Voorlichting in ziekenhuizen - Centre d'éducation du Patient

42
het belang van goed georganiseerde voorlichting als onderdeel van een
mogelijke accreditatie is een andere stimulans.
- Bij de toenemende automatisering en de invloed daarvan op informatieprocessen,
evenals bij het hanteren van de invloed van informatie van het
internet zijn de beroepsbeoefenaren in de patiëntencommunicatie vaak
betrokken.
- Overkoepelende organisaties van beroepsbeoefenaren, instellingen en
patiënten en consumentenorganisaties zoeken steeds meer aansluiting bij de
praktijk van de communicatie met de patiënt en de deskundigheid die er in de
organisaties aanwezig is. Een goed voorbeeld daarvan is dat de Orde van
Medisch Specialisten onlangs met deskundigen van het NIGZ de medisch
specialistische richtlijnen bekeken met oog op patiëntenvoorlichting en een
programma patiëntenvoorlichting is gestart 92 .
- De Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst,
waarin de rechten van de patiënt duidelijk werden geformuleerd, had een
grote impact op de vormgeving van patiëntenvoorlichting. Zie ook de
bevorderende factoren die hierna zullen worden behandeld. Tevens moet
worden geconcludeerd dat, net zoals we in dit overzicht ook bij België zullen
zien, de praktijk op de uitvoering van de Wet slecht was geprepareerd. Dit
schiep een vacuüm dat de aanwezige functionarissen patiëntenvoorlichting
deels konden vullen.
Op ziekenhuisniveau
92 www.orde.artsennet.nl
- In 2002 werd een inventariserend onderzoek gedaan 93 naar de stand van
zaken van patiëntenvoorlichting. Voor een volledig verslag wordt naar de
publicatie zelf verwezen. Hier worden enkele gegevens uitgelicht die directe
relevantie hebben voor dit rapport. Er was een respons van 55% in dit
onderzoek. De enquetes werden verzonden naar ziekenhuizen, revalidatie
centra, maar ook naar integrale kankercentra. Het bleek dat in de Nederlandse
instellingen er gemiddeld 2,2 voltijdsplaats was ingeruimd voor
patiëntenvoorlichting. Er is een differentiatie opgetreden in soorten functies.
Zo worden managers patiëntencommunicatie ( 18% ) onderscheiden alsmede
adviseurs patiëntencommunicatie ( 36% ), als medewerker
patiëntencommunicatie ( 18% ) en medewerker patiënteninformatie ( 31,8% ).
Hierbij moet wel vermeld worden dat in bijvoorbeeld academische ziekenhuizen
waar gemiddeld 5,3 voltijdsbanen zijn, de differentiatie groter is. Op de
verschillen en inhoud van de functie is al eerder in gegaan. De achtergrond
van managers en adviseurs is meest academisch, terwijl die van de andere
groepen liggen op het niveau van hoger beroepsonderwijs. Een kwart van de
functionarissen op academisch niveau heeft een graad in de
Gezondheidsvoorlichting. 64% van de instellingen heeft in zijn beleidsplan
patiëntenvoorlichting een plaats gegeven. Ten opzichte van 1994, toen een
eerder soortgelijk onderzoek is gedaan is dit een stijging van 12%. Het budget
dat in ziekenhuizen ter beschikking werd gesteld anno 2002 bestaat
voornamelijk uit personeelskosten, gevolgd door budget voor
voorlichtingsmateriaal- en activiteiten. Opmerkelijk is dat er bijna overal budget
wordt vrijgemaakt voor deskundigheidsbevordering.
- In één van de experiment ziekenhuizen is destijds op de verpleegafdelingen
gestart met de opleiding van de zogenaamde COPA’s ofwel Contact Personen
Patiëntenvoorlichting. Dit bleek een groot succes. Veelal gaat het om
93 Albada A., Patiëntenvoorlichting onder de loep;Een inventariserend onderzoek naar de stand van
zaken van patiëntenvoorlichting anno 2002. Onderzoeksrapport Vereniging Patiëntenvoorlichting,
( 2003 )