NL.Trendwatch: gebruikersmarkt uitgaansdrugs in ... - Bonger Instituut

illegaal zijn: “Als we het zien, pakken we je. Zero wil immers zeggen: nul. Er wordt dus niets
getolereerd.” Maar omdat de regio Haaglanden, net als regio Rotterdam en Groningen, geen
honden inzet op dancefeesten, is er feitelijk weinig veranderd vergeleken met vóór het zero‐
tolerancebeleid. De organisatoren blijven primair verantwoordelijk voor de gang van zaken
op het festivalterrein en de politie, brandweer en GGD voor de randverschijnselen rond het
festival. 47 Dit beeld wordt bevestigd tijdens ons veldwerk op een Rotterdams hardcorefeest
(april 2009), waar de politie weliswaar op afstand in de politiebusjes aanwezig zijn, maar zich
niet al te zichtbaar en rechtstreeks met het feest wil bemoeien. Op grond van onze bevin‐
dingen spreken we hier eerder van een ‘softe’ en passieve zerotolerance benadering, terwijl
er in Amsterdam vanaf 2006, en de jaren erna ook in Eindhoven en Arnhem, juist sprake lijkt
te zijn van een ‘harde’ (pro)actieve zerotolerance aanpak. In de harde aanpak speurt de poli‐
tie naar bezoekers met handelshoeveelheden en verkondigt ten overstaan van de feestgan‐
gers dat drugsbezit en openlijk gebruik niet zal worden getolereerd. Uit monde van de Arn‐
hemse hulpofficier van justitie tekenen we op dat bezoekers van dance evenementen beslist
niet als criminelen worden gezien, maar dat louter de excessen eruit gehaald worden: “De
politie geeft door haar zichtbare aanwezigheid een duidelijk signaal naar organisatoren en
het publiek dat openlijk gebruik niet zal worden getolereerd”. In de praktijk blijkt dat de
reikwijdte en aanpak niet eenduidig is en kan variëren van agenten in burger op de dans‐
vloer tot de inzet van drugshonden, het optuigen van ‘wasstraten’ of alles tezamen.
Tijdens onze gesprekken op het feest in Arnhem met agenten in burger, de hulpofficier, le‐
den van de hondenbrigade en de coördinator wordt ons meermaals verzekerd dat bezoekers
beslist geen criminelen zijn maar gewoon een leuke dag willen hebben. Het publiek bij een
risicowedstrijd is veel vervelender. Toch vangen we tijdens de briefing geluiden op in de
trant van ‘pak ze’, ‘zerotolerance’ en ‘rotzooi’ of ‘troep’ als het over drugs gaat. Sommige
agenten verstaan onder rotzooi geen drugs, maar slechte en gevaarlijke pillen, waartegen
gebruikers beschermd moeten worden (voorzorgsmaatregel). De politie spreekt in dit ver‐
band soms over ‘beheersbaarheid’ van de drugsproblematiek. De politie ziet het ook altijd
als winst wanneer ze pillen weet te onderscheppen voor aanvang van een feest. 48 Opvallend
is dat de politie zich met het argument van voorkómen van mogelijke gezondheidsschade
(“Het is ook voor hun eigen veiligheid”) zich actiever is gaan bewegen op het terrein dat his‐
torisch gezien aan volksgezondheid toebehoort.
De Arnhemse politie gaat na aanhouding van een verdachte als volgt te werk. De verdachte
wordt ter plekke voor de hulpofficier geleid, die in eerste instantie vraagt of het klopt (vol‐
gens aromatische detectie van hond) of de verdachte drugs bij zich heeft. De meeste ver‐
dachten ontkennen dit niet en zeggen veelal dat zij wat cannabis, wiet, hasj, of een voorge‐
draaide joint bij zich hebben. Uit observatie blijkt dat het meestal om kleine zakjes wiet gaat.
47 Schaap et al. (2009).
48 We hebben niet goed kunnen constateren of de aangetroffen ecstasypillen werden getest op kwaliteit en
54
zuiverheid. De politie maakt soms wel gebruik van een ‘kleurproef’ als indicatie voor het type drug.