
de waarde van een dergelijke coördinatie dat ziekenhuizen direct uit eigen
middelen budget vrijmaakten om een coördinator te kunnen aanstellen.
Aan de Universiteit van Maastricht werd een professor in de patiëntenvoorlichting
aangesteld. Ook artsenorganisaties waren in steeds grotere mate betrokken bij
de voorlichting. Zo was er de Stichting Voorlichting Patiënten; mede op initiatief
van de Landelijke Specialisten Vereniging.
De instelling van patiënten- en cliëntenraden weerspiegelde de grotere inspraak
die de gebruikers van de gezondheidszorg kregen.
Stand van zaken in 2007 en betrokken organisaties
Op nationaal niveau
- Het Ministerie belast met de volksgezondheid houdt zich bijna niet meer
direct bezig met het ondersteunen en stimuleren van patiëntenvoorlichting in
ziekenhuizen. Wel heeft ze projecten als Sneller Beter (www.snellerbeter.nl )
en Kies Beter (www.kiesbeter.nl ) in gang gezet die de kwaliteit in de
gezondheidszorg proberen te verbeteren ook via patiëntenvoorlichting op
het Internet. Op deze laatste site worden patiënten in staat gesteld
gezondheidsinformatie zoveel mogelijk op hun situatie toe te snijden. Subsidies
voor aan patiëntenvoorlichting gerelateerde projecten kunnen nu via Stichting
Fonds PGO worden aangevraagd.
- Het NIGZ heeft zich meer gericht op primaire preventie en gezondheidsbevordering.
Het accent ligt niet meer zozeer op patiëntenvoorlichting als wel
op kwaliteit van zorg en zelf-management door de patiënt en hoe die te