blackbox-onderzoek veiligheidshuizen webpublicatie nr. 49 - Oapen

1 VEILIGHEIDSHUIS IN HISTORISCH PERSPECTIEF
1.1 Inleiding
De oorsprong van het Veiligheidshuis ligt bij de kantoren Justitie in de Buurt (JIB), die vanaf
1997 in een aantal steden werden opgezet in het kader van het Grote Steden Beleid (GSB) (COT
2008: 11). Het Veiligheidshuis is het vervolg op die kantoren. Er werd begonnen met
experimenten in vier steden met probleemwijken, namelijk Amsterdam, Arnhem, Maastricht
en Rotterdam. Het doel van de JIB’s was het leveren van een effectieve bijdrage aan de
leefbaarheid en veiligheid(-sgevoelens) in woonbuurten. Het uitgangspunt van het JIB-
concept was het snel, doelgericht en in nauwe samenwerking met politie en andere
organisaties aanpakken van de criminaliteits- en veiligheidsproblematiek in een specifieke
wijk of buurt. Het succes van de JIB, namelijk het terugdringen van criminaliteit en overlast,
heeft er toe geleid dat het aantal kantoren sindsdien zeer snel is toegenomen.
Toch was het JIB niet alleen maar rozengeur en maneschijn. De versnippering van de
werkzaamheden en de problemen die dat opleverde voor de afstemming van de activiteiten is
voor de gemeente Tilburg in 2002 aanleiding om de diverse kantoren in één pand onder te
brengen. Hier werd voor het eerst de term Veiligheidshuis gebruikt. Eind 2002 stelt de
gemeenteraad van Tilburg een commissie in die, onder voorzitterschap van prof. dr. Fijnaut,
een analyse moet maken van de sociale veiligheidsproblemen van die stad. In het rapport –
dat in 2003 verscheen – werd ook aandacht besteed aan de manier waarop de aanpak van de
veiligheidsproblematiek kon worden verbreed en verdiept (Fijnaut en Zaat 2003).
Aanbevolen werd het Veiligheidshuis te laten uitgroeien tot hét huis waar de volledige
coördinatie plaatsvindt van de aanpak van jongeren die met politie en justitie in aanraking
komen. De nadruk moet meer komen te liggen op preventie (in plaats van de toenmalige
repressie). Fijnaut sprak in dat verband ook wel van Preventiehuizen (Kamerstukken
2006/07).
Het Veiligheidshuis van Tilburg is te beschouwen als de opmaat voor het ontstaan van
Veiligheidshuizen die op diverse plaatsen in het land zijn opgericht. Het leidt er toe dat in
2007 de regering besloot te streven naar een landelijk dekkend netwerk van
Veiligheidshuizen. Inmiddels zijn op 9 december 2009 de Veiligheidshuizen in Tiel
(Rivierenland), Purmerend (Zaanstreek-Waterland) en Hilversum (Gooi- en Vechtstreek)
geopend. Daarmee is het landelijk dekkend netwerk van in totaal 45 Veiligheidshuizen
gerealiseerd.
In dit hoofdstuk gaan we aan de hand van relevante Kamerstukken nader in op het ontstaan
en de doelstelling van Veiligheidshuizen en wordt stilgestaan bij het reeds genoemde streven