Gedrag van automobilisten bij evacuatie van een tunnel

37
Toch doorbrak dit bericht niet de passiviteit van de in rook gehulde kop van de file, wellicht
omdat men zich in de auto beter beschermd. achtte tegen een explosie. dan daarbuiten; wellicht
ook omdat men bang was de rook in te stappen. Het aanzetten van een CD is wellicht te zien als
een psychologischdefensiemechanisme. Canter, DonaId &.Chalk vennelden soortgelijk gedrag
bij brand ingehouwen (1992). Dit schetst het dilemma tussen veiligheid op de korte en de lange
termijn; op de .korte termijn. is blijven· zitten het veiligst; •op de .lange termijn· kan het dodelijk
zijn.
De luidsprekerinstallatie bij de huidige proeven was provisorisch. Achteraan de file waren de
berichten moeilijk te horen, en biJeen lange file helemaal niet. Automobilisten moesten het daar
hebben van het voorbeeld van hun •medeweggebruikers. Zou de speciaal voor de tunnel
ontworpenmstaUatie gebuikt zijn, dan .zouden .(iets) betere resultaten behaald ••zijn.ln •die zin
zijnde huidige proeven (iets) teis pessimistisch.
Zoalsgezegê!liet één van de zeven proeven spontane evacuatie zien .. Enkele· weggebruikers
vooraan de file renden de auto uit en sleepten met hun voorbeeld de rest mee. Kuddegedrag
heeft ook zijn voordelen! Opmerkelijk was in deze proef dat de evacuatie na verloop van tijd
volkomen verzandde; Mensen kwamen •uit het middenkanaal. terug, en. gingen in en rond de
vluchtde~l.lhangen,anderen sloten zich daar bij aan. Ook •op de rijbaan ontstonden grQepjes.
Het waseeáorii5ntatiegedrag,· "kijken water· gebeurt". Een onveilige. situatie want een. explosie
of plotseling escalerende brand zou zeker slachtoffers maken .. De oorzaak van dit gedrag is
gebrek aan richtlijnen. De aanwijzingen in het middenkanaal waren blijkbaar niet duidelijk en
de ."operator' .deed geen omroepberichten. Men is nieuwsgierig .over het verloop van het
incidenten bezorgd over de eigen auto, engaat dus eens kijken.
In tegenstelling tot de studie met individuen evacueerde hier niemand over de rijbaan. Iedereen
ging door de vluchtdeuren. Hielp bekendheid met de vluchtdeuren hierbij? Dat is moeilijk te
zeggen, Deinstructie "tunnel verlaten viade. vluchtdeuren" had .geen ••betere resultaten. dan· de
korte instructie "tunnel verlaten", maar deze instructies werden gegeven op het moment dat de
tunnel (bijna) verlaten was. Omdat iedereen door de vluchtdeuren ging is de conclusie dat de
bekendheid met devluchtdeuren voldoende. is Voor evacueren de .groepen. Het voorbeeld van
anderen die door de vluchtdeuren gaan trekt de rest wel mee.
Eveneens in tegenstelling tot de studie met individuen ging niemand te voet langs de ramp heen.
Dat gebeurde alleen in één van de twee proeven waarbij men van tevoren wist van.devrachtauto
en waarbiJ men .zieh-de rook .maar. mest.inbeelden. Was ..menonvoorbereiden.rookte. de
vrachtautoec:ht, daa liep niemand er meer langs. Welwasereenpoging.om per auto voorbij de
ramp te komen, een gedrag dat ook uit echte rampen. bekend is.
Telefoneren ..werd ook .nu gedaan, zij het •..door veel minder deelnemers dan bij •Studie. 2,
individuen. Wie een ander zag bellen zal dat zelf wat minder gauw doen. Blijft overeind dat
bellende evacuatie vertraagt en detunneloperator· zal belasten.
Niet alleen telefoneren maar ook teruggaan naar de auto werkt vertragend. Weliswaar gaan
slechts enkelen terug naar de auto maar ze gaan tegen de stroom in en hinderen anderen, en