regelingen in het buitenland met betrekking tot de markt voor ...

gebruik wordt gemaakt van huishoudelijke hulp als in Nederland, kom je voor België met
zo’n tien miljoen inwoners dan ongeveer uit op een totale markt van 10/16 x € 1,4 miljard
= 875 miljoen. Dat betekent dat de PWA-vouchers ongeveer vijf procent van de markt
voor persoonlijke dienstenverlening in België uitmaken. Opgemerkt moet worden dat dit
percentage eigenlijk nog iets kleiner is, omdat het bij de vouchers niet alleen om
huishoudelijke hulp gaat, maar ook om andere diensten 15 .
Dumont (1997) 16 heeft in zijn evaluatie gevonden dat 44 procent van de klussen die zijn
uitgevoerd in het kader van de PWA-regeling, in het verleden in het informele circuit
plaatsvonden. 84 procent van de gebruikers van PWA-diensten gaven aan dat ze blij
waren dat ze geen gebruik hoefden te maken van diensten op de zwarte markt. In de zin
van omzetten van zwart naar wit heeft de regeling dus in ieder geval een bruto-effect
gehad van 44 procent gehad. Een klein deel van de verschuiving van zwart naar wit,
wordt veroorzaakt door een autonoom effect. Het andere deel is een netto-effect. Van
deze effecten zijn geen schattingen bekend. Kanttekening die Dumont hierbij maakt is dat
dit resultaat wellicht positief beïnvloed is door de wenselijkheid van het antwoord.
Punten van kritiek op de regeling zijn als volgt 17 :
− PWA-werknemers kunnen gemakkelijk bijverdienen door een deel van het werk in
ruil voor vouchers te doen, en het andere deel voor contant geld in het informele
circuit. De PWA’s spelen dan ongewild ook een rol in het bij elkaar brengen van
vraag naar en aanbod van informele arbeid, hoewel De Sutter (2000) ook aangeeft
dat er in het algemeen veel problemen zijn met het afstemmen van vraag en
aanbod 18 . Uit een enquête bij Unizo (een PWA) blijkt dat 45 procent van de Unizo-
PWA-vertegenwoordigers melding maakt van misbruik. Voor 27 procent stelt men
dat de werklozen in het zwart bijklussen naast het maximum aantal te presteren
uren 19 .
− Hoewel de PWA-regeling ervoor bedoeld was om langdurig werklozen op de
arbeidsmarkt te laten terugkeren, is in de praktijk gebleken dat velen van hen jaren
aan de regeling bleven deelnemen en dus niet uit de uitkeringssituatie kwamen. Om
deze reden heeft de Belgische overheid eind 2003 besloten meer nadruk te gaan
leggen op een andere regeling, namelijk de dienstencheques (zie hoofdstuk 3).De
dienstencheque is in zoverre anders van opzet dat werknemers in het stelsel van de
dienstencheque een volwaardig werknemersstatuut krijgen, hetgeen betekent dat ze
de uitkeringssituatie verlaten.
15 De cijfers voor Nederland hebben alleen betrekking op huishoudelijke hulp.
16
R. Dumont, Het PWA: analyse van de regelgeving en eerste praktijkervaringen, T.S.R,. 1997,
546.
17 Zie ook: Piet Renooy, Staffan Ivarsson, Olga van der Wusten-Gritsai en Emco Meijer, o.c.,
European Commission, Directorate-General for Employment and Social Affairs, May 2004.
18 Tom de Sutter (2000), o.c., HIVA, Leuven.
19 A. Vanderstappen, NCMW-evaluatie: werking PWA, 8.
S299001rap 8