HERBESTEMMING VAN RELIGIEUS ERFGOED Maastricht ... - WTA

weinig cultuurhistorische redengeving, waardoor deze status met regelmaat oneigenlijk
gebruikt wordt voor gemeentepolitieke belangen, Fig. 2.
Figuur 2: AGORA-website voor behoud van Sacramentskerk
Door maatschappelijke belangengroepen wordt hier handig op ingespeeld. Onverbloemd
wordt inmiddels gepropageerd dat een gemeentelijke monumentaanwijzing, de boekwaarde
van een kerkgebouw dermate negatief beïnvloedt, dat daarmee een herbestemming
exploitabel wordt. Een “boekhoudkundig” en daarmee oneigenlijk gebruik van de
monumentenwet. In Amsterdam, waar de toekomst van een aantal een kerkgebouwen aan
een soort volksreferendum wordt onderworpen, is de neiging de bewijslast om te keren: de
kerkgenootschappen moeten onder dreiging van een monumentaanwijzing, aan tonen dat
een herbestemming onhaalbaar is. In Amstelveen zijn recentelijk 7 kerken voorgedragen als
gemeentelijk monument onder het motto “baat het niet, het schaadt (de gemeente
Amstelveen), ook niet”. Dit, terwijl de grip van de gemeentelijke overheid op kerkelijk
onroerend goed al sterk bepaald wordt door de wet op het bestemmingsplan en de wet
voorkeursrecht gemeenten.
Het moge duidelijk zijn dat dit volstrekt conflicteert met de kerkelijke belangen van afstoten,
achterstanden wegwerken, revitalisatie en restauratie.
Bij gemeentelijke monumentenaanwijzingen dreigt een wildgroei te ontstaan.
Waren er in 1980 nog 8000 gemeentelijke monumenten, anno 2006 zijn dat er inmiddels
40.000. Wat kerkgebouwen betreft komt het er in de praktijk op neer dat al bij de eerste start
van een discussie over kerkelijk vastgoedbeleid, de volgende ochtend een
monumentaanwijzing op de deurmat valt en met de middagpost de vestiging van het
voorkeursrecht gemeente. Indien het voorkeursrecht niet wordt geconsumeerd, kan de
lokale overheid de feitelijke herbestemming afdwingen en daarmee de economische
- 5 -