Visie op de politiefunctie - Gemeente Schiedam

mnopqrst
m motto:
waakzaam en dienstbaar
˜
niveau belast met toezicht en bestuurlijke handhaving van ordeningswetgeving
(bijvoorbeeld bouw- en woningtoezicht, milieudienst, sociale dienst). Zij beschikken
over specifieke bevoegdheden, zoals het kunnen doen van bestuurlijke onderzoeken
of het opleggen van bestuurlijke boetes. Sommige van deze toezichthouders zijn
ook aangesteld als buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA). Deze bestuurlijke
toezichthouders opereren in gemeenten onder verantwoordelijkheid van diverse
wethouders, waarover de lokale gezagsdriehoek (burgemeester, officier van justitie,
korpschef) veelal geen zeggenschap heeft 53.
Op landelijk niveau gaat het om de bijzondere opsporingsdiensten (BOD’n), te weten
de Algemene Inspectiedienst (AID - Landbouw), de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst
(FIOD/ECD - Financiën en Economische Zaken), de Sociale inlichtingen-
en opsporingsdienst (SIOD – Sociale Zaken) en de VROM Inlichtingen- en Opsporingsdienst
(VROM-IOD). De huidige vier bijzondere opsporingsdiensten zijn het resultaat
van fusies van 21 BOD’n ressorterend onder zeven departementen 54 . Daartoe
waren al eerder de bevoegdheden van de bij deze diensten werkzame buitengewone
opsporingsambtenaren (BOA’s) gelijkgetrokken 55 . In EU-verband wordt (subsidie)fraude
bestreden door de European Anti-Fraude Organisation (OLAF).
Het bestaansrecht van de BOD’n wordt ontleend aan de ‘ketenverantwoordelijkheid’
van ministers op bepaalde beleidsterreinen: bewindslieden zijn politiek verantwoordelijk
voor het gehele sectorale beleid, van regelgeving tot en met de strafrechtelijke
handhaving. Daarnaast speelt de complexiteit van de wetgeving en de
daarvoor benodigde expertise een rol. De 10 pt’n opereren traditioneel vanuit een
andere systematiek dan de reguliere politie: dicht op het betreffende beleidsveld en
onder verantwoordelijkheid van één vakminister. In de achterliggende jaren hebben
de BOD’n zich in toenemende mate begeven op een terrein dat van oudsher
vooral door de reguliere politie werd bestreken: dat van de georganiseerde misdaad.
Soms vanuit een andere benadering, zo heeft de FIOD vooral belangstelling voor
georganiseerde misdaad die leidt tot grote financiële nadelen voor de staat. Dit
werpt vragen op. Enerzijds over domein- en taakafbakening tussen BOD’n en reguliere
politie en de daarbij te hanteren criteria. Anderzijds over hoe de samenwerking
tussen beide is vorm te geven. Om deze reden is halverwege de jaren tachtig al
een discussie gevoerd over de vraag of de bijzondere opsporingsdiensten geheel of
gedeeltelijk moesten worden geïntegreerd met de nieuw te vormen regionale politiekorpsen
of het KLPD 56 . De uitkomst was destijds: handhaving van de status quo,
52