NL.Trendwatch: gebruikersmarkt uitgaansdrugs in ... - Bonger Instituut

Het gebruik van hard‐ en softdrugs is in Nederland niet strafbaar; bezit, handel, verkoop en
productie zijn dat wel. In het verlengde van de Opiumwet van 1976 heeft het OM richtlijnen
opgesteld voor opsporing en vervolging. Grootschalige handel en productie van harddrugs
hebben de hoogste prioriteit. Overtredingen worden zwaarder bestraft als er harddrugs in
het geding zijn dan wanneer het om softdrugs gaat. Bezit van drugs voor de handel wordt
zwaarder beoordeeld dan bezit voor eigen gebruik. In Nederland wordt het gebruik en bezit
van een gebruikershoeveelheid softdrugs getolereerd. Dit komt voort uit het gedoogbeleid
(opportuniteitsbeginsel), waarbij drugsbezit voor eigen gebruik niet, maar handel in verdo‐
vende middelen wel wordt vervolgd. 25 Opsporing en vervolging van het bezit van harddrugs
voor eigen gebruik hebben een lage prioriteit. In het algemeen gaat het bij 0.5 gram hard‐
drugs (cocaïne, amfetamine, etc.) of 1‐5 ecstasy pillen, ten hoogste 5 gram softdrugs en min‐
der dan 5 ml GHB. Wordt bij aanhouding minder aangetroffen, dan volgt een sepot met af‐
stand met als motivatie ‘gering feit’. 26 Wordt er een overschrijding geconstateerd van de
zojuist genoemde hoeveelheden, dan is er kans op een boete of dagvaarding met mogelijk
een taakstraf als gevolg.
In de periode 1992‐1999 konden onder het bewind van het Paarse kabinet in clubs en op
dance events ecstasypillen worden getest. De gedachte hierachter was dat het controleren
op kwaliteit tot risicoreductie leidt bij de gebruikers en effectiever is dan het louter verbie‐
den en onderdrukken ervan. 27 In de notitie ‘Stadhuis en House’ uit 1995 geeft minister
d’Ancona van VWS handreikingen voor beleid aan gemeenten die met grootschalige mani‐
festaties en uitgaansdrugs worden geconfronteerd. Er is een besef dat evenementen waar
grote groepen mensen op afkomen risico’s met zich meebrengen op het terrein van de
openbare orde, veiligheid en volksgezondheid. Drank‐ en druggebruik op housefeesten ver‐
groten de risico’s. De notitie stelt expliciet dat het verbieden van grootschalige dancefeesten
geen optie is en bovendien ongewenst, tenzij er sprake is van onaanvaardbare risico’s. “Met
verbieden wordt een belangrijk onderdeel van de jeugdcultuur ontkend. Verder dreigt dan
het ontstaan van een illegaal circuit, waarop de overheid vanwege de onzichtbaarheid geen
greep meer heeft”. 28 Met betrekking tot het drugsvraagstuk acht de notitie het wenselijk dat
klein bezit van ecstasy tegemoet wordt getreden als ware ecstasy een softdrug (lijst 2 Opi‐
umwet), teneinde criminalisering van gebruikers zoveel mogelijk te voorkomen.
25 Smit (2003:181).
26 De bevoegdheid van de politie of officier van justitie om de zaak niet voor de rechter te brengen, maar te
laten rusten. Onduidelijk is echter welke status een sepot heeft, aangezien er wel een aantekening wordt
gemaakt.
27 Benschop et al. (2002).
28 VWS (1995:7).
49