blackbox-onderzoek veiligheidshuizen webpublicatie nr. 49 - Oapen

12
naar een landelijk dekkend netwerk dat aantoont dat de regering gelooft in een grootschalige
opzet van Veiligheidshuizen. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de evaluaties die
hebben plaatsgevonden en de relatie met andere initiatieven die zijn ontwikkeld om overlast
en criminaliteit tegen te gaan, zoals de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) en de Verwijsindex
Risicojongeren (VIR). Daarnaast zal kort worden ingegaan op de kritische opmerkingen die in
de Tweede Kamer zijn gemaakt met betrekking tot de privacyaspecten.
1.2 Veiligheidshuizen in vogelvlucht
Voor zover valt na te gaan wordt het woord ‘Veiligheidshuis’ het eerst genoemd in
Kamerstukken van het vergaderjaar 2001/2002. Het begrip wordt gebruikt in relatie met JIB-
nieuwe stijl of soms, zoals in Tilburg, het JIB-stadkantoor (Kamerstukken 2001/02). Het lijkt
een concretisering van de ketensamenwerking tussen diverse partijen (met name afkomstig
uit justitie en zorg), hetgeen de reden is waarom het Veiligheidshuis soms wordt aangeduid
als ketenunit, ketenkamer of centraal justitieel intake- en afdoeningscentrum. Het
uitgangspunt van een Veiligheidshuis wordt ook wel het “niemand weg zonder overleg-
principe” genoemd (Kamerstukken 2004/05a).
De aanleiding voor een andere aanpak is, naast de forse groei van het aantal JIB-kantoren, dat
de oude JIB-methodiek ter discussie staat. De JIB-methodiek bestond namelijk uit twee
kenmerkende elementen. Enerzijds bestond het uit een geïntegreerde en probleemgerichte
aanpak van verdachten of veroordeelden van criminele feiten en situaties van onveiligheid in
probleemwijken, anderzijds van een verbetering of aanpassing van de procesvoering teneinde
zo efficiënt en effectief mogelijk te reageren op strafbaar (of bijna strafbaar) gedrag
(Kamerstukken 2006/07a). De inzet was vooral repressief. Het JIB-kantoor bestond dan ook
voornamelijk uit medewerkers van het Openbaar Ministerie, terwijl in het nieuwe
Veiligheidshuis meer eenheid zou moeten komen met aandacht voor de hele keten. De focus
op signalering tot en met nazorg, zelfs met aandacht voor het slachtoffer zou beter moeten
bijdragen aan het terugdringen van criminaliteit en overlast. Bij het Veiligheidshuis
Groningen wordt dat genoemd: “van preventie tot repressie met coaching en begeleiding”.
Het idee van een Veiligheidshuis wordt gesteund door het advies Sociale veiligheid
organiseren van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO). “Naar herkenbaarheid
in de publieke ruimte” is het uitgangspunt zodat er voor burgers een zichtbaar en voor het
publiek toegankelijk adequaat reagerend politie- en justitieapparaat is. Dit uitgangspunt is
vormgegeven door de komst van het Veiligheidshuis.
Het Veiligheidshuis zou een voorziening moeten zijn waarbinnen diverse partners in de
veiligheidsketen zoals gemeenten (Bureau Jeugdzorg, leerplichtzaken), (jeugd)reclassering,