NL.Trendwatch: gebruikersmarkt uitgaansdrugs in ... - Bonger Instituut

09 AMFETAMINE
“Jeugd aan de speed”, kopte de Telegraaf in vette letters op 11 januari 2008. De redactie
vond het massale gebruik dermate zorgwekkend dat het bericht prominent op de voorpagi‐
na stond. Het gebruik van ‘boerencoke’ was namelijk verdrievoudigd, althans het aantal
hulpvragen van problematische gebruikers in de afgelopen vijf jaar. De Stichting Informatie
Voorziening Zorg (SIVZ) die haar cijfers bekend maakte, wilde voor de verandering eens een
‘klein’ middel onder de aandacht brengen. De Telegraaf maakte er meteen maar een olifant
van. Speed zou de partydrug ecstasy zelfs op korte termijn gaan vervangen.
Of het daadwerkelijk zo’n vaart zal lopen, bekijken we in dit hoofdstuk. In de voorgaande
edities van Trendwatch bleek het amfetaminegebruik over het geheel genomen beduidend
lager dan dat van cocaïne en ecstasy. Het middel was vooral populair binnen alternatieve
milieus in studentensteden en in alternatieve danceniches, variërend van techno bij hoger
opgeleiden tot hardcore bij doorgaans lager opgeleide plattelandsjongeren. Vooral in de
laatstgenoemde groepen maakte amfetamine halverwege de jaren nul weer een comeback. 1
Vooral stadse stappers praten met enig dedain over amfetamine, in tegenstelling tot cocaï‐
ne, waarvan het gebruik van meer smaak zou getuigen en minder nadelige bijwerkingen zou
hebben. Onder cokeliefhebbers heeft speed in Gelderland daarom ook wel de naam van
‘armoedecoke’ of ‘studentenpep’. 2
Product: prijs, kwaliteit, verkrijgbaarheid en imago
Amfetamine of speed heeft in Nederlandse regio’s allerlei bijnamen als: snelle, snelheid,
bolle, pep, nos, spd, puntje, balluk, snuifje, koffie, Speedy Gonzales en – in het zuiden van
het land – schnatz, sjnoef en spêd. Het stimulerende middel is ooit op de markt gebracht
tegen o.a. neusverkoudheid en als vermageringsmiddel. 3 Het effect van amfetamine is na
korte tijd al merkbaar, waarbij de sterke prikkeling in de neus een voorbode is van de ener‐
giegolf die komen gaat. Amfetamine wordt meestal gesnoven en/of geslikt. Spuiten van am‐
fetamine – vroeger vooral in het straatmilieu – komt in Nederland weinig meer voor.
1
In Trendwatch 2006‐2007 zien we dat amfetamine in rurale gebieden populairder is dan in stedelijke ge‐
bieden, dit in tegenstelling tot wat uit landelijk bevolkingsonderzoek (NPO) naar voren komt. In het zuiden
van het land was het gebruik hoger dan elders en nam het gebruik vooral bij de dorpsjeugd toe en bleef
het niet langer beperkt tot het weekend en party’s.
2
De Jong et al. (2009).
3 Rasmussen (2008); Iversen (2009).
123