Nieuwsbrief 25 Stichting Doorgang - SPKS - Nfk

I NGEZONDEN EN VERDER A LGEMEEN N IEUWS
SUCCES IN BEHANDELING KANKER HEEFT KEERZIJDE
VERBETERINGEN IN DE MOGELIJKHEDEN OM KANKER TE BEHANDELEN
HEBBEN GELEID TOT MEER GENEZING EN/OF EEN LANGERE OVERLEVING.
ZONDER TE WILLEN AFDINGEN AAN DEZE SUCCESSEN, VROEG WINETTE
VAN DER GRAAF IN HAAR ORATIE ALS HOOGLERAAR TRANSLATIONELE
MEDISCHE ONCOLOGIE VORIGE WEEK AANDACHT VOOR DE KEERZIJDE VAN
DIE VOORUITGANG.DE LATE EFFECTEN VAN EEN SUCCESVOLLE BEHANDE-
LING VAN KANKER, EN DE (VAAK WANKELE) BALANS TUSSEN LEVENSVER-
LENGING EN KWALITEIT VAN LEVEN ALS KANKER NIET TE GENEZEN IS.
Als voorbeeld van de recente vooruitgang
in de behandeling van kanker
noemt Van der Graaf het middel
imatinib, bekend onder de merknaam
Glivec.
“Patiënten met een bepaalde vorm en
stadium van kanker, GIST geheten,
hebben door de komst van dit middel
een veel langere levensverwachting
dan voor de komst van dit mid-
‘UITSTEL VAN OVERLIJDEN
IS NIET LOUTER EEN BRON
VAN ONEINDIGE VREUGDE’
Marten Doper
del in 2000. Ik heb een patiënt onder
controle die inmiddels al zeven jaar
lang leeft mede dankzij dit medicijn.”
Toch gaat het Van der Graaf te ver
om te stellen dat, zoals in veel enthousiaste
verhalen over nieuwe middelen
te beluisteren valt, dankzij dergelijke
behandelingen kanker zoetjes
aan een ‘chronische ziekte’ wordt.
“Ik vind de winst die we behalen nog
veel te gering om te spreken van kanker
als een chronische ziekte. In de
beleving van mensen is een chronische
ziekte niet een aandoening
waaraan je binnen twee tot tien jaar
overlijdt. En dat is toch nog de realiteit
bij de meeste uitgezaaide vormen
van kanker. In feite is er bij veel patiënten
sprake van een opgerekte palliatieve
fase van de ziekte. Patiënten
geven in gesprekken ook aan er zo tegenaan
te kijken. Ze balanceren tus-
stichting DOORGANG | NIEUWSBRIEF NOVEMBER 2008 | pagina 35
sen hoop en vrees. ‘Hoop’ dat de medicijnen
werken, ‘vrees’ dat dit binnenkort
niet meer het geval is en de
dood alsnog toeslaat.”
In haar oratie vroeg Van der Graaf
aandacht voor die keerzijde van de
mogelijkheden tot levensverlenging.
“Uitstel van overlijden is niet louter
een bron van oneindige vreugde”,
weet zij op grond van haar praktijkervaring.
“Het brengt nieuwe problemen
en dus nieuwe uitdagingen met
zich mee. Ik denk dat er nog veel te
verbeteren valt in de begeleiding van
deze patiënten. Nu gebeurt het vaak
dat de patiënt lange tijd onder behandeling
is van de specialist en dat
hij pas in de laatste maanden van het
leven - als hij of zij ‘uitbehandeld’ is -
weer bij de huisarts terecht komt. Ik
vind dat de huisarts al in een vroeg
stadium bij de palliatieve behandeling
betrokken moet worden.
De ziekte en de behandeling daarvan
hebben een enorme invloed op het
leven van de patiënt en diens omgeving,
met name het gezin. Er duiken
tal van praktische, lichamelijke en
emotionele problemen op. De huisarts
is vaak beter in staat hierop in te
spelen en hulp te bieden dan de medisch
oncoloog. Maar dan moet de
huisarts wel van begin af aan op de
hoogte zijn van wat de behandeling
inhoudt en welke gevolgen de behandeling
voor de patiënt en diens omgeving
heeft. Want het gaat er uiteindelijk
niet alleen om het leven van de
patiënt te verlengen, maar ook te zorgen
dat die extra tijd voldoende kwaliteit
heeft. Als specialisten hebben we
bij het uitstippelen van een behandeling
de plicht voortdurend in te
schatten hoe die balans tussen levensverlenging
en kwaliteit van leven
uitvalt voor de desbetreffende patiënt.
Een optimale behandeling vergt
secuur maatwerk.”
Marten Dooper
Bron: Radbode maart 2008
Auteur: Ingekort waar het gaat
over ‘loket voor jongeren’