NL.Trendwatch: gebruikersmarkt uitgaansdrugs in ... - Bonger Instituut

die weer andere vrienden kennen. Ook dealers zijn meer de boer opgegaan in hun zoektocht
naar betrouwbare ecstasy of iets wat daarop lijkt.
Een derde ontwikkeling die hier naar alle waarschijnlijkheid voor een deel mee samenhangt,
is de gestage verspreiding van GHB in Nederland. Deze markt is door de (tijdelijke) ecstasy‐
droogte versneld gegroeid en laat ook een toename van incidenten zien. GHB is daarom ook
weer in het nieuws. Praktisch alle media hebben er in de afgelopen twee jaar met reportages
over handel en gebruik aandacht aan besteed. Deze keer niet als ‘rape drug’, maar vooral als
een middel waarvan het gebruik zich op termijn kan ontwikkelen tot een verslaving. Uit ver‐
schillende regio’s komen signalen van GHB gebruikers die zich aanmelden bij de verslavings‐
zorg. Opvallend is dat er in sommige regio’s (o.a. Brabant) tientallen aanmeldingen zijn, ter‐
wijl elders in het land (o.a. Amsterdam) slechts een handvol gebruikers om hulp vraagt.
Tevens blijkt het aantal behandelingen na het gebruik van GHB op de Spoedeisende hulpaf‐
delingen (SEH) van ziekenhuizen in de periode 2003‐2008 significant toegenomen.
Trends in een cultureel‐maatschappelijke context
In Trendwatch bekijken we de drugs‐ en gebruikersmarkt vanuit het perspectief van de so‐
ciale epidemiologie en de culturele criminologie. Wat is de reikwijdte van een dalende ge‐
bruiksfrequentie van middelen en welke verklaringen zijn hiervoor te geven? Zegt het iets
over nieuwe generaties of worden andere middelen (weer) populair? En zo ja, welke dan?
Zijn nieuwe muziekstromingen van invloed op drugsgebruik en wat gebeurt er als de econo‐
mische crisis aanhoudt? Zal er dan meer middelengebruik plaatsvinden of juist minder, om‐
dat het geld ontbreekt of er gewoon niks te vieren valt als je werkloos bent?
Met dergelijke achterliggende vragen analyseren we de verhalen van panelleden die vertel‐
len over leefstijlen en gedrag van gebruikers binnen verschillende segmenten van het uit‐
gaansleven. We beschrijven uiteenlopende netwerken in steden en op het platteland; van
house tot hiphop en alles wat zich meer in uitgaansniches afspeelt. Homogeniteit roept weer
de drang op naar heterogeniteit. Vanuit een trendperspectief is het boeiend om te zien hoe
in onze laatmoderne samenleving smaakculturen gedifferentieerd zijn naar leeftijd, inko‐
men, opleiding, muziekkeuzes, settings, etc.
Als we dus kijken naar de ontwikkeling van het gebruik van genotmiddelen bij scholieren, de
algemene bevolking of uitgaande jongeren – in veel trendstudies uitgedrukt in cijfers (preva‐
lentie, incidentie) – dan geeft kwantitatief onderzoek het algemene verloop van een ontwik‐
kelingslijn aan, die verleden en heden verbindt en idealiter zicht geeft op de te verwachten
ontwikkelingen in de nabije toekomst. De cijfers zeggen veel over de omvang, maar minder
over de aard van het gebruik, laat staan over de betekenis die gebruikers aan middelen toe‐
kennen. Juist die betekenisgeving is van belang voor het begrijpen van trends. In kwalitatief
onderzoek zijn trends veel minder gemakkelijk in nauwkeurige cijfers uit te drukken. Tegen‐
11