Die JJ Potgieter Manuskrip - Dog-on-blues studio

Eric Swardt: <strong>Die</strong> <strong>JJ</strong> <strong>Potgieter</strong> <strong>Manuskrip</strong> Bladsy 50 van 148
tot 30,000 man versterk. Hulle het die Tugelarivier op 17 Januarie
oorgesteek. <strong>Die</strong> Boere het oorwinnings by die Tugelarivier, en later by
Spioenkop en Vaalkrans gehad. Buller se magte het egter die Boere in
getalle oortref en uiteindelik die Boere by Colenso op 17 Februarie 1900
oorwin. <strong>Die</strong> finale bevryding van Ladysmith het op 28 Februarie gekom, 119
dae na die begin van die beleg.
Nadat die Boere by Ladysmith oorwin was, het hulle terug geval tot by
Biggarsberg, tussen Ladysmith en Dundee. Buller is opdrag gegee om in
Ladysmith te wag en kragte te herwin. Nadat die Britse magte hulself weer
herorganiseer het, het hulle die opmars na die Transvaal op 9 Mei hervat.
Teen hierdie tyd was die Boere ook reeds by Kimberley verslaan en die
opmars na Bloemfontein was goed onderweg.
Jacobus <strong>Potgieter</strong> was vir ongeveer 2 maande in die Natal kommando, toe
die vyand met die magtige weermag teen hulle uit beweeg het. Buller het die
7,000 Boere op 14 Mei sonder probleme by Biggarsberg uitoorlê, met slegs
5 gewondes. Generaal Joubert het siek geword en op 27 Mei gesterf. Hy is
deur Generaal Louis Botha opgevolg. <strong>Die</strong> vyand het hulle tot by Laingsnek
terug gedryf. Daar het Generaal Botha loopgrawe op die grens tussen die
Transvaal en Natal laat grawe. Daar het hulle die vyand vir ‘n tyd terug
gehou, maar die vyand het uiteindelik hul posisies omsingel en hulle terug
geforseer. Buller het die Boere sonder meer op 12 Junie omvleuel en voort
gegaan om die spoorlynverbinding tussen Transvaal en Natal te herstel.
In plaas daarvan dat hulle naby die Natalse grens gebly het, het die
kommandante besluit om na die Transvaal terug te trek. Terselfdertyd het
die vyand op ‘n ander vleuel opgemarsjeer na Pretoria. <strong>Die</strong> Vrystaat is op 24
Mei geannekseer, en ‘n paar dae later, op 5 Junie het Pretoria ook in die
hande van die Britse magte geval.
Vanuit Jacobus Johannes <strong>Potgieter</strong> se oogpunt was die inval in Natal maar
bra oninteressant, in vergelyking met die oorlog aan die westerse front. <strong>Die</strong>
veldtog in Natal het min of meer dieselfde patroon as die mislukte beleg van
Kimberley gevolg. Eers het die Boere oorlog verklaar. Toe stroom die Boere
oor die grens in groot getalle en het vinnig gevorder om die dorp te beleër.
<strong>Die</strong> Boere skiet met hul kanonne, sonder om veel skade aan te rig. <strong>Die</strong>
bevrydingskolom daag ‘n ruk later op.