Meervoudig Besproken - Habiforum

Volgens een ambtenaar is de grondprijs in Nederland veel te laag.
“Alleen in Amsterdam is de grondprijs hoog genoeg. Dit moedigt in de rest van Nederland niet aan tot
meervoudig gebruik. Er moet druk vanuit het Rijk komen, zodat er inventiever met de ruimte wordt
omgegaan. Nu is het dweilen met de kraan open”.
Uit onderzoek van Van Vliet (2001) blijkt dat financiën een knelpunt is. Naast de financiële aspecten
noemt Van Vliet (2001) een aantal andere aspecten (zowel de kansen als de knelpunten) die
meervoudig ruimtegebruik in de weg kunnen staan, te weten juridische, procesmatige, sociale en
milieukundige aspecten. Bewoners en grondbezitters noemen met name de sociale aspecten:
“Willen de mensen wel gecombineerde functies?”
“De bedreiging bestaat dat de privacy en oorspronkelijkheid wordt aangetast. Het wordt drukker in het
gebied en de rust verdwijnt”.
Ook wordt er meer algemeen opgemerkt dat een bedreiging van het toepassen van het concept kan
zijn, dat de vorm belangrijker wordt dan de inhoud. Een andere respondent vult deze mening aan.
“Er moet echt meerwaarde zijn. Anders is het alleen maar een probleem extra”.
4.3.1 De bijdrage van meervoudig ruimtegebruik aan ruimtelijke kwaliteit: een discussie
Over de bijdrage van meervoudig ruimtegebruik aan het tot stand komen zijn de meningen verdeeld.
Eén respondent uit Zwolle ziet als kans van meervoudig ruimtegebruik een bijdrage aan de
leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit.
“Als je de stadsrand laat verloederen, valt dit ten prooi en dit gaat ten koste van de landelijkheid en
kwaliteit”.
Een andere belanghebbende uit het Buurtschap Zwolle denkt hier anders over.
“De kwaliteit kan worden aangetast als er door meervoudige ingrepen te veel gebruik wordt gemaakt
van dit gebied ”.
Uit de discussies in de werkateliers ‘meervoudig opdrachtgeverschap’ bleek ook dat er een grote
verdeeldheid was over deze bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit. Een ingenieur ziet een hogere
ruimtelijke kwaliteit als uitgangspunt of zelfs het doel van meervoudig ruimtegebruik. Een
gemeenteambtenaar en een zelfstandig adviseur hebben een gelijksoortige visie.
“Ik droom van een opdracht waarbij meervoudig ruimtegebruik in directe relatie staat met extra ruimtelijke
kwaliteit. Hierdoor wordt meteen het belang van meervoudig gebruik zichtbaar”.
“Tot nu heeft de ruimtelijke ordening in Nederland een matige ruimtelijke kwaliteit opgeleverd. Bij
bijvoorbeeld VINEX wijken had meervoudige oplossingen toegepast moeten worden. Dat had meer
kwaliteit opgeleverd”.
Een provincieambtenaar denkt hier al wat genuanceerder over:
“Meervoudig ruimtegebruik is geen doel op zich, maar is één van de middelen om ruimtelijke kwaliteit
te verbeteren”.
Tijdens het brainstormen over een droomproject werden allerlei creatieve ideeën genoemd. Er werd
volgens een procesadviseur meer gedacht aan bekende referentiebeelden dan aan meervoudigheid.
“Volgens mij gaat de discussie meer in de richting van ruimtelijke kwaliteit, dan in de richting van
meervoudig ruimtegebruik”.
Een procesadviseur omschrijft dit als volgt:
“Je kunt wel alle belangen in beeld brengen, maar dat is geen garantie voor de kwaliteit van
meervoudig ruimtegebruik”.
Uit het onderzoek van Hooimeijer (2001) blijkt dat ruimtelijke kwaliteit bijna altijd positief opgevat wordt,
terwijl meervoudigheid ook negatieve beelden kan oproepen. Dit blijkt ook uit de gevoerde discussies
tijdens het werkatelier ‘meervoudig opdrachtgeverschap’.
46