Die JJ Potgieter Manuskrip - Dog-on-blues studio
Die JJ Potgieter Manuskrip - Dog-on-blues studio
Die JJ Potgieter Manuskrip - Dog-on-blues studio
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Eric Swardt: <str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>JJ</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Potgieter</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Manuskrip</str<strong>on</strong>g> Bladsy 46 van 148<br />
<str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g> heuwels wat Ladysmith omring het, het die dorp kwesbaar gemaak teen<br />
‘n beleg en bombardement vanuit die berge. <str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g> Britte was glad nie<br />
voorbereid op die aanval gewees nie. Daar was kos vir net 2 maande en voer<br />
vir die diere vir slegs een maand. Ook die ammunisie voorraad was glad te<br />
skraps vir ‘n lang uitgerekte aanval.<br />
<str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g> eerste skote op Ladysmith was deur ‘n Boer kan<strong>on</strong> (‘n Creusot 155 mm)<br />
op 2 November 1899 vanaf die Bulwana koppies geskiet. Dit het algemene<br />
paniek en chaos in die dorp gebring, maar min skade was aangerig. <str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g><br />
eent<strong>on</strong>igheid van die hele episode van die beleg was deur ‘n hele paar<br />
komiese dinge <strong>on</strong>derbreek. Bombardement is heeltyd gestop vir etenstyd,<br />
slaaptyd en ook op S<strong>on</strong>dae. <str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g> Boer kan<strong>on</strong> het reeds op die tweede dag van<br />
die bombardement probleme opgelewer. <str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g> Boere het ‘n vlag gehys om ‘n<br />
wapenstilstand aan te vra terwyl hulle die kan<strong>on</strong> uitmekaar gehaal het om te<br />
herstel. <str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g> Britte het eweneens geantwoord deur vuur te staak totdat die<br />
Boere weer gereed was om voort te gaan. Toe die Boere op 12 November<br />
medisyne benodig het, het die Britte tot hul hulp gesnel, met nog ‘n paar<br />
bottels brandewyn vir komplimente. Op Kersdag het die Boere ‘n kan<strong>on</strong> bal<br />
gevuur wat nie <strong>on</strong>tplof het nie. Na nadere <strong>on</strong>dersoek vind die Britte dat dit<br />
gelaai was met Krismispoeding en beste wense.<br />
Op 9 November het die Boere die dorp s<strong>on</strong>der sukses probeer aanval. <str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g><br />
Britse magte, <strong>on</strong>der die bevel van Sir George White, het ‘n paar pogings<br />
aangewend om terug aan te val, maar was byna elke keer verslaan.<br />
Kommandant-generaal Joubert het aan die Britte toestemming gegee om vir<br />
die burgerlikes en die gew<strong>on</strong>des ‘n neutrale kamp by Intombi, ‘n paar myl<br />
suid van die dorp, op te rig. ‘n Daaglikse heen-en-weerdiens per trein het<br />
<strong>on</strong>verhinderd tussen Intombi en Ladysmith geloop.<br />
Soos die beleg voort gesleep het, is die Britte met baie probleme gepla.<br />
Siekte het in die dorp uitgebreek en die kos het op geraak. <str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g> Britte moes<br />
later ook vuur staak toe hulle ammunisie opgeraak het.<br />
<str<strong>on</strong>g>Die</str<strong>on</strong>g> Britte het verwag dat die Boere verder na Durban sou marsjeer. Dit het<br />
egter nooit gebeur nie. Met slegs ‘n paar uits<strong>on</strong>derings het die Boere nooit ‘n<br />
daadwerklike poging aangewend om veel verder as Ladysmith in Natal in te<br />
gaan nie.<br />
Gedurende die uitgerekte beleg het die Britte het hulself vermaak met ‘n<br />
plaaslike koerant:
Change language