JG 19 nr 4 - Reynaertgenootschap

More documents

Recommendations

Info

Cuwaert en de honden bij Kriekeputte 364 Een andere merkwaardige passage in de Reynaert is de getuigenis van Cuwaert over de locatie van Kriekeputte, waar hij meer dan vriendschappelijke relaties had met twee honden: Reynout, een jachthond, en de dichtende hond Rijn. Nu doet zich het probleem voor dat ik geen tot weinig teksten aantrof over homoseksuele gerichtheid van honden die de dubbelzinnige passage kunnen verklaren. Wel is bekend dat de hond vaak symbool is voor ongebreidelde seksualiteit. In het Oude Testament wordt het hoerenloon met hondenloon vergeleken (Deuteronomium 23: 18), wat op een vroege verwijzing naar ontucht verwijst waarbij de negatieve connotatie van de hond een rol speelt. Ook bij de Romeinen wordt de hond geassocieerd met seksuele uitspattingen. We zagen al dat alles wat met jagen te maken heeft in de middeleeuwen een dubbelzinnige betekenis kan hebben. Een mooi voorbeeld is de Trojaanse prins Ganymedes op wie Jupiter verliefd wordt. De legende wil dat Ganymedes op jacht was met een jachthond op de berg Ida en dat hij door Jupiter, die zich in een adelaar had veranderd, geschaakt werd om hem als opperschenker (en meer dan dat) te dienen (Boswell 1980: 253 en afbeelding 4 na pagina 202; d’Hane-Scheltema 2003: 250-251). Ganymedes op jacht (op zoek naar een homoseksuele partner) met zijn jachthond (verwijzing naar de jacht = cruising) werd zelf de prooi (homoseksuele partner) van Jupiter (afb. 2). afb. 2 Tiecelijn, 19, 2006
365 Een andere nog meer intrigerende combinatie van de haas en een jachthond trof ik aan in The Book of Kells (Dublin, cd-rom 2004). Op folium 48 recto staat tussen de tekst een drôlerie ingetekend. Het betreft een hazewindhond die met zeer veel belangstelling het achterwerk van een angstig omkijkende haas (of konijn) aanraakt met zijn linkervoorpoot (afb. 3). De drôlerie staat in de buurt van Matteüs 7: 1-6, waarin Christus predikt over het oordelen over anderen (The Book of Kells, folium 47 verso): ‘Nolite iudicare, ut non iudicemini’ (‘Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordt’). In deze verzen heeft Christus het ook over het niet weggeven van het heilige aan de honden en het niet werpen van parels voor de zwijnen. Een hoogst merkwaardige context. Rynne vermoedt, gezien de aanhalingstekens die zij plaatst bij de bespreking van de op een haas jagende hazewindhond (‘the dog ‘chasing’ the hare’), ook een dubbelzinnigheid in deze afbeelding (Rynne 1994: 317). Jammer genoeg gaat zij verder niet in op deze dubbelzinnigheid. Rynne merkt over de betekenis van de drôleries op dat het vaak persoonlijke grappen zijn onder collega’s. Zij waarschuwt enerzijds dat wij, met deze wetenschap in het achterhoofd, niet te snel naar een betekenis moeten zoeken. (Rynne 1994: 311). Henry heeft vier belangrijke illustratoren in The Book of Kells geïdentificeerd. Eén daarvan is de ‘Animal Painter’. Deze tekenaar van de dieren beschouwt zij als de meest humoristische van de vier (Henry 1967: 73-77). Sommige onderzoekers menen dat er geen enkel verband is tussen de drôleries en de tekst. Andere zien wel degelijk verbanden. Op folium 67 recto bijvoorbeeld staan een haan en twee kippen afgebeeld in de tekst die gaat over de gelijkenis van de zaaier waarbij een deel van het zaad langs de weg valt dat door vogels opgegeten wordt (Matteüs 13: 1-9). Kunnen wij deze afbeelding van de Animal Painter ruim 1200 jaar later nog wel op zijn waarde beoordelen? Is dit een verwijzing van de tekenaar naar geroddel en achterklap in zijn omgeving over zijn homoseksuali- afb. 3 Tiecelijn, 19, 2006
Page 1 and 2: Mijn naam is haas Cuwaert de haas s
Page 3 and 4: ■ Paul Verhuyck De bever en de ha
Page 5 and 6: 349 jager te tonen dat hij geen tee
Page 7 and 8: 351 haas en de vos, nummer 158 uit
Page 9 and 10: 353 Onder de vele beschuldigingen i
Page 11 and 12: 355 anaal-genitaal seksueel verkeer
Page 13 and 14: 357 vijandigheid ten aanzien van so
Page 15 and 16: 359 Ganymedes is in de late Romeins
Page 17 and 18: 361 In de Physiologus (ook in Alexa
Page 19: 363 gebruik maken van signaalwoorde
Page 23 and 24: sueel te duiden. Zijn conclusie pas
Page 25 and 26: Hellinga, W.Gs, Het laatste woord i
Page 27 and 28: Goethe en Allart van Everdingen 371
Page 29 and 30: 373 ste afdrukken in omloop waren,
Page 31 and 32: afb. 2 2 Op de volgende prent (afb.
Page 33 and 34: afb. 4 Overschaduwd door een massie
Page 35 and 36: afb. 6 6 Bellyn is aangekomen aan h
Page 37 and 38: 381 Bekijken we de prent (afb. 7) b
Page 39 and 40: 383 Maar er is meer. In 1836 versch
Page 41 and 42: ig analyseren, komen we tot de conc
Page 43 and 44: Gedrukte bronnen 387 W.N.Th.M.B. Gi
Page 45 and 46: niet macaberder en toch straalt dat
Page 47 and 48: 391 (Ilja Leonard Pfeijffer, In de
Page 49 and 50: Hazen 1 Hazenspiegel de hazen zijn
Page 51 and 52: De sneeuwhaas 395 Zij schoten op de
Page 53 and 54: De vader de zoon De jager is dood.
Page 55 and 56: en stapte bedaard op de fiets. Enke
Page 57 and 58: gedichten plaatst Beurskens het fat
Page 59 and 60: Hazendrift Gestold zal dit geweld d
Page 61 and 62: De hazen Each outcry of the hunted
Page 63 and 64: afb. 3 maar als Coppe en Cuwaert ev
Page 65 and 66: ■ Yvan de Maesschalck Emma Crebol
Page 67 and 68: ■ Paul van Keymeulen 411 Hélinan
Page 69 and 70: 5 Dood, jij die ons strikt in jouw
Page 71 and 72:
17 Ay Dood, die in de cel kunt slui
Page 73 and 74:
29 Wat waard is schoonheid, wat ver
Page 75 and 76:
41 O Dood, jij tart en voert een kr
Page 77 and 78:
Bespreking 421 De biografische kenn
Page 79 and 80:
423 Steunabonnee 2006 _____________
Page 81:
Jaargang 19 nummer 4 345 Rik van Da
show all

JG 19 nr 4 - Reynaertgenootschap

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?