Die JJ Potgieter Manuskrip - Dog-on-blues studio

Eric Swardt: <strong>Die</strong> <strong>JJ</strong> <strong>Potgieter</strong> <strong>Manuskrip</strong> Bladsy 24 van 148
Milner het van die staanspoor duidelik gemaak dat hy nie van Kruger en die
Boere gehou het nie. <strong>Die</strong> voortdurende getwis oor sake wat hy as onbenullig
beskou het, het hom geïrriteer. Milner het met spesiale aandag pogings
aangewend om die Uitlander kwessie na die voorgrond te bring. ‘n
Kommissie is aangestel onder die voorsitterskap van Schalk Burger, die
President van die Oranje-Vrystaat, om die saak te ondersoek, maar geeneen
van die aanbevelings was geïmplimenteer. Toe ‘n petisie, onderteken deur
21,000 Uitlanders, wat vra vir Britse beskerming, aan die Koningin
oorhandig is, is die saak amptelik na Milner verwys.
Kruger se pogings om die omstandighede van die Uitlanders te verbeter het
enige indruk op Milner gemaak nie. Kruger het steeds daarop aangedring dat
Uitlanders stemreg mag ontvang slegs na vyftien jaar van verblyf. In ‘n
laaste poging om oorlog te voorkom het President Steyn van die Oranje-
Vrystaat ‘n ontmoeting tussen Kruger en Milner gereël. <strong>Die</strong> konferensie was
gedurende Mei 1899 in Bloemfontein gehou. Alhoewel President Steyn vir
Kruger ondersteun het teen Britse inmenging in die interne sake van die
Transvaal, het Steyn sy beste geprobeer om die uitbreek van oorlog te
voorkom. Hy het die inisiatief geneem om vir Milner en Kruger bymekaar te
bring, maar het nie self deelgeneem aan die besprekings nie.
<strong>Die</strong> kwessie van die Uitlanders op die goudvelde was bespreek. Kruger het
sekere kompromieë voorgestel. <strong>Die</strong> belangrikste daarvan was sy aanbod van
volle burgerskap aan Uitlanders met meer as nege jaar verblyf. Hierdie was
reeds ‘n groot verbetering op sy vorige aandrang van vyftien jaar. Milner het
aangedring op onmiddellike stemreg aan alle Uitlanders met meer as vyf jaar
verblyf. Kruger het verder gekomprimeer en ‘n sewe jaar periode voorgestel,
met gedeeltelike verteenwoordiging en onafhanklike arbitrasie vir enige
geskille.
Milner was nie geroer nie. Hy het steeds aangedring op stemreg na vyf jaar.
Kruger was nie bereid om verder in te gee nie en die vergadering is
plotseling geëindig deur Milner. Milner het geweier om in te gee en het
daarna gevra vir Britse inmenging in die Transvaal.
Milner wou na die konferensie in Bloemfontein nie weer met Kruger
korrespondeer nie, tensy aan al sy vereistes voldoen word. Kruger het ‘n
laaste poging aangewend om die saak op te los deur vir arbitrasie te vra. Dit
het al hoe duideliker geword dat Milner slegs belang gestel het om die saak
tot die punt van oorlog te dryf. Hy het begin om magte op die Transvaal se